Marsa 45 günde baryp bolar. ABŞ-da kosmos raketalary üçin ýadro ýangyjyny synag edildi

  • 24.01.2025 14:42
  • 5.5k+

Amerikanyň Birleşen Ştatlarynda raketa hereketlendirijileri üçin ýadro ýangyjy mümkin boldugyça ulanylyşa ýakyn şertlerde üstünlikli synag edildi. Bu üstünlik Marsa uçuşyň wagtyny bäş esse, ýagny 45 güne çenli azaldar. Häzirki tehnologiýalar bilen Gyzyl planeta ýetmek üçin 6-7 aý wagt gerek bolardy diýip, Interesting Engineering belleýär.

Ýadro raketa ýangyjynyň ilkinji üstünlikli synagy barada General Atomics Electromagnetic Systems (GA-EMS) yglan etdi. Synaglar NASA-nyň Marşal adyndaky Kosmos uçuşlary merkezinde (MSFC) CFEET desgasynda geçirildi.
Ýadro ýylylyk hereketlendirijilerini döretmegiň (NTP) taslamasy DARPA DRACO maksatnamasy tarapyndan maliýeleşdirilýär. Hereketlendirijiniň bu görnüşi reaktoryň işjeň kamerasyna berilýän iş suwuklygyny gyzdyrmak arkaly işleýär. Iş suwuklygy hökmünde wodorod saýlandy.
Ýangyç 2326° C-a çenli wodorod bilen gyzdyrylýan alty gezek 20 minutlyk ýylylyk sikline sezewar edildi. Esasan, ýadro bölünmesi reaksiýasy wodorody gyzdyrar we çykýan zyňyndysyny reaktiw çekiş güýjüni döretmek üçin ulanar. Şeýle şertlerde ýadro ýangyjy ýokary derejede gyzdyrylan wodorodyň agressiw täsirine sezewar bolar, şonuň üçin onuň näçe wagtlap işjeň ýagdaýda galjakdygyny öňünden bilmeli. Barlag ähli synaglardan soň ýangyç gurnamalaryna zeper ýetmändigini we kemçilikleriniň ýokdugyny görkezdi.

“Ýangyç kosmosda işleýän NTP reaktorynyň adatça duçar bolýan aşa ýokary temperaturasyna we gyzgyn wodorod gazyna döz gelip bilmelidir. "Synagyň ýangyjyň şeýle ulanylyş şertlerine çydap biljekdigini subut edýän oňyn netijeleri bizi ruhlandyrýar" – diýip, GA-EMS-iň prezidenti Skott Forni mälim etdi.

Şeýle tehnologiýany üstünlikli ornaşdyrmak astronawtlaryň saglygyna abanýan howplary ep-esli azaltmaga we uzak kosmosy özleşdirmäge çemeleşmäni üýtgetmäge kömek eder.


şu gün 11:16
900

Astronomlar ilkinji gezek Günüň daşky serhediniň kartasyny çyzdylar

Astronomlar ilkinji gezek Günüň atmosferasynyň daşky serhediniň — Alwen üsti (Alfvén surface) hökmünde tanalýan zolagyň yzygiderli iki ölçegli kartasyny düzdüler. Bu serhet Gün şemalynyň magnit tolkunlarynyň tizliklerinden geçip, yzyna dolanmaz ýaly Günüň täsirinden çykýan we planetalarara giňişlige ýaýraýan sebitidir...

15.12.2025 08:34
1.4k+

ABŞ-da gatanda CO₂-ni siňdirýän beton işlenip düzüldi

Massaçusetsdäki Wuster Politehniki Institutynyň (WPI) alymlary Fermentatiw Gurluşlyk Materialy (ESM) diýlip atlandyrylýan innowasion gurluşyk materialyny işläp düzdüler. Onuň esasy aýratynlygy uglerod-negatiw bolmagydyr: gatama prosesinde ol kömürturşy gazyny çykarman, tersine, atmosferadan kömürturşy gazyny işjeň özüne siňdirýär...

11.12.2025 09:36
1.1k+

SpaceX kompaniýasy Falcon 9-yň birinji basgançagyny 32-nji gezek uçuryp, rekord goýdy

2025-nji ýylyň 8-nji dekabrynda (Aşgabat wagty bilen 9-njy dekabrda 03:26) SpaceX kompaniýasy Group 6-92 missiýasyny ýerine ýetirmek bilen, Starlink hemralarynyň täze toplumyny üstünlikli uçurdy. Floridadaky Kennedi kosmodromyndan uçuryş Falcon 9 raketasynyň B1067 belgili birinji basgançagynyň 32-nji uçuşy boldy we bu yzyna gaýtarylýan basgançaklary gaýtadan ulanmagyň sany boýunça täze rekorddyr...

11.12.2025 09:32
1.8k+

NASA Marsdaky MAVEN enjamy bilen aragatnaşygy ýitirdi

ABŞ-nyň Milli aeronawtika we kosmos giňişligini öwrenmek edarasy (NASA) MAVEN (Mars Atmosphere and Volatile EvolutioN) Mars zondy bilen aragatnaşygyň ýitendigini habar berdi. Bu enjam Gyzyl planetanyň atmosferasyny öwrenmek bilen meşgullanýar...