Indi "guşkelle" diýip bolmaz. Alymlar guşlaryň düşbüligini synag edip gördüler

  • 01.03.2025 07:48
  • 7.3k+

Alymlar köpden bäri "dünýäniň iň samsyk guşy" diýlip atlandyrylýan emu guşlarynyň aňlaýyş ukybyny barlamak üçin synag geçirdiler. Netijeler alymlary haýran galdyrdy we dinozawrlar barada gaýtadan pikir ýöretmäge mejbur etdi. Bu barlag Scientific Reports žurnalynda çap edildi.

Ozal ornitologlar ähli paleognatlara (emu, nandu we düýeguş ýaly guşlar) şübheli garaýardylar, olaryň diýseň güýçlidiklerine garamazdan, akyl taýdan gowşakdyklaryna ynanýardylar. Bu tassyklamany barlamak isläp, olar aýlanýan tigir bilen synag geçirdiler: iýmiti almak üçin guşlar ony dogry tarapa gönükdirip goýmalydylar. Tötänlikleri aradan aýyrmak üçin her guş on gezek synagdan geçdi.
Iýmitlenmek islegi guşlary "kellesini işletmäge" mejbur etdi. Emu deşigi iýmit kamerasyna dogrulamagy, ýagdaýlaryň 90%-inde tigir çarhyny netijeli ugra gönükdirmegi başardy. Nandu hem şuňa meňzeş usuly ulandy, üstesine öz usulyny hem döretdi - çarhyň ortasyndaky bolwankany tä ýykylýança aýladylar. Diňe düýeguşlar hiç hili ugurtapyjylyk görkezmedi.
Bu barlag tehniki meseleleri çözmek ukybynyň guşlarda has öňräk peýda bolandygyny görkezýär. Paleognatlaryň dinozawrlaryň iň ýakyn garyndaşlarydygy mälim. Şonuň üçin alymlar alnan netijeleriň millionlarça ýyl öň ýitip giden dinozawrlaryň özüni alyp barşyny öwrenmekde peýdaly bolup  biljekdigine ynanýarlar.
Alymlar guşlaryň dürli görnüşleriniň akyl ukyplaryny deňeşdirip, barlaglaryny  dowam etdirmegi meýilleşdirýärler.


şu gün 13:32
1.4k+

Alymlar tüwiniň dykyz topragy “burawlamak” mehanizmini ulanýandygyny anyklady

Halkara biologlar topary tüwiniň köküniň hatda örän dykyz toprakdan nädip ösüp bilýändigini öwrendi. Nature žurnalyndaky ylmy makalada bellenilişi ýaly, ösümlik öz öýjükleriniň gurluşyny üýtgedip, köki özboluşly senagat turbasyna öwürýän aýratyn mehanizmi ulanýar eken...

01.12.2025 12:46
5.3k+

Adam beýnisi 5 ýaş tapgyryndan geçýär: jahyllyk 32 ýaşa çenli dowam edýär

Kembrij uniwersitetiniň neýrobiologlarynyň täze gözlegi adam beýnisiniň bäş tapgyrdan geçýändigini görkezdi. Bu tapgyrlarda neýron gurluşynyň düýpgöter üýtgemegine getirýän “özgeriş döwürleri” bolup geçýär. Şol bir wagtyň özünde, jahyllyk döwrüniň, adatça, hasap edilenden uzak dowam edýändigi bellenilýär...

01.12.2025 12:03
4.6k+

Alymlar Betmeniň golaýda bolmagynyň adamlary “mylakatly” edýändigini anyklady

Milandaky Mukaddes Ýürek katolik uniwersitetiniň alymlary psihologik tejribe geçirip, Betmeniň golaýda wagty adamlaryň has rehimli bolýandygyny anyklady. Bu barada ylmy iş Mental Health Research žurnalynda neşir edildi...

20.11.2025 12:08
3.7k+

Hytaýda maýmynyň näbelli görnüşiniň galyndylary tapyldy

Londonyň Zoologiýa institutynyň alymlary we olaryň hytaýly kärdeşleri Sianda takmynan 2200–2300 ýyl ozal jaýlanan zenanyň mazarynda gibbonyň (maýmynyň görnüşi) ozal näbelli görnüşiniň galyndylaryny tapdylar. Skelet ilkibaşda 2004-nji ýylda tapylypdy, ýöne jikme-jik öwrenilmegi onuň Nomascus urugynyň ýok bolup giden görnüşine degişlidigini görkezdi diýip, Arkeonews neşiri ýazýar...