Boeing 747-den «20 esse» çalt: täze hereketlendiriji uçarlary 20 müň km/sag tizlige ýetirer

  • 02.03.2025 07:34
  • 6.1k+

Hytaýly alymlar uçarlaryň tizligini sagatda 20 müň km-e (16 Mah) çykaryp biljek, adaty awiasiýa kerosini bilen işleýän dünýädäki ilkinji detonasion hereketlendirijini döretdiler. Bu barada «South China Morning Post» neşiri habar berýär.

Täze hereketlendiriji «kese tolkunly detonasion hereketlendiriji» (ODEW) diýlip atlandyrylýar. Takmynan, mundan dört ýyl ozal ABŞ-nyň Merkezi Florida uniwersitetinde (UCF) hem şuňa meňzeş hereketlendiriji döredilipdi, ýöne ol diňe wodorodyň we kislorodyň garyndysyndan ybarat ýangyç bilen işleýärdi. Hytaýly alymlar bolsa bu tehnologiýany adaty awiasiýa kerosini bilen işlär ýaly etdiler. Awiasiýa kerosini arzan we saklamak aňsat bolandygy sebäpli, bu taslama örän uly öňegidişlik hasaplanýar.
Täze hereketlendirijiniň esasy aýratynlygy – onuň adaty hereketlendirijilerden 1000 esse çalt ýanmagydyr. Ol 6-dan 16 Maha çenli tizlige arkaýyn ýetip bilýär. Adaty howa-reaktiw hereketlendirijiler bolsa, bular ýaly ýokary tizlige çykmakda kynçylyk çekýärler diýip, Hytaýyň «Journal of Experiments in Fluid Mechanics» ylmy žurnalynda çap edilen netijelerde bellenip geçilýär.
Geçirilen synaglarda hereketlendiriji 50 millisekuntlap işlemegini dowam etdirdi. Alymlar munuň 9 Mah tizlikde 150 metr uçmaga deňdigini belleýärler. Şeýle-de hereketlendirijiniň ýanma kamerasynyň beýleki hereketlendirijilere garanyňda 85% kiçi bolany üçin, uçaryň agramy azalýar, şeýlelikde üznüksiz uçuşyň menzili artýar.
Bu taslama Hytaýyň 2030-njy ýyla çenli dünýäniň islendik künjegine bary-ýogy 1 sagadyň dowamynda baryp biljek uçar döretmek meýilnamasynyň bir bölegidir. Meselem, geljekde Şanhaýdan Los-Anjelese bary-ýogy 30 minutda uçmak mümkin bolar. Şeýle-de bu hereketlendiriji gaýtadan ulanylýan kosmos gämileriniň hem orbita çykmagyna kömek edip biler.
Tehniki kynçylyklara garamazdan, alymlar şu ýylyň ahyryna çenli uçuş synaglaryna başlamagy meýilleşdirýärler.


01.07.2025 19:01
4.9k+

Pekinde gumanoid robotlaryň arasynda ilkinji futbol ýaryşy geçirildi

Hytaýyň paýtagtynda gumanoid robotlaryň gatnaşmagynda özboluşly futbol ýaryşy geçirildi. Olar diňe emeli aň tarapyndan dolandyrylmak bilen, hiç hili daşarky gatyşyk bolmazdan meýdançada özbaşdak hereket edip, topy alyp, derwezä depdi...

27.06.2025 11:19
8.7k+

Hytaýda alty tonnalyk konwertoplan ilkinji gezek synag edildi: bir wagtyň özünde hem dikuçar, hem uçar

Hytaýda täze "Zhang Ying R6000" konwertoplanynyň ilkinji ýerüsti synaglary geçirildi. Synaglaryň suratlary United Aircraft tarapyndan çap edildi. Alty tonnalyk apparat pilotly we pilotsyz dolandyrylýan görnüşlerde döredildi...

23.06.2025 16:10
5.6k+

Hytaý inženerleri ilkinji gezek habary buzuň içinde kodlamagy başardy

Pekiniň politehniki institutynyň inženerleri Aziýanyň we Ýewropanyň beýleki uniwersitetlerinden kärdeşleri bilen bilelikde maglumatlary saklamagyň we ibermegiň usulyny oýlap tapdy. Olara howa köpürjiklerini ulanyp, buzuň içinde maglumat ýazmak başartdy...

21.06.2025 17:21
8.7k+

Hytaýyň magnitli otlusynyň nusgasy täze tizlik rekordyny goýdy

Hytaý magnit lewitasiýaly otlynyň (maglew) prototipiniň tizligini bary-ýogy ýedi sekuntda sagatda 650 kilometre ýetirdi. Bu üstünlik Hubeý prowinsiýasynda gurlan täze 1000 metrlik ýokary tizlikli synag ýolunda gazanyldy diýip, «CGTN» habar berýär...