Ilkinji “polýar” kosmos ekspedisiýasy bolan Fram2-ä gatnaşyjylar Ýere gaýdyp geldi

  • 06.04.2025 12:46
  • 2.6k+

4-nji aprelde SpaceX kompaniýasynyň Crew Dragon gämisi Fram2 missiýasyna gatnaşyjylar bilen Ýere gaýdyp geldi.

Ekipaž orbitada 3 gün we tas 15 sagat boldy. Bu ekwator tekizligine 90° gyşarma bilen polýar orbitasyna ilkinji ekipažly uçuş boldy. Şeýle orbitadan astronawtlar 400 km-den gowrak belentlikden Ýeriň iki polýusyna-da syn edip bilýärdi.
Meýilleşdirilişi ýaly, bu missiýa üçin ulanylan Crew Dragon C207 Resilience gämisi orbitadan çykmak üçin tormoz berip, gerekmejek tehniki bölegini taşlady we Ýeriň atmosferasyna girdi. Gämi aşak düşmegiň soňky minutlarynda ilki tormoz, soňra esasy paraşýutlaryny goýberdi we paraşýutlaryny açdy. 21:19-da (Aşgabat wagty) enjam Ýuwaş ummanda Kaliforniýanyň kenarynda gondy.
Bu ekipažly Crew Dragon-yň bu sebitde ilkinji gonuşy boldy – ozal olar Atlantikde we Meksika aýlagynda gonýardy.


Bortda Maltanyň asly hytaýly raýaty Çun Wan (missiýanyň komandiri we hemaýatkär), norwegiýaly dokumentalist Ýannik Mikkelsen (gäminiň komandiri), awstraliýaly polýar gözlegçisi Erik Filips (uçarman) we robototehnika ugrunda germaniýaly gözlegçi Rabea Rogge bardy. Olaryň hemmesi kosmosda ilkinji gezek boldy.
Gämi halas ediş gämisiniň bortuna galandan soň, ekipaž daşarky kömek bolmazdan kapsulany özbaşdak terk etdi. Bu astronawtlaryň kosmosa gysga möhletli we uzak möhletli uçuşlardan soň fiziki mümkinçiliklerine baha bermek boýunça tejribäniň bir bölegi boldy. Şeýle maglumatlar Aýa we Marsa geljekki missiýalar üçin ýygnalýar.


Missiýa wagtynda ekipaž birnäçe ylmy gözlegleri geçirdi, şol sanda 2017-nji ýylda açylan polýar şöhlelenmelerini ýada salýan STEVE (Strong Thermal Emission Velocity Enhancement) atmosfera hadysasyna syn edildi. STEVE asmanda uzyn ýagty zolaklar bolup, olaryň tebigaty heniz doly öwrenilmedi. Şeýle-de, Fram2 ekipažynyň agzalary kosmosyň adam organizmine täsirini öwrenmek boýunça 20-den gowrak tejribe geçirmeli, kosmosda ilkinji rentgen suratyny almaly we agramsyzlyk şertlerinde kömelek ösdürip ýetişdirmelidi. Arakesmelerde astronawtlar polýar orbitasyndan täsirli wideolary düşürdi.


düýn 08:56
1.9k+

NASA-da astronawtlyga dalaşgärleriň düzüminde ilkinji gezek zenanlar erkeklerden köp boldy

NASA 2025-nji ýylda astronawt bolmaga dalaş edýän 10 adamyň adyny yglan etdi. Agentligiň taryhynda ilkinji gezek zenanlar erkeklerden köp boldy: alty zenan, dört erkek. Bäsleşige gatnaşmak üçin 8 müňden gowrak amerikaly arza tabşyrdy...

27.09.2025 19:40
2.3k+

NASA 2026-njy ýylda Aýyň daşyndan adamly uçuşy meýilleşdirýär

NASA 2026-njy ýylyň 5-nji fewralynda «Artemida» maksatnamasynyň çäginde ekipažly Aý uçuşyny amala aşyrmagy meýilleşdirýär. Eger bu senä çenli ýetişilmese, iň soňky sene hökmünde aprel aýy görkezilýär diýip, Reuters habar berýär...

24.09.2025 13:11
3k+

NASA ýene 6 müňden gowrak planetanyň bardygyny tassyklady

NASA Gün ulgamyndan daşary ýene 6 müňden gowrak planetanyň bardygyny tassyklady diýip, Science Alert neşiri habar berýär. Ilkinji ekzoplanetalar 1992-nji ýylda açyldy: astronomlar pulsaryň töwereginde aýlanýan birnäçe planetany ýüze çykardy...

24.09.2025 11:35
2.9k+

SpaceX smartfonlar bilen göni aragatnaşyk saklamak üçin ýene 15 müň sany Starlink hemrasyny uçurar

SpaceX Federal aragatnaşyk komissiýasyna 15 müňe çenli goşmaça hemrany uçurmak üçin ýüz tutdy. Bu hemralar gündelik smartfonlar we beýleki enjamlar üçin, aýratyn anten zerurlygy bolmazdan, göni birikmegi üpjün etmek üçin niýetlenendir...