Günüň üstünde hasaba alnan ýalpyldylar güýçli alawlary takyk çaklamaga kömek eder

  • 19.01.2025 22:46
  • 3k+

Alymlar Günüň üstünde 60-80% takyklygy bilen Gün alawyny çaklamaga ýardam  edip biljek adaty bolmadyk bir hadysany tapdylar. Barlag bilen Amerikanyň astronomiýa jemgyýetiniň mejlisinde tanyşdyryldy we The Astrophysical Journal Letters-de neşir edildi.

NASA-nyň Gün dinamikasy obserwatoriýasy arkaly alymlar topary Gün alawynyň öňüsyrasynda Günüň koronal aýlawlarynyň ýagtylygynda adaty bolmadyk üýtgemeleri gördüler. Ýaý şekilli gurluşlar Günüň magnit taýdan işjeň sebitlerinde emele gelýär, ol ýerde alawlar hem ýüze çykýar.

"Işjeň sebitleriň üstündäki aşa ultramelewşe şöhläniň bir böleginiň Gün alawyndan birnäçe sagat öň bitertip ýalpyldaýandygyny gördük. Bu netijeler alawlara düşünmek üçin hakykatdanam möhümdir we howply kosmos howasyny çaklap bilmek başarnygymyzy ýokarlandyryp biler "- diýip, geliofizik Emili Meýson düşündirdi.

Barlagçylar 40-dan gowrak güýçli Gün alawynyň maglumatlaryny gözden geçirdiler we koronal aýlawlarda ýagtylygyň ölçegleriniň, magnit meýdanlaryny seljermeklige garanda, has takyk çaklamalary berip bilýändigini anykladylar.
Bu açyş Gün alawyny 2-6 sagat öňünden çaklamaga hem-de kosmos gämilerini we Ýeriň infrastrukturasyny zyýanly radiasiýadan goramaga kömek eder. Gün hadysalarynyň özleri bilen güýçli radiasiýa getirýändigini göz öňünde tutup, astronawtlary goramak üçin bu aýratyn möhümdir. Kosmosda adamlary radiasiýadan gorap bilek hiç zat ýok diýen ýaly.


21.03.2025 17:09
6.9k+

24-25-nji martda Ýere güýçli magnit hadysasy aralaşar

2025-nji ýylyň 24-25-nji martynda güýçli magnit tupanynyň bolmagyna garaşylýar. Hünärmenleriň çaklamalaryna görä, onuň güýçlüligi K-indeksi boýunça bäş bala ýeter, bu bolsa güýçli geomagnit gozganmalaryna deň gelýär...

20.03.2025 11:57
4.5k+

Dünýädäki kölleriň aglabasy soňky 40 ýylda adamyň täsiri netijesinde reňkini üýtgedi

Alymlar soňky 40 ýylda 67 müňden gowrak kölüň emeli hemradan alnan suratlaryny seljerip, möhüm üýtgeşmeleri gördüler - olar öňki reňklerini ýitiripdirler. Barlagyň dowamynda 1984-nji ýyldan bäri alnan 32 million...

14.03.2025 21:27
5.8k+

2025-nji ýylyň ilkinji doly Aý tutulmasy şeýle boldy (Fotosuratlar)

Ýeriň ýaşaýjylary 14-nji marta geçilýän gije 2022-nji ýyldan bäri ilkinji gezek bolup geçen doly Aý tutulmasyna şaýat boldular. Bu täsin tebigy hadysany synlamak üçin iň amatly şertler Demirgazyk we Günorta Amerikada...

13.03.2025 14:37
3k+

Üstünde 10 aý işlenilen we $3,5 mln harçlanan «Odin» enjamy Aýyň arkasynda ýitirim boldy

Asteroidleri öwrenmek üçin uçurylan ilkinji hususy kosmos enjamy bolan "Odin", 27-nji fewralda Falcon 9 raketasy bilen uçurylan dessine ýüze çykan tehniki näsazlyklar sebäpli işini dowam etdirip bilmedi. Öndüriji...