Meksikada sapotekleriň ýiten şäheri tapyldy. Ol ýerde hatda top oýnamak üçin meýdançalar hem bolupdyr

  • düýn 06:48
  • 4.3k+

Meksikadaky arheologlar sapotekleriň ýitip giden şäherini tapdylar. 600 ýyldan gowrak ozal bar bolan Giýengola göwrümi we ösen infrastrukturasy bilen alymlary haýran galdyrdy. Bu barada Live Science neşiri habar berdi.

XIV-XV asyrlarda ýerli ilat tarapyndan döredilen bu ilatly nokat taryhy ýazgylarda ýatlanyp geçilýär, ýöne onuň takyk ýerleşýän ýeri we ululygy syr bolmagynda  galyp gelýärdi. Lidar tehnologiýasynyň ulanylyp başlanmagy bilen, hemme zat üýtgedi. Bu usul ýeriň kartalaryny döretmek üçin lazer impulslaryny ulanýar. Makgil uniwersitetinden Pedro Gillýermo Ramon Selisiň ýolbaşçylygyndaky alymlar hem hut şony ulandylar.
Ancient Mesoamerica žurnalynda çap edilen barlagyň netijesine görä, Giýengola 360 gektar meýdany tutupdyr.
Şäherde 1100 bina, 4 kilometr diwar, ýollar, ybadathanalar we köpçüligiň üýşýän  ýerleri bolupdyr. Täsin tapyndylaryň biri hem top oýnalýan meýdança boldy. Barlagçylar görnükli we ýönekeý adamlar üçin aýratyn mähelleleri hem tapdylar. Şäheriň golaýyndan derýa akyp geçipdir.
Mundan başga-da, şäheriň çäginde hökümdaryň ýaşaýan ýeri bolandyr diýip çaklanýan toplum tapyldy. Şäher 1350-1500-nji ýyllar aralygynda 150 ýyl gülläp ösüpdir, emma onuň näme üçin terk edilendiginiň sebäbi entek näbelli bolmagynda galýar.


düýn 11:55
11k+

Hytaýda üstünden 125 million ýyl geçen gadymy içýanyň galyndylary tapyldy

Hytaýly alymlar ýaşy 125 million ýyl geçen gadymy içýanyň galyndylaryny tapdylar. Bu ýurtda mezozoý döwrüniň ilkinji açyşy we paleontologiýa üçin möhüm ädimdir diýip, “Sinhua” habarlar gullugy habar berýär. Galyndy...

düýn 08:56
11k+

Talyp 40 ýyl bäri üýtgewsiz hasaplanan teoriýany ýalana çykardy: täze açyş internedi çaltlaşdyryp biler

Kembrij uniwersitetiniň talyby Endrýu Krapiwin tötänleýin açyş etdi. Onuň açyşy 40 ýyl bäri hiç kim tarapyndan sorag astyna alynmadyk gipotezany (ylmy çaklamany) ýalana çykardy. Krapiwiniň işi heş-tablisalaryň...

düýn 08:34
4.6k+

Daniýada wudhenj – tegelek däp-dessur aýmançasy tapyldy. Ol Stounhenj bilen baglanyşykly bolup çykdy

Daniýada arheologlar britan Stounhenji bilen baglanyşygy bolan gadymy tegelek agaç aýmançany tapdylar diýip, The Guardian ýazýar. Azyndan 45 sany agaç pürsden durýan tegelek Demirgazyk Ýutlandiýanyň Ors şäherinde...

01.03.2025 07:48
6.6k+

Indi "guşkelle" diýip bolmaz. Alymlar guşlaryň düşbüligini synag edip gördüler

Alymlar köpden bäri "dünýäniň iň samsyk guşy" diýlip atlandyrylýan emu guşlarynyň aňlaýyş ukybyny barlamak üçin synag geçirdiler. Netijeler alymlary haýran galdyrdy we dinozawrlar barada gaýtadan pikir ýöretmäge...