Amerikaly alymlar insultdan soň beýnini dikeldýän dünýäde ilkinji dermany işläp düzdüler

  • 25.03.2025 13:24
  • 4.8k+

Los-Anjelesdäki Kaliforniýa uniwersitetiniň (UCLA, ABŞ) alymlary insultdan soňky bejergi boýunça uly açyş etdiler. Olar ilkinji gezek fiziki reabilitasiýanyň täsirini doly gaýtalap bilýän «DDL-920» atly dermany döretdiler. Bu barada geçirilen ylmy barlaglaryň netijeleri «Nature Communications» ylmy žurnalynda çap edildi diýip, agzalan uniwersitete bagly «UCLA Health» saglygy goraýyş edarasy habar berýär.

Alymlar syçanlarda geçirilen synaglarda möhüm täzeligi ýüze çykardylar - insult beýnidäki «parwalbumin» diýlip atlandyrylýan neýronlaryň işini bozýar. Bu neýronlar beýniniň gamma ossillýasiýa diýilýän ritmlerini sazlaýar. Şol ritmler bolsa, bedeniň hereketlerini utgaşdyrmaga kömek edýär. Eger olar bozulsa, adam öz hereketlerini dolandyryp bilmeýär. Bu ýagdaý, adatça, uzak möhletli fiziki reabilitasiýa bilen bejerilýär, emma bu usul her bir hassa kömek etmeýär.
Emma doktor Jo Wargez Jonuň ýolbaşçylygyndaky topar tarapyndan UCLA-nyň laboratoriýasynda işlenip düzülen «DDL-920» atly derman ajaýyp netijeleri görkezdi. Ol parwalbumin neýronlaryny işjeňleşdirýär. Şeýlelikde, gamma ossillýasiýalary dikeldilýär we beýniniň ýitiren baglanyşyklary täzeden döredilýär. Geçirilen synaglarda derman berlen syçanlar doly gutuldy. Olar öz bedenlerine doly erk edip başladylar. Mundan ozal, şeýle netijelere diňe uzak wagtlyk reabilitasiýadan soň ýetmek mümkindi.
Bu açyş lukmançylykda uly üstünlik hasaplanýar. Sebäbi şu wagta çenli insultdan soňky fiziki reabilitasiýanyň ornuna geçip biljek hiç hili derman ýokdy.
Insult ulularda maýyplygyň esasy sebäpleriniň biridir. Köplenç, hassalar ýitiren funksiýalaryny doly dikeldip bilmeýärler. Gözlegiň baş awtory doktor S. Tomas Karmaýklyň sözlerine görä, bu derman hassalara kyn we uzak wagta çekýän reabilitasiýadan geçmezden sagalmak üçin mümkinçilik döreder.
Bu derman häzirlikçe diňe haýwanlarda synagdan geçirilýär.


düýn 15:42
3.3k+

Gara tomzaklar maslyk bilen iýmitlenmekligi 37 million ýyl ozal özleşdiripdir

Takmynan, 37 million ýyl ozal Argentinanyň Patagon peslikleri giň otluklar bilen örtülen bolup, bu ýer gylyç dişli torbalylaryň, äpet guşlaryň hem-de tapirlere we atlara meňzeş uly ot iýiji haýwanlaryň ýaşaýan mekany bolupdyr...

düýn 14:32
1.3k+

«Sanly çözgüt–2025» bäsleşiginiň saýlama tapgyry başlandy

Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrliginde IT-tehnologiýalaryny, emeli aňy we robot tehnikasyny ösdürmäge gönükdirilen innowasion bäsleşik — «Sanly çözgüt–2025» boýunça saýlama tapgyry geçirilýär. Bäsleşik ýedi ugurda geçiriler: emeli aň robot tehnika we awtomatlaşdyrma «akylly» oba hojalyk tehnologiýalary akylly şäher konsepsiýalary sanly lukmançylyk elektron bilim hyzmatlar ulgamynyň sanlylaşdyrylmagy ...

24.10.2025 12:26
3.5k+

Ýaş alymlar rak keseline garşy "Troýan şekeri" bolan dermany döretdiler

Russiýanyň MIREA tehnologik uniwersitetiniň hünärmenleri rak keseline garşy täze fotodinamik bejergi usulynda şekeri peýdalandylar. Täze taýýarlanan derman serişdesindäki glýukoza molekulalary rak öýjüklerini aldap, olary derman serişdelerini has işjeň siňdirmäge mejbur edýär diýip, uniwersitetiň metbugat gullugy TASS-a habar berdi...

24.10.2025 12:21
3.5k+

Alymlaryň aýtmagyna görä, adam aňy 55–60 ýaş aralygynda öz iň ýokary derejesine ýetýär

Awstraliýaly psiholog Žil E. Žinýak we polşaly alym Marçin Zaýenkowski adam aňynyň ösüş tapgyrlary boýunça barlag geçirdiler. Netijeler Intelligence žurnalynda çap edilip, olaryň esasy pikirleri Metro neşiri tarapyndan giňden beýan edildi...