Meksikada sapotekleriň ýiten şäheri tapyldy. Ol ýerde hatda top oýnamak üçin meýdançalar hem bolupdyr

  • 02.03.2025 06:48
  • 5.2k+

Meksikadaky arheologlar sapotekleriň ýitip giden şäherini tapdylar. 600 ýyldan gowrak ozal bar bolan Giýengola göwrümi we ösen infrastrukturasy bilen alymlary haýran galdyrdy. Bu barada Live Science neşiri habar berdi.

XIV-XV asyrlarda ýerli ilat tarapyndan döredilen bu ilatly nokat taryhy ýazgylarda ýatlanyp geçilýär, ýöne onuň takyk ýerleşýän ýeri we ululygy syr bolmagynda  galyp gelýärdi. Lidar tehnologiýasynyň ulanylyp başlanmagy bilen, hemme zat üýtgedi. Bu usul ýeriň kartalaryny döretmek üçin lazer impulslaryny ulanýar. Makgil uniwersitetinden Pedro Gillýermo Ramon Selisiň ýolbaşçylygyndaky alymlar hem hut şony ulandylar.
Ancient Mesoamerica žurnalynda çap edilen barlagyň netijesine görä, Giýengola 360 gektar meýdany tutupdyr.
Şäherde 1100 bina, 4 kilometr diwar, ýollar, ybadathanalar we köpçüligiň üýşýän  ýerleri bolupdyr. Täsin tapyndylaryň biri hem top oýnalýan meýdança boldy. Barlagçylar görnükli we ýönekeý adamlar üçin aýratyn mähelleleri hem tapdylar. Şäheriň golaýyndan derýa akyp geçipdir.
Mundan başga-da, şäheriň çäginde hökümdaryň ýaşaýan ýeri bolandyr diýip çaklanýan toplum tapyldy. Şäher 1350-1500-nji ýyllar aralygynda 150 ýyl gülläp ösüpdir, emma onuň näme üçin terk edilendiginiň sebäbi entek näbelli bolmagynda galýar.


şu gün 01:21
5.2k+

Pompeýde Wezuwiý atylandan soň hem ýaşalandygynyň subutnamalary tapyldy

Arheologlar b.e. öňki 79-njy ýylda Wezuwiniň atylmagy zerarly weýran bolan Pompeýde betbagtçylykdan soň hem ýaşaýyşyň gaýtadan dowam eden bolmagynyň mümkindigini görkezýän alamatlary tapdylar diýip, täze gazuw-agtaryş işleriniň netijelerine salgylanýan ScienceAlert neşiri habar berýär...

04.08.2025 18:10
4.4k+

Arheologlar Türkiýede iň gadymy aýna artefaktlaryny tapdylar

Arheologlar Türkiýäniň Büklükale şäherinde bürünç asyrynyň tehnologiýasy we medeni alyş-çalşy baradaky düşünjämizi üýtgedýän gadymy aýna zatlary tapdylar. Olar Merkezi Anadoluda tapylan iň gadymy aýna önümleriň biridir diýip, Arkeonews habar berýär...

03.08.2025 17:37
11k+

Awstraliýada ýurtda iň uly we iň agyr mör-möjek ýüze çykaryldy

Kwinslend tropiklerinde, Aterton belentliginde Awstraliýanyň çäginde belli bolan mör-möjekleriň iň uly we iň agyr görnüşi ýüze çykaryldy. The Guardian neşiriniň habar bermegine görä, taýajyk görnüşlileriň täze görnüşine Acrophylla alta ady berildi...

01.08.2025 15:02
5.3k+

Gadymy Müsür artefaktynda tötänleýin 4000 ýyllyk el yzy tapyldy

Kembrijdäki Fisuilýam muzeýinde saklanýan Gadymy Müsür artefaktynda hünärmenler 4000 ýyllyk el yzyny tapdylar. Tapyndy açylyşy 3-nji oktýabra meýilleşdirilen sergide görkeziler diýip, CNN ýazýar. El yzy “ruhlar öýüniň” – gurban etmek üçin aramgählerde we ruhlar üçin öý hökmünde ulanylan iki gatly binanyň şekilindäki palçyk predmetiň düýbünde tapyldy...