Sagatbaglarda saglyk üçin howply toksinler tapyldy

  • 03.01.2025 19:17
  • 4.7k+

Notr-Dam uniwersitetiniň alymlary akylly sagatlaryň we fitnes-trekerleriň baglarynda bedende toplanyp, agyr keselleri döredip biljek howply maddalary tapdylar diýip, New Atlas habar berýär.

Barlagçylar Apple, Google, FitBit, Samsung we beýleki brendler tarapyndan öndürilen 22 dürli sagat baglaryny 20 dürli birleşmäniň bar-ýoklugyny anyklaýyş  synagdan geçirdiler. Harytlar dürli baha kategoriýalary taýdan öwrenildi. Önümlerde daşky gurşawda dargamaýan diýen ýaly ýokary derejeli PFAS “hemişelik himiki maddalar” bardygy ýüze çykdy.
Köp sagatbaglar rezini derlemäge, deri ýaglaryna we losýonlara çydamly etmek üçin ulanylýan sintetiki polimer bolan floroelastomeriň kömegi bilen ýasalypdyr. Dokuz önümde ýokary mukdarda perftorgeksan kislotasy (PFHxA) bar, bu milliardda 1000 bölekden geçýär, bu adatça sarp edilýän önümlerde duş gelinýänden has köp.
PFAS materiallary suwa we ýylylyga çydamly etmek üçin ulanylýar, ýöne olar üstki bölekden derä we howa geçip, bedene aralaşyp bilýär. Barlagçylar bu himiki maddalaryň uzak wagtlap täsir etmegi bagryň, galkan görnüşli mäziň kesellerine, önelgesizlige we rak keseline getirmek töwekgelçiligi bilen baglanyşyklydygyny  bellediler.
Bularyň hemmesi alada goýýar, sebäbi başga bir barlagyň netijesine görä, sarp edijiler günde ortaça 11 sagat bileklerine akylly enjamlary dakyp gezýärler. Barlagyň awtory Grem Pisli munuň ulanyjylara täsir ediş derejesini bahalandyrmak üçin has köp barlaglary geçirmegiň zerurdygyny aýtdy.


düýn 22:10
3.8k+

Hytaýda eliň aýasynyň ululygyndaky gadymy pişigiň galyndylary tapyldy

Hytaýda eliň aýasynyň ululygyndaky gadymy pişigiň daşlaşan galyndylary tapyldy. Bu tapyndy alymlara pişikler maşgalasynyň häzirki zaman görnüşleriniň arasyndaky arabaglanyşygy ýüze çykarmaga mümkinçilik berdi diýip...

düýn 08:55
1.3k+

Türkmenistanyň taryhy we medeniýeti bilen tanyşdyrýan «Asyrlaryň yzlary» halkara ylmy ýygyndysynyň ikinji neşiri çykdy

Türkmenistanda halkymyzyň taryhy-medeni mirasyna degişli maglumatlar bilen okyjylary tanyşdyrýan «Asyrlaryň yzlary» halkara ylmy ýygyndysynyň ikinji neşiri çapdan çykdy. Ýygyndy Türkmenistanyň Taryhy we medeni...

03.01.2025 11:13
20k+

Hazaryň düýbünden XVIII asyrda gark bolan gämini çykardylar

Arheologlar Eýranyň Mazenderan welaýatynda Hazar deňziniň günorta kenarynda XVIII asyryň ahyryna - XIX asyryň başyna degişli bolan agaç gämini tapdylar. Gämi çäge aňňadynyň aşagyna gömlüp galypdyr, deňiz derejesiniň...

30.12.2024 22:57
6k+

Arheologlar Gadymy Müsüriň aramgählerinde şahlary üýtgedilen goçlary tapdylar

Arheologlar Gadymy Müsüriň baý aramgählerinde diri wagty şahlary üýtgedilen goçlaryň kelle süňklerini tapdylar. Bu haýwanlar oba hojalygynda ulanylmandyr we han-beglere olaryň hökümini görkezmek üçin hyzmat edipdir...