Alymlar gadymy “uly kelleli” Homo juluensis diýilýän adamlaryň näbelli görnüşi hakda gürrüň berdiler

  • 09.12.2024 16:21
  • 14k+

Alymlar Merkezi Hytaýda gadymy adamlaryň galyndylaryny tapdylar, olara Homo juluensis ýa-da “uly kelleli adam” (hytaýça Ju lu – äpet kelle) diýlipdir. Bu gominidler 300–50 müň ýyl ozal ýaşapdyrlar, olaryň giň kelleçanaklarynyň içindäki  beýniniň göwrümi 1700 sm³-e çenli bolup, häzirki adamlaryňkydan (1250–1600 sm3) uludyr diýip, Live Science habar berýär.

Bu açyş, Nature Communications-da neşir edilen barlagda beýan edildi.
Galyndylar ilkinji gezek 1974-nji ýylda Sýuýszýaýao diýen ýerde tapyldy, soňra şuňa meňzeş tapyndylar Gündogar Aziýanyň beýleki sebitlerinde hem tapyldy, ýöne indi alymlar olary aýratyn görnüş hökmünde kesgitlediler. Barlagçylar Homo juluensis bilen neandertallaryň, denisowlaryň we häzirki zaman adamlarynyň arasyndaky meňzeşlikleri belläp, görnüşleriň dürli ilatynyň arasynda biri-biri bilen garylmaklary arkaly ýüze çykyp biljekdigini çaklaýarlar.
Homo juluensis, takmynan, 300 müň ýyl ozal uly bolmadyk topar bolup ýaşapdyrlar, güzeran aýlamak üçin kiçi toparlarda ýabany atlary awlapdyrlar we daşdan zähmet gurallaryny ýasapdyrlar. Hatda, takmynan, 50 000 ýyl ozal ýitip gitmänkäler, geýim üçin haýwan derilerini eýlän, işläp bejeren bolmaklary hem mümkin.
Üzňe ýaşandyklaryna garamazdan, megerem, olar beýleki gominidler bilen düýbünden gatnaşyk saklamandyrlar diýip bolmaz.
Bu açyş häzirki zaman adamlary ýerli görnüşleri göçüripdir diýen ewolýusiýanyň nusgawy modelini şübhe astynda goýýar. Alymlar Aziýada adam ewolýusiýasynyň sebitdäki ilatyň dürlüligini düşündirýän gibridleşmäni öz içine alyp biljekdigini çaklaýarlar.


05.11.2025 10:14
2.6k+

Ýapon alymlary meduzanyň täze görnüşini tapdylar we oňa samuraýyň adyny dakdylar

Ýaponiýanyň Sendaý aýlagynda fizaliýa diýlip atlandyrylýan zäherli meduzanyň täze görnüşi tapyldy. Kobalt-gök reňkli bu jandar öz adyny ýerli meşhur samuraý — feodal Date Masamuneniň hormatyna aldy. Täze görnüşe Physalia mikazuki (“ýarymaýly tuwulga geýen adam”) diýlip at berildi...

04.11.2025 20:21
8.1k+

Ýylanlaryň 17 görnüşiniň zäherine garşy täsirli derman döredildi

  Nature žurnalynda 17 görnüşli Afrika ýylanlarynyň zäherinden goraýan we ýylan çakmalaryndan deridäki zeperlenmeleri azaldýan täze derman serişdesiniň döredilendigi barada barlag çap edildi. Häzirlikçe bu derman syçanlarda synag edildi...

04.11.2025 19:42
3.5k+

Günorta Koreýada ekzoskeletli geýimköpçülikleýin öndürilmäge taýyn edildi

Günorta Koreýada täze görnüşli ekzoskelet oturdylan ýeňil geýim — “robo-mata” bilen işlýän kostýum köpçülikleýin önümçilige taýyn edildi. Bu çözgüt Koreýanyň Maşyngurluşyk we materiallar institutynyň (KIMM) robotika boýunça Öňdebaryjy tehnologiýalar merkezinde işlendi diýip, Eurekalert habar berýär...

04.11.2025 19:08
3.2k+

«Sanly çözgüt – 2025» bäsleşigine şu günki güne çenli 350-den gowrak sanly taslamalar gelip gowuşdy

Türkmenistanda «Sanly çözgüt – 2025» atly innowasion taslamalaryň nobatdaky bäsleşiginiň saýlama tapgyry dowam edýär. Bäsleşik yglan edilen gününden bäri, ýurdumyzyň tehnologik özgertmeler bilen gyzyklanýan höwesjeňleriniň, talyp we okuwçy ýaşlarynyň 350-den gowrak sanly taslamalary gelip gowuşdy...