"Leonidler" ýyldyz süýnmesi: astronomlar asmanda sagatda 15 ýyldyz süýnmäniň peýda bolmagyna garaşýarlar

  • 17.11.2024 23:24
  • 5k+

6-njy noýabrdan 30-njy noýabr aralygynda hereketde bolýan “Leonidler” meteor akymy iň ýokary işjeňligine 18-nji noýabrda, ýagny duşenbe gijesinde ýeter. Bu barada Moskwa Planetariumynyň metbugat gullugy habar berýär. 

Şol mahal sagatda 15 meteora syn etmek mümkin bolar. Meteor - gadymy grek sözi bolup, “howada ýüzýän” manyny berýär. Ol meteoroid jisimleriniň (mysal üçin, kometalaryň, asteroidleriň ýa-da galyndylaryň) Ýeriň atmosferasynda ýananda ýüze çykýan hadysadyr. Türkmenler adaty gepleşikde oňa ýyldyz süýnme hadysasy diýýär.

“17-18-nji noýabr aralygynda "Leonidler" meteor akymy iň ýokary derejesine ýeter. Zenitden (belli bir ýeriň üstünden göni “ýokary” görkezýän ugurdan) sagatda takmynan 15 meteora garaşylýar. <…> "Leonidleriň" ýyldyrymy gündogar gözýetimiň ýokarsynda irden (ýary gijeden soň we gün dogmazdan ozal) Leo ýyldyzlar topary ýokary göterilende has gowy görünýär" diýip, planetariumyň wekilleri belleýärler.

Şol gije 98% şugla saçjak Aý meteor görmegi kynlaşdyrar diýlip garaşylýar.
"Leonidler" her 33 ýylda Güne ýakyn geçýän 55P/Tempel-Tuttle kometasynyň galyndylary tarapyndan öndürilen ak alawlardyr. Akymyň intensiwligi üýtgeýär: her 33 ýylda bir gezek seýrek hadysa ýüze çykýar. Muňa başgaça “ýyldyz ýagşy” hem diýilýär. Ondan öň şeýle wakalar 1833, 1866, 1966, 1999 we 2001-nji ýyllarda hasaba alnypdy. 1966-njy ýylda meteorlaryň sany sagatda 10 müňe ýetipdir diýip, TASS ýazýar.

“Şeýle tupan diňe 2099-njy ýylda bolup biler. Astronomlaryň pikiriçe, şu wagta çenli Ýer kometa tozanlarynyň dykyz bulutlaryna duş gelmez. 2030-njy ýyla çenli işjeňligiň iň ýokary derejesi sagatda 15-20 meteor derejesinde boljakdygy çak edilýär" diýip, Moskwa Planetariumy belleýär.


şu gün 09:48
4k+

Aýa bir sagatda üç meteorit baryp urdy

15-nji dekabra geçilen gije Aýyň üstüne üç meteoritiň gaçyşy hasaba alyndy. Hadysa bir sagatdan az wagtyň içinde bolup geçdi. Seýrek çaknyşma seriýasy iň kuwwatly meteor akymlarynyň biri bolan Geminidiň iň ýokary işjeňligi bilen baglanyşyklydyr diýip, ýaponiýaly astronom-höwesjeň Daiçi Fuji habar berdi...

10.12.2025 09:53
5.1k+

7-nji ýanwarda planetalaryň ýörişi bolar we ol indiki gezek 2267-nji ýylda gaýtalanar

2026-njy ýylyň 7-nji ýanwarynda planetalaryň ýörişi bolar: Gün, Wenera we Mars bir hatara diýen ýaly düzüler, olaryň arasyndaky burç aralygy bolsa bir gradusa çenli azalar. Bu astronomik hadysanyň indiki gezek diňe XXIII asyrda gaýtalanmagyna garaşylýar diýip, RYA-nyň Kosmos gözlegleri institutynyň we Gün-Ýer fizikasy institutynyň metbugat gullugy habar berdi...

03.12.2025 09:20
10k+

Dekabrda Ýeriň ýaşaýjylary Superaýy, Ýupiteriň hemralaryny we sagatda 150-ä golaý meteory görüp biler

Ýeriň ýaşaýjylary dekabryň başynda birnäçe täsin astronomik hadysalara: Superaýa, Geminid meteor akymyna we Ýupiteriň iň uly hemralaryna syn edip biler. Bu barada UrFU okuw astronomiýa obserwatoriýasynyň inženeri Wladilen Sanakoýewe salgylanyp, TASS habar berýär...

25.11.2025 17:22
3.7k+

Hytaý taryhynda ilkinji halas ediş kosmos missiýasyny uçurdy

2025-nji ýylyň 25-nji noýabrynda ýerli wagt boýunça 12:11-de (Aşgabat wagty bilen 09:11) Hytaý gyssagly ýagdaýda “Şençžou-22” kosmos gämisiniň “Týangun” orbital stansiýasyna uçuşyny amala aşyrdy. Gämi “Çançžen-2F” raketasynda Szýusýuan kosmodromyndan ekipažsyz uçup, orbita üstünlikli çykdy...