"Leonidler" ýyldyz süýnmesi: astronomlar asmanda sagatda 15 ýyldyz süýnmäniň peýda bolmagyna garaşýarlar

  • 17.11.2024 23:24
  • 4.9k+

6-njy noýabrdan 30-njy noýabr aralygynda hereketde bolýan “Leonidler” meteor akymy iň ýokary işjeňligine 18-nji noýabrda, ýagny duşenbe gijesinde ýeter. Bu barada Moskwa Planetariumynyň metbugat gullugy habar berýär. 

Şol mahal sagatda 15 meteora syn etmek mümkin bolar. Meteor - gadymy grek sözi bolup, “howada ýüzýän” manyny berýär. Ol meteoroid jisimleriniň (mysal üçin, kometalaryň, asteroidleriň ýa-da galyndylaryň) Ýeriň atmosferasynda ýananda ýüze çykýan hadysadyr. Türkmenler adaty gepleşikde oňa ýyldyz süýnme hadysasy diýýär.

“17-18-nji noýabr aralygynda "Leonidler" meteor akymy iň ýokary derejesine ýeter. Zenitden (belli bir ýeriň üstünden göni “ýokary” görkezýän ugurdan) sagatda takmynan 15 meteora garaşylýar. <…> "Leonidleriň" ýyldyrymy gündogar gözýetimiň ýokarsynda irden (ýary gijeden soň we gün dogmazdan ozal) Leo ýyldyzlar topary ýokary göterilende has gowy görünýär" diýip, planetariumyň wekilleri belleýärler.

Şol gije 98% şugla saçjak Aý meteor görmegi kynlaşdyrar diýlip garaşylýar.
"Leonidler" her 33 ýylda Güne ýakyn geçýän 55P/Tempel-Tuttle kometasynyň galyndylary tarapyndan öndürilen ak alawlardyr. Akymyň intensiwligi üýtgeýär: her 33 ýylda bir gezek seýrek hadysa ýüze çykýar. Muňa başgaça “ýyldyz ýagşy” hem diýilýär. Ondan öň şeýle wakalar 1833, 1866, 1966, 1999 we 2001-nji ýyllarda hasaba alnypdy. 1966-njy ýylda meteorlaryň sany sagatda 10 müňe ýetipdir diýip, TASS ýazýar.

“Şeýle tupan diňe 2099-njy ýylda bolup biler. Astronomlaryň pikiriçe, şu wagta çenli Ýer kometa tozanlarynyň dykyz bulutlaryna duş gelmez. 2030-njy ýyla çenli işjeňligiň iň ýokary derejesi sagatda 15-20 meteor derejesinde boljakdygy çak edilýär" diýip, Moskwa Planetariumy belleýär.


18.06.2025 13:56
6.3k+

Günde iň ýokary derejeli alawlama bolup geçdi

18-nji iýunda Günde iň ýokary X derejeli kuwwatly alawlama bolup geçdi. Bu barada Gün işjeňligine gözegçilik merkezine salgylanyp, TASS habar berýär. X1.3 derejeli alawlama soňky üç hepdede şeýle derejeli ilkinji alawlama boldy...

07.06.2025 19:01
13k+

Kanadadaky tokaý ýangynlaryndan çykýan tüsse baryp kosmosdan hem görünýär

NASA-nyň Ýerden 1,5 million kilometr uzaklykdaky Lagranj L1 nokadynda ýerleşýän DSCOVR hemrasy Kanadadaky tokaý ýangynlaryndan çykan tüssäni surata aldy. Surat 2025-nji ýylyň 31-nji maýynda düşürildi. Kanadadaky tokaý ýangynlary birnäçe gün bäri dowam edýär...

07.06.2025 12:21
14k+

Türkmen alymlary Derweze gaz krateriniň alawlamasyny peseltmegi başardylar

Garagum sährasyndaky Derweze gaz krateriniň ýanmagynyň depgini üç esse azaldy. Bu barada «Türkmengaz» döwlet konserniniň Tebigy gaz ylmy-barlag institutynyň barlaghanasynyň müdiri Irina Lurýewa habar berdi. "Krateriň tertipsiz ýanmagynyň ýygjamlygy 2023-nji ýylyň awgust aýy bilen deňeşdirilende üç esseden gowrak azaldy...

04.06.2025 08:06
9k+

Ýerden Günüň ozal görlüp-eşidilmedik takyklykdaky wideosy alyndy

Astronomlar Ýerden Günüň iň jikme-jik şekillerini almagy başardy. Munuň üçin olar ABŞ-da ýerleşýän «Uly Aýy» obserwatoriýasyndaky (Big Bear Solar Observatory) «Goode Solar» teleskobynyň kämilleşdirilen adaptasiýaly optika ulgamyndan peýdalandy, diýip «EurekAlert» ýazýar...