Marsa 45 günde baryp bolar. ABŞ-da kosmos raketalary üçin ýadro ýangyjyny synag edildi

  • 24.01.2025 14:42
  • 5.5k+

Amerikanyň Birleşen Ştatlarynda raketa hereketlendirijileri üçin ýadro ýangyjy mümkin boldugyça ulanylyşa ýakyn şertlerde üstünlikli synag edildi. Bu üstünlik Marsa uçuşyň wagtyny bäş esse, ýagny 45 güne çenli azaldar. Häzirki tehnologiýalar bilen Gyzyl planeta ýetmek üçin 6-7 aý wagt gerek bolardy diýip, Interesting Engineering belleýär.

Ýadro raketa ýangyjynyň ilkinji üstünlikli synagy barada General Atomics Electromagnetic Systems (GA-EMS) yglan etdi. Synaglar NASA-nyň Marşal adyndaky Kosmos uçuşlary merkezinde (MSFC) CFEET desgasynda geçirildi.
Ýadro ýylylyk hereketlendirijilerini döretmegiň (NTP) taslamasy DARPA DRACO maksatnamasy tarapyndan maliýeleşdirilýär. Hereketlendirijiniň bu görnüşi reaktoryň işjeň kamerasyna berilýän iş suwuklygyny gyzdyrmak arkaly işleýär. Iş suwuklygy hökmünde wodorod saýlandy.
Ýangyç 2326° C-a çenli wodorod bilen gyzdyrylýan alty gezek 20 minutlyk ýylylyk sikline sezewar edildi. Esasan, ýadro bölünmesi reaksiýasy wodorody gyzdyrar we çykýan zyňyndysyny reaktiw çekiş güýjüni döretmek üçin ulanar. Şeýle şertlerde ýadro ýangyjy ýokary derejede gyzdyrylan wodorodyň agressiw täsirine sezewar bolar, şonuň üçin onuň näçe wagtlap işjeň ýagdaýda galjakdygyny öňünden bilmeli. Barlag ähli synaglardan soň ýangyç gurnamalaryna zeper ýetmändigini we kemçilikleriniň ýokdugyny görkezdi.

“Ýangyç kosmosda işleýän NTP reaktorynyň adatça duçar bolýan aşa ýokary temperaturasyna we gyzgyn wodorod gazyna döz gelip bilmelidir. "Synagyň ýangyjyň şeýle ulanylyş şertlerine çydap biljekdigini subut edýän oňyn netijeleri bizi ruhlandyrýar" – diýip, GA-EMS-iň prezidenti Skott Forni mälim etdi.

Şeýle tehnologiýany üstünlikli ornaşdyrmak astronawtlaryň saglygyna abanýan howplary ep-esli azaltmaga we uzak kosmosy özleşdirmäge çemeleşmäni üýtgetmäge kömek eder.


22.10.2025 22:11
4.1k+

ABŞ-da gurluşykda poladyň ornuny tutup biljek “super agaç” peýda boldy

ABŞ-da “Superwood” atly täze gurluşyk materialy satuwa çykaryldy. Onuň berkliginiň agramyna bolan gatnaşygy poladyňkydan on esse ýokary, şonuň üçin hatda gökdiren binalary gurmakda-da ulanylýar diýip, CNN habar berýär...

21.10.2025 12:00
3.8k+

Rus inženerleri kosmosda emeli dartyş güýjüni döretmegi başardylar

“Roskosmosyň” düzümine girýän “Energiýa” raketa-kosmos korporasiýasy kosmos giňişliginde emeli dartyş güýjüni döretmäge ukyply ulgam üçin patent aldy. Degişli resminama Rospatentiň maglumatlar bazasynda çap edildi...

21.10.2025 11:57
3.6k+

SpaceX-iň weterany we maýyp arabasyndaky gyz New Shepard raketasynda suborbital uçuşa ugrar

SpaceX-iň öňki inženeri Hans Kýonigsmann Blue Origin kompaniýasynyň New Shepard raketasynda 2025-nji ýylyň noýabr aýynda suborbital uçuşa gatnaşmagy meýilleşdirýändigini aýtdy diýip, Ars Technica ýazýar. Kýonigsmann — SpaceX-iň ilkinji we iň abraýly işgärleriniň biridir...

19.10.2025 16:58
3.9k+

SpaceX kompaniýasy Starship V2-niň soňky uçuşyndan täsirli kadrlary görkezdi

SpaceX 14-nji oktýabrda bolan Starship V2 raketasynyň soňky synag uçuşyndan täze we örän täsirli kadrlary hödürledi. X sosial ulgamynda ýerleşdirilen wideoda missiýanyň iň esasy tapgyrlary – raketanyň uçuşy, basgançaklaryň bölünip aýrylyşy we suwa gonmazdan öň atmosfera girişi görkezilýär...