Dünýäde iň uly aýsberg ýyly suwlara tarap ýüzýär. Ol bir aýda bölünip başlar

  • 31.12.2024 13:22
  • 10k+

Ýer ýüzünde iň uly aýsberg “A23a” Antarktikanyň demirgazyk bölegine tarap hereket edýär we alymlaryň pikiriçe, bir aýyň içinde ol bölünip başlar diýip, Anadolu agentligi habar berýär.

Ägirt buz massasy baryp 1986-njy ýylda Antarktikadaky Filhner şelf buzlugyndan bölünip aýryldy we 30 ýyldan gowrak wagtlap Ueddell deňzinde saýa batdy. Ýöne 2020-nji ýylda ol doly aýrylyp, şu ýylyň başynda umman girdabyna düşdi. Dekabr aýynyň ortasynda buz bölegine “girdap duzagyndan” boşamak başartdy we indi ol Antarktikanyň demirgazygyna tarap hereket edýär. Britaniýanyň Antarktika gözlegleriniň institutynyň (BAS) alymlarynyň aýtmagyna görä, muňa güýçli akymlar we ýel täsir eden bolmaly.
Häzir “A23a” Antarktikanyň aýlaw polýar akymynyň zolagynda ýerleşýär we Günorta Georgiýa adasyna tarap ýüzýär.
Günorta ýarym şarda tomsuň ýakynlaşmagy bilen umman suwlarynyň temperaturasy ýokarlanýar, bu hem aýsbergleriň eremegini çaltlaşdyrýar.
BAS-yň Polýar ummanlary bölüminiň müdiriniň orunbasary Endrýu Meýers “A23a-nyň” sebitiň ekoulgamyna öz goşandyny goşup biljekdigini belledi.

“Aýsbergiň örän çuň bolandygy üçin, ol demir, sink we mikroelementler bilen baý bolan suwy ummanyň düýbünden ýüzüne çykarýar. Bu fitoplanktonyň köpelmegine ýardam eder, bu bolsa kril we ýyrtyjylar üçin peýdaly bolar” – diýip, okeanolog düşündirýär.

Beýleki bir tarapdan, eger aýsberg Günorta Georgiýanyň golaýynda bölünse, bu sebitiň ekoulgamyna ýaramaz täsir edip, pingwinleriň we düwlenleriň üýşmeginiň durmuşyny kynlaşdyrar.

“Eger ol iýmiň bolan ýerlerini petiklese, bu haýwanlar iýmit tapmak üçin has uzaga ýüzmeli bolar, bu hem olary stresse getirer” – diýip, Meýers aýtdy we bu sebite ýeten öňki aýsbergleriň köp sanly deňiz görnüşleriniň, esasanam, ýaş görnüşleriň ölmegine sebäp bolandygyny sözüniň üstüne goşdy.

Şeýle-de, Meýersiň aýtmagyna görä, “A23a” dargandan soň aýsbergleriň sanynyň artmagy hereket zolagyny çäklendirip, sebitde täjirçilik balykçylyk işini kynlaşdyrar.


şu gün 08:09
2.7k+

Buzluklaryň möçberi 50 ýylda 9 trillion tonna azaldy

1975-nji ýyldan bäri alnyp barylýan gözegçilikleriň dowamynda, buzluklaryň umumy möçberi 9 trillion tonnadan hem köp azaldy. Bu barada Bütindünýä meteorologiýa guramasynyň wekili Kler Nullis Ženewada geçirilen metbugat ýygnagynda habar berdi...

düýn 19:18
5.4k+

Ýeriň ilatynyň tas ýarysy bir aýa barabar goşmaça yssy howany başdan geçirdi

ABŞ-nyň Nýu-Jersi ştatynda ýerleşýän «Climate Central» garaşsyz ylmy-barlag toparynyň hasabatyna görä, soňky bir ýylyň dowamynda Ýeriň ilatynyň tas ýarysy aşa yssy howalaryň uzaga çekmegi bilen ýüzbe-ýüz bolupdyr...

27.04.2025 11:59
4.9k+

Ummanlaryň gyzmagy merjenleriň 80%-den gowragyna ýok bolup gitmek howpuny salýar

Ummanlaryň temperaturasynyň ýokarlanmagy sebäpli planetanyň merjenleriň 80%-den gowragynyň reňki soldy. Halkara Merjen gaýalary başlangyjy (ICRI) tarapyndan berlen hasabatda olaryň köpçülikleýin ýok bolup gitmek howpy barada aýdylýar diýip, TASS habar berýär...

27.03.2025 15:12
13k+

Antarktidada bölünip aýrylan aýsbergiň aşagynda ýaşaýyş ýüze çykaryldy

Halkara alymlar topary Antarktidadaky Georg VI şelf buzlugyndan ägirt uly A-84 aýsbergi bölünip aýrylandan soň, ilkinji gezek boşap galan deňiz düýbüni öwrendi. Buzlugyň astynda baý ekoulgam ýüze çykaryldy. Ylmy...