Boeing 747-den «20 esse» çalt: täze hereketlendiriji uçarlary 20 müň km/sag tizlige ýetirer

  • 02.03.2025 07:34
  • 6.1k+

Hytaýly alymlar uçarlaryň tizligini sagatda 20 müň km-e (16 Mah) çykaryp biljek, adaty awiasiýa kerosini bilen işleýän dünýädäki ilkinji detonasion hereketlendirijini döretdiler. Bu barada «South China Morning Post» neşiri habar berýär.

Täze hereketlendiriji «kese tolkunly detonasion hereketlendiriji» (ODEW) diýlip atlandyrylýar. Takmynan, mundan dört ýyl ozal ABŞ-nyň Merkezi Florida uniwersitetinde (UCF) hem şuňa meňzeş hereketlendiriji döredilipdi, ýöne ol diňe wodorodyň we kislorodyň garyndysyndan ybarat ýangyç bilen işleýärdi. Hytaýly alymlar bolsa bu tehnologiýany adaty awiasiýa kerosini bilen işlär ýaly etdiler. Awiasiýa kerosini arzan we saklamak aňsat bolandygy sebäpli, bu taslama örän uly öňegidişlik hasaplanýar.
Täze hereketlendirijiniň esasy aýratynlygy – onuň adaty hereketlendirijilerden 1000 esse çalt ýanmagydyr. Ol 6-dan 16 Maha çenli tizlige arkaýyn ýetip bilýär. Adaty howa-reaktiw hereketlendirijiler bolsa, bular ýaly ýokary tizlige çykmakda kynçylyk çekýärler diýip, Hytaýyň «Journal of Experiments in Fluid Mechanics» ylmy žurnalynda çap edilen netijelerde bellenip geçilýär.
Geçirilen synaglarda hereketlendiriji 50 millisekuntlap işlemegini dowam etdirdi. Alymlar munuň 9 Mah tizlikde 150 metr uçmaga deňdigini belleýärler. Şeýle-de hereketlendirijiniň ýanma kamerasynyň beýleki hereketlendirijilere garanyňda 85% kiçi bolany üçin, uçaryň agramy azalýar, şeýlelikde üznüksiz uçuşyň menzili artýar.
Bu taslama Hytaýyň 2030-njy ýyla çenli dünýäniň islendik künjegine bary-ýogy 1 sagadyň dowamynda baryp biljek uçar döretmek meýilnamasynyň bir bölegidir. Meselem, geljekde Şanhaýdan Los-Anjelese bary-ýogy 30 minutda uçmak mümkin bolar. Şeýle-de bu hereketlendiriji gaýtadan ulanylýan kosmos gämileriniň hem orbita çykmagyna kömek edip biler.
Tehniki kynçylyklara garamazdan, alymlar şu ýylyň ahyryna çenli uçuş synaglaryna başlamagy meýilleşdirýärler.


düýn 06:27
3.9k+

Hytaýda arynyň beýnisini dolandyrmagy öwrendiler. Ol diýleni 90% ýerine ýetirýär

Pekin tehnologiýa institutynyň alymlary beýnä täsir edýän dolandyryjy arkaly dolandyryp bolýan dünýäde ilkinji kiborg aryny döretdi. Bu barada South China Morning Post neşiri habar berýär. Enjamyň agramy 74 milligram bolup, bu arylaryň göterýän şireli haltasynyň agramyndan hem azdyr...

10.07.2025 20:55
2.6k+

Hytaýda kosmos jümmüşini öwrenmek boýunça dünýäde ilkinji assosiasiýa döredildi

Hytaýyň Hefeý şäherinde (Anhoý welaýaty) Kosmos jümmüşini öwrenmegiň halkara assosiasiýasy (International Deep Space Exploration Association, IDSEA) resmi taýdan işe başlady. Ol doly derejede bu ugra ünsi gönükdirýän dünýäde ilkinji ylmy gurama boldy...

09.07.2025 13:33
9.5k+

Hytaýyň täze lazerli enjamy çybynlary üç millisekuntda ýok edýär

Hytaýda Photon Matrix atly enjam döredildi. Bu enjam çybynlary üç millisekundyň dowamynda tapyp, aralygy kesgitläp, lazer arkaly ýok edýär diýip, «New Atlas» neşiri habar berýär. Işläp düzüjileriň maglumatlaryna görä, enjam bir sekuntda 30-a çenli çybyny ýok edip bilýär...

01.07.2025 19:01
5k+

Pekinde gumanoid robotlaryň arasynda ilkinji futbol ýaryşy geçirildi

Hytaýyň paýtagtynda gumanoid robotlaryň gatnaşmagynda özboluşly futbol ýaryşy geçirildi. Olar diňe emeli aň tarapyndan dolandyrylmak bilen, hiç hili daşarky gatyşyk bolmazdan meýdançada özbaşdak hereket edip, topy alyp, derwezä depdi...