Täsin waka: Täze Zelandiýanyň bir adasyndan moriori halkynyň gadymy kanoesi tapyldy

  • 13.03.2025 12:53
  • 6.3k+

Täze Zelandiýadan, takmynan, 680 km uzaklykda ýerleşýän Çatem arhipelagynda (Rekohu) Winsent Dik atly balykçy we onuň ogly Niko tötänden haýran galdyryjy arheologiki açyş etdi. Adanyň demirgazyk kenarynda olar gumdan zomparyp çykyp duran "taýaga" duş geldiler.

Ilkibada tapynda kän bir ähmiýet berilmändir, ýöne tiz wagtdan onuň töweregindäki gum gatlagynyň aşagyndan gaýtadan işlenen yzlary bolan köne agaç bölekleri hem tapyldy. Winsent bilen Niko olary öýüne äkitdiler, arassaladylar we olaryň öňünde kanoeniň bir görnüşi bolan gadymy wakanyň (waka - kanoeniň bir görnüşi) bölekleriniň ýatandygyna düşündiler.
Ataly-ogul tapyndy barada ýerli hökümete habar berdiler, olar Çatama arheologlary çagyrdylar. Arheologlar tapyndylaryň özboluşlydygyny tassykladylar. Gadymy döwürlerde şuňa meňzeş wakalarda Täze Zelandiýanyň ýerli ýaşaýjylary bolan maori halky we Çatem adalaryna birnäçe asyr ozal gelen, maorä garyndaş halk bolan morioriler Ýuwaş ummany boýunça syýahat edipdirler.


Arheologlar gumdan 400-den gowrak fragmentleri, şol sanda gazma nagyş salnan agaç böleklerini, obsidianyň işlenen bölejiklerini we örülen ýüp böleklerini çykaryp aldylar, bular wakanyň eslije ýaşynyň bardygyny görkezýär. Gazuw-agtaryş işlerine ýolbaşçylyk edýän Sunrise Archaeology guramasyndan bolan Jastin Makswel begenjini gizlemeýär.

“Munuň ýaly wakany öň gören ýok. Ol bizi haýran galdyrýar, tapyndylaryň ähmiýeti garaşylyşyndan üýtgeşik. Bu, şübhesiz, Täze Zelandiýanyň taryhynda we Polineziýanyň ähli arheologiýasynda iň möhüm açyşdyr"- diýip, arheolog belledi.

Kanoeniň gelip çykyşy we takyk ýaşy indi kesgitlenmeli. Moriori rowaýatlarynda Polineziýa halklarynyň mifiki watany bolan Gawaikiden Çateme gelen Ragihoua wakasy barada ýatlanýar. Barlagçylar mümkin bolan baglanyşygy öwrenýärler. Emma, häzirlikçe gazuw-agtaryş işleri indiki möwsüme çenli togtadyldy.


düýn 18:15
958

Türkmenistanyň muzeýleri wirtual syýahat ulgamyny ornaşdyrýar we Rimde arheologik sergä taýýarlyk görýär

Türkmenistanyň iri muzeýlerine «Wirtual muzeý» sanly ulgamyny ornaşdyrmak arkaly gaýybana syýahat etmäge, muzeýlerde bar bolan gymmatlyklar bilen ýakyndan tanyşmaga mümkinçilik döredilýär. Bu barada anna güni Hökümet mejlisiniň barşynda wise-premýer B...

28.06.2025 11:03
4.7k+

And daglarynda ýitirilen Tiuanako siwilizasiýasynyň ybadathanasy tapyldy

Arheologlar adybir meşhur arheologik toplumdan, takmynan, 215 km günorta-gündogarda Boliwiýanyň günortasyndaky gadymy Tiuanako siwilizasiýasynyň ybadathanasyny tapdylar. Bu açyş hakynda Antiquity žurnalynda habar berildi...

22.06.2025 11:49
7.2k+

Hytaýda seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda hazynadan doly gadymy aramgähler tapyldy

Žiçžao şäher okrugynda (Şandun welaýaty, Hytaý) seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda arheologlar üç gadymy aramgähiň üstünden bardy. Bu barada Hytaýyň jemgyýetçilik ylymlary akademiýasynyň Arheologiýa institutyna salgylanyp, Independent habar berýär...

17.06.2025 13:01
9.6k+

Ortaýer deňzinde 2570 m çuňlukdan XVI asyra degişli adaty bolmadyk ýükli gämi tapyldy

Fransuz arheologlary Ortaýer deňzinde 2570 metr çuňlukdan XVI asyrda gark bolan söwda gämisini tapdylar. Medeniýet ministrliginiň Suwasty arheologiýa bölüminiň müdiri Arno Şomas bu Fransiýanyň territorial suwlarynda gämi heläkçiligi hasaba alnan iň çuň ýerdir diýip, habar berdi...