Jeýms Uebb teleskopy ýaş ýyldyzyň töwereginde planetalaryň döreýşini surata aldy

  • 17.02.2025 14:42
  • 2.4k+

Kanadaly astronomlar Jeýms Uebb teleskopyny ulanyp, ilkinji gezek PDS 70 atly ýaş ýyldyzyň töwereginde emele gelýän planetalaryň jikme-jik suratyny aldy. Bu ýyldyzyň bizden uzaklygy 370 ýagtylyk ýylyna deň bolup, onuň planetalary heniz ösüşiň başlangyç döwründedir – olaryň ýaşy bary-ýogy 5 mln ýyl töweregi.

Wiktoriýa uniwersitetinden Dori Bleýkliniň ýolbaşçylygyndaky gözleg topary ýyldyzyň ýagtylygyny peseltmek we PDS 70 b we PDS 70 c atly iki planetany aýdyň görmek üçin, Jeýms Uebb teleskopynda NIRISS guralynyň ýörite režimini ulandy.
Bu planetalar ýyldyzy gurşap alýan gaz we tozan diskinde emele gelýär. Gözegçilik planetalaryň bu diskdäki maddalary işjeň özüne çekip, ululygyny artdyrýandygyny tassyklady.
Mundan başga-da, alymlar bu planetalaryň töwereginde hemralaryň emele gelmeginiň alamatlaryny ýüze çykardy. Artykmaç infragyzyl şöhlelenme planetanyň töwereginde ýylylyk maddasynyň bardygyny görkezýär, bu bolsa hemralaryň emele gelmek prosesini delillendirip biler.
Dori Bleýkli bu suraty irki ýyllarynda Gün ulgamynyň “maşgala suraty” bilen deňeşdirdi. Geljekde alymlar PDS 70 ulgamyny öwrenmegi dowam etdirip, ol ýerde heniz açylmadyk planetalaryň bardygyny ýa-da ýokdugyny anyklamak isleýär.


düýn 14:32
4.3k+

Plastik galyndylardan parasetamol öndürmegiň usuly tapyldy

Edinburg uniwersitetinden professor Stiwen Uollesiň ýolbaşçylygyndaky alymlar topary plastik galyndylarynyň derman öndürmek üçin ulanylyp bilinjekdigini kesgitlediler. Bu barada Nature žurnalyndaky barlaga salgylanýan The Guardian ýazýar...

24.06.2025 13:34
2.3k+

Awstraliýaly kebeleklerde ugruny ýyldyzlara görä kesgitlemek ukyby ýüze çykaryldy

Awstraliýaly bogong kebelekleri ( Agrotis infusa ) ýyldyzlardan we Ýeriň magnit meýdanyndan ugur alyp, müň kilometre çenli aralygy geçmäge ukyply. Bu Awstraliýanyň Milli uniwersitetiniň, Günorta Awstraliýa uniwersitetiniň we beýleki barlag merkezleriniň hünärmenleriniň gelen netijesidir...

24.06.2025 13:32
2.4k+

Aýnadan çap etmek üçin ilkinji 3D printeri döredildi

Massaçusets Tehnologiýa institutynyň Linkoln barlaghanasynyň barlagçylary aýna zatlary öndürmäge ukyply ilkinji 3D printeri çykardylar. Şu wagta çenli additiw önümçilik şokolad we plastmassa ýaly dürli materiallary öz içine alypdy, ýöne organiki däl aýna bu tehnologiýanyň çäginden daşarda galyp gelýärdi...

24.06.2025 12:40
6.1k+

Britaniýaly alymlar robotlaryň kömegi bilen Arktikany gaýtadan doňdurmak isleýär

Britaniýanyň ARIA hökümet agentligi suwasty robotlaryň kömegi bilen Arktikanyň buz örtüginiň galyňlygyny saklamak we artdyrmak mümkinçiliklerini öwrenmek üçin 10 mln funt sterling (takmynan, $13,4 mln) bölüp berdi diýip, The Times habar berýär...