Marsa 45 günde baryp bolar. ABŞ-da kosmos raketalary üçin ýadro ýangyjyny synag edildi

  • 24.01.2025 14:42
  • 5.5k+

Amerikanyň Birleşen Ştatlarynda raketa hereketlendirijileri üçin ýadro ýangyjy mümkin boldugyça ulanylyşa ýakyn şertlerde üstünlikli synag edildi. Bu üstünlik Marsa uçuşyň wagtyny bäş esse, ýagny 45 güne çenli azaldar. Häzirki tehnologiýalar bilen Gyzyl planeta ýetmek üçin 6-7 aý wagt gerek bolardy diýip, Interesting Engineering belleýär.

Ýadro raketa ýangyjynyň ilkinji üstünlikli synagy barada General Atomics Electromagnetic Systems (GA-EMS) yglan etdi. Synaglar NASA-nyň Marşal adyndaky Kosmos uçuşlary merkezinde (MSFC) CFEET desgasynda geçirildi.
Ýadro ýylylyk hereketlendirijilerini döretmegiň (NTP) taslamasy DARPA DRACO maksatnamasy tarapyndan maliýeleşdirilýär. Hereketlendirijiniň bu görnüşi reaktoryň işjeň kamerasyna berilýän iş suwuklygyny gyzdyrmak arkaly işleýär. Iş suwuklygy hökmünde wodorod saýlandy.
Ýangyç 2326° C-a çenli wodorod bilen gyzdyrylýan alty gezek 20 minutlyk ýylylyk sikline sezewar edildi. Esasan, ýadro bölünmesi reaksiýasy wodorody gyzdyrar we çykýan zyňyndysyny reaktiw çekiş güýjüni döretmek üçin ulanar. Şeýle şertlerde ýadro ýangyjy ýokary derejede gyzdyrylan wodorodyň agressiw täsirine sezewar bolar, şonuň üçin onuň näçe wagtlap işjeň ýagdaýda galjakdygyny öňünden bilmeli. Barlag ähli synaglardan soň ýangyç gurnamalaryna zeper ýetmändigini we kemçilikleriniň ýokdugyny görkezdi.

“Ýangyç kosmosda işleýän NTP reaktorynyň adatça duçar bolýan aşa ýokary temperaturasyna we gyzgyn wodorod gazyna döz gelip bilmelidir. "Synagyň ýangyjyň şeýle ulanylyş şertlerine çydap biljekdigini subut edýän oňyn netijeleri bizi ruhlandyrýar" – diýip, GA-EMS-iň prezidenti Skott Forni mälim etdi.

Şeýle tehnologiýany üstünlikli ornaşdyrmak astronawtlaryň saglygyna abanýan howplary ep-esli azaltmaga we uzak kosmosy özleşdirmäge çemeleşmäni üýtgetmäge kömek eder.


04.10.2025 19:42
3k+

SpaceX Falcon 9 raketasy şu ýyl 125 uçuşy amala aşyrdy – bu beýleki ýurtlaryň ählisinden köp

3-nji oktýabrda SpaceX kompaniýasy şu ýylda 125-nji gezek Falcon 9 raketasyny uçuryp, Ýere golaý orbita 28 sany Starlink internet hemrasyndan ybarat toplumy iberdi.   Uçuş ABŞ-nyň gündogar wagty bilen 10:06-da (Aşgabat wagty bilen 19:06) Kaliforniýadaky Wandenberg kosmos güýçleri bazasyndan amala aşyryldy...

04.10.2025 15:46
3k+

Wenerada ilkinji läbik turbalaryň bardygynyň alamatlary tapyldy

Padua uniwersitetinden Barbara De Toffoliniň ýolbaşçylygyndaky alymlar topary Wenerada ilkinji gezek läbik turbalarynyň bardygyny tassyklaýan ylmy delilleri ýüze çykardy. Alymlar öňki kosmos missiýalarynyň radio­loka­siýa we topografiýa maglumatlaryny öwrenip, diametri 100 kilometreden ýokary bolan ullakan şit wulkanlaryna üns berdiler...

01.10.2025 18:08
1.8k+

SpaceX kompaniýasy Starship-iň indiki synag uçuşynyň senesini yglan etdi

SpaceX aerokosmos kompaniýasy 13-nji oktýabrda Super Heavy tizleşdirijisi bilen bilelikde Starship kosmos gämisiniň 11-nji synag uçuşyny geçirmegi meýilleşdirýär. “Starship-iň onunjy uçuş synagy dünýäde ilkinji dolulygyna köp gezeklik raketa göterijisini döretmekde möhüm ädim boldy...

30.09.2025 10:12
2.8k+

Hytaý 2024-nji ýyla çenli ähli ýurtlardan öňe geçip, 300 müň senagat robotyny gurnady

Halkara Robototehnika federasiýasynyň hasabatyna görä, 2024-nji ýyla çenli Hytaýda, takmynan, 300 müň senagat roboty gurnaldy, bu dünýäniň ähli ýurtlarynyň bilelikde gurnanyndan hem köpdür. Umuman alanyňda, häzirki wagtda Hytaýyň zawodlarynda şeýle maşynlaryň 2 milliondan gowragy işleýär...