Demirgazyk Arala ekoulgamy dikeltmek üçin 1 mlrd kubometr suw gönükdirildi

  • 13.02.2025 14:00
  • 8k+

2024-nji ýylyň oktýabr aýyndan 2025-nji ýylyň ýanwar aýyna çenli Demirgazyk Arala 1 mlrd kubometr suw guýuldy, bu meýilleşdirilen möçberden 100 mln kubometr köpdür. Howdanyň dikeldilmegi suwuň minerallaşmagynyň peselmegine, balyk gorlarynyň artmagyna we sebitiň ekologiýasynyň gowulanmagyna ýardam edýär diýip, Gazagystanyň Suw baýlyklary we suwaryş ministrligi habar berýär.

Merkezi Aziýa ýurtlary bilen gazanylan ylalaşygyň netijesinde, 2025-nji ýylyň mart aýynyň ahyryna çenli Demirgazyk Arala jemi 1,6 mlrd kubometr suw gönükdiriler.
Demirgazyk Aral deňzinde suwuň umumy möçberi eýýäm 22,1 mlrd kubometre ýetdi, bu 2022-nji ýyldaky bilen deňeşdirilende 3,2 mlrd köpdür. Meýilnama laýyklykda, 2025-nji ýylyň ahyryna çenli görkeziji 23,4 mlrd kubometre ýetmeli.
Howdanyň meýdany 3065 inedördül kilometre çenli ulaldy, bu 2022-nji ýylyň başyndakydan 111 inedördül kilometr uludyr.
Suw baýlyklarynyň artmagy suwuň minerallaşmagyny peseltmäge we balyklaryň 22 görnüşiniň populýasiýasyny dikeltmäge mümkinçilik berdi. Balyk tutmagyň ýyllyk möçberi 8 müň tonna ýetdi. Häzirki wagtda Kokoral bendini gorap saklamak we Syrderýanyň deltalarynyň kanallaryny dikeltmek boýunça taslama tamamlanýar. 
Guran ýerleri gök zolaga öwürmek üçin 4,4 mln nahal oturdyldy. 2021-nji ýyldan bäri ekiş işleri 475 müň gektary öz içine aldy, 2025-nji ýylyň ahyryna çenli bolsa bu görkezijini 1,1 mln gektara ýetirmek meýilleşdirilýär.
Aral deňziniň guran ýerlerini gök zolaga öwürmek topragyň eroziýasynyň öňüni almaga mümkinçilik berip, çäge we duz tupanlaryna garşy göreşmäge kömek eder. Bu sebitdäki daşky gurşawyň ýagdaýyny gowulandyrar hem-de ýerli ýaşaýjylaryň saglygyny gorar.
Gazagystan 2024-2026-njy ýyllarda Araly halas etmegiň Halkara gaznasyna ýolbaşçylyk edýär. Ýatlap geçsek, Türkmenistan hem gaznanyň agzasy bolup, oňa 1999-2002-nji we 2016-2019-njy ýyllarda ýolbaşçylyk etdi. 1993-nji ýylyň ýanwar aýynda döredilenden bäri Araly halas etmegiň Halkara gaznasy suw hojalygy we ekologiýa meselelerini çözmekde sebitiň ýurtlarynyň hyzmatdaşlygyny we özara gatnaşygyny güýçlendirmekde möhüm orun eýeledi.


23.05.2025 19:19
8.2k+

Hytaýda «ýaşyl» energetikanyň ösüşi ilkinji gezek CO2 zyňyndylarynyň azalmagyna getirdi

Hytaý 2024-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, kömürturşy gazynyň (CO2) zyňyndylaryny ilkinji gezek 1,6% azaltmagy başardy. Bu netije ýel, Gün we ýadro energiýalarynyň giňden ulanylmagy bilen gazanyldy diýip, «Carbon Brief» britan neşiri habar berýär...

08.05.2025 16:17
11k+

Azerbaýjanda Hazar deňzi bilen Gara deňzi ýerasty tunel arkaly birleşdirmek teklip edildi

Azerbaýjanyň ADOG kompaniýasy bilen Halkara Zira porty Hazar deňzi bilen Gara deňzi ýerasty tunel arkaly birleşdirmek teklibini orta atdy. Bu barada azerbaýjan maglumat portaly «Minval Politika» habar berýär. Taslamada diametri 10 metr bolan tuneliň gurluşygy göz öňünde tutulýar...

05.04.2025 11:39
4.2k+

Serdar Berdimuhamedow Samarkant halkara klimat forumynda Türkmenistanyň başlangyçlaryny öňe sürdi

4-nji aprelde Prezident Serdar Berdimuhamedow Samarkantda geçirilen “Merkezi Aziýa ählumumy howa meseleleriniň öňünde: bilelikdäki abadançylyk üçin jebislik” atly halkara foruma gatnaşdy. Forum “Silk Road Samarkand”...

05.04.2025 08:58
6.6k+

Serdar Berdimuhamedowyň Samarkantda ählumumy howa meseleleri boýunça halkara forumdaky ÇYKYŞY

Hormatly Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti! Hormatly Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlary hem-de Ýewropa Bileleşiginiň ýolbaşçylary! Howanyň üýtgemegi bilen bagly meseleler «Merkezi Aziýa — Ýewropa Bileleşigi»...