Indi "guşkelle" diýip bolmaz. Alymlar guşlaryň düşbüligini synag edip gördüler

  • 01.03.2025 07:48
  • 7.3k+

Alymlar köpden bäri "dünýäniň iň samsyk guşy" diýlip atlandyrylýan emu guşlarynyň aňlaýyş ukybyny barlamak üçin synag geçirdiler. Netijeler alymlary haýran galdyrdy we dinozawrlar barada gaýtadan pikir ýöretmäge mejbur etdi. Bu barlag Scientific Reports žurnalynda çap edildi.

Ozal ornitologlar ähli paleognatlara (emu, nandu we düýeguş ýaly guşlar) şübheli garaýardylar, olaryň diýseň güýçlidiklerine garamazdan, akyl taýdan gowşakdyklaryna ynanýardylar. Bu tassyklamany barlamak isläp, olar aýlanýan tigir bilen synag geçirdiler: iýmiti almak üçin guşlar ony dogry tarapa gönükdirip goýmalydylar. Tötänlikleri aradan aýyrmak üçin her guş on gezek synagdan geçdi.
Iýmitlenmek islegi guşlary "kellesini işletmäge" mejbur etdi. Emu deşigi iýmit kamerasyna dogrulamagy, ýagdaýlaryň 90%-inde tigir çarhyny netijeli ugra gönükdirmegi başardy. Nandu hem şuňa meňzeş usuly ulandy, üstesine öz usulyny hem döretdi - çarhyň ortasyndaky bolwankany tä ýykylýança aýladylar. Diňe düýeguşlar hiç hili ugurtapyjylyk görkezmedi.
Bu barlag tehniki meseleleri çözmek ukybynyň guşlarda has öňräk peýda bolandygyny görkezýär. Paleognatlaryň dinozawrlaryň iň ýakyn garyndaşlarydygy mälim. Şonuň üçin alymlar alnan netijeleriň millionlarça ýyl öň ýitip giden dinozawrlaryň özüni alyp barşyny öwrenmekde peýdaly bolup  biljekdigine ynanýarlar.
Alymlar guşlaryň dürli görnüşleriniň akyl ukyplaryny deňeşdirip, barlaglaryny  dowam etdirmegi meýilleşdirýärler.


düýn 17:37
7k+

Awstraliýada ýurtda iň uly we iň agyr mör-möjek ýüze çykaryldy

Kwinslend tropiklerinde, Aterton belentliginde Awstraliýanyň çäginde belli bolan mör-möjekleriň iň uly we iň agyr görnüşi ýüze çykaryldy. The Guardian neşiriniň habar bermegine görä, taýajyk görnüşlileriň täze görnüşine Acrophylla alta ady berildi...

01.08.2025 15:02
4.8k+

Gadymy Müsür artefaktynda tötänleýin 4000 ýyllyk el yzy tapyldy

Kembrijdäki Fisuilýam muzeýinde saklanýan Gadymy Müsür artefaktynda hünärmenler 4000 ýyllyk el yzyny tapdylar. Tapyndy açylyşy 3-nji oktýabra meýilleşdirilen sergide görkeziler diýip, CNN ýazýar. El yzy “ruhlar öýüniň” – gurban etmek üçin aramgählerde we ruhlar üçin öý hökmünde ulanylan iki gatly binanyň şekilindäki palçyk predmetiň düýbünde tapyldy...

29.07.2025 12:15
15k+

Alymlar wagtyň azalandygyny subut edip, indi sekunty hasapdan aýyrmak isleýärler

Ýer öňküden çalt aýlanýar we bu taryhda ilkinji gezek global wagtdan sekunty aýyrmagyň zerurlygyna getirip biler. Bu barada Ýeriň aýlanyşy we hasaplaýyş ulgamlarynyň halkara gullugynyň (IERS) we ABŞ-nyň Harby-deňiz obserwatoriýasynyň maglumatlaryna salgylanyp, CNN habar berýär...

24.07.2025 10:24
3.7k+

Orta asyrlardan galan “ýylgyryş”: Polşadaky adada ýylgyrýan agaç ýüzi tapdylar

Torundaky (Polşa) Nikolaý Kopernik uniwersitetiniň arheologlary Polşanyň Lednisa kölüniň düýbünden ýüzüne oýulyp adamyň ýüzi şekillendirilen pürsi tapdylar. Bu açyş 2024-nji ýylda edildi, ýöne bu hakda indi resmi taýdan habar berildi...