Günüň üstünde hasaba alnan ýalpyldylar güýçli alawlary takyk çaklamaga kömek eder

  • 19.01.2025 22:46
  • 3.1k+

Alymlar Günüň üstünde 60-80% takyklygy bilen Gün alawyny çaklamaga ýardam  edip biljek adaty bolmadyk bir hadysany tapdylar. Barlag bilen Amerikanyň astronomiýa jemgyýetiniň mejlisinde tanyşdyryldy we The Astrophysical Journal Letters-de neşir edildi.

NASA-nyň Gün dinamikasy obserwatoriýasy arkaly alymlar topary Gün alawynyň öňüsyrasynda Günüň koronal aýlawlarynyň ýagtylygynda adaty bolmadyk üýtgemeleri gördüler. Ýaý şekilli gurluşlar Günüň magnit taýdan işjeň sebitlerinde emele gelýär, ol ýerde alawlar hem ýüze çykýar.

"Işjeň sebitleriň üstündäki aşa ultramelewşe şöhläniň bir böleginiň Gün alawyndan birnäçe sagat öň bitertip ýalpyldaýandygyny gördük. Bu netijeler alawlara düşünmek üçin hakykatdanam möhümdir we howply kosmos howasyny çaklap bilmek başarnygymyzy ýokarlandyryp biler "- diýip, geliofizik Emili Meýson düşündirdi.

Barlagçylar 40-dan gowrak güýçli Gün alawynyň maglumatlaryny gözden geçirdiler we koronal aýlawlarda ýagtylygyň ölçegleriniň, magnit meýdanlaryny seljermeklige garanda, has takyk çaklamalary berip bilýändigini anykladylar.
Bu açyş Gün alawyny 2-6 sagat öňünden çaklamaga hem-de kosmos gämilerini we Ýeriň infrastrukturasyny zyýanly radiasiýadan goramaga kömek eder. Gün hadysalarynyň özleri bilen güýçli radiasiýa getirýändigini göz öňünde tutup, astronawtlary goramak üçin bu aýratyn möhümdir. Kosmosda adamlary radiasiýadan gorap bilek hiç zat ýok diýen ýaly.


25.08.2025 13:42
9.2k+

Aý Günüň golaýyndan geçdi: teleskoplar Gün tutulmasyna taýýarlygy düşürip ýetişdiler

23-nji awgustda Aý Günüň ýanyndan geçdi. Bu hadysany GOES-19 kosmos apparatyna ornaşdyrylan SUVI Gün teleskoplary ýazga aldy. Suratlar we wideo ýazgylar Aşgabat wagty bilen irden sagat 10 töwereginde, astronomik täze Aý döwründen takmynan bir sagat öň düşürildi...

21.08.2025 19:48
13k+

Gün özünden uly plazma zyňdy

20-nji awgustda astronomlar soňky ýyllaryň iň uly Gün hadysalarynyň birini hasaba aldy: Günüň günorta polýusyndan uly protuberanes zyňyldy. Onuň uzynlygy, takmynan, 1,5 mln kilometr boldy, bu bolsa Günüň öz diametrinden (takmynan, 1,4 mln km) hem uludyr...

18.08.2025 15:56
3.6k+

Günde tegmilleriň sany ep-esli azaldy, ol alawlama işjeňligini gowşadyp biler

Günüň Ýere bakýan tarapynda Gün tegmilleri asla galmady diýen ýaly. Bu barada RYA-nyň Kosmos gözlegleri institutynyň Gün astronomiýasy barlaghanasy habar berdi. Hünärmenleriň maglumatlaryna görä, ýokary takyklykdaky suratlarda häzir dört sany tegmilli ýeri görmek bolýar...

16.08.2025 00:36
8k+

17-nji awgustda Ýeriň golaýyndan 15 gatly jaýyň ululygynda asteroid uçup geçer

17-nji awgustda Aşgabat wagty bilen 14:30-da diametri 50 metr töweregi bolan 2025 PM asteroidi Ýeriň golaýyndan uçup geçer. Russiýanyň Ylymlar Akademiýasynyň Kosmos gözlegleri institutynyň Gün astronomiýasy barlaghanasynyň maglumatlaryna görä, planeta çenli iň az aralyk, takmynan, bir Aý orbitasynyň diametrine barabar bolar – bu bir million kilometrden az...