"Leonidler" ýyldyz süýnmesi: astronomlar asmanda sagatda 15 ýyldyz süýnmäniň peýda bolmagyna garaşýarlar

  • 17.11.2024 23:24
  • 4.9k+

6-njy noýabrdan 30-njy noýabr aralygynda hereketde bolýan “Leonidler” meteor akymy iň ýokary işjeňligine 18-nji noýabrda, ýagny duşenbe gijesinde ýeter. Bu barada Moskwa Planetariumynyň metbugat gullugy habar berýär. 

Şol mahal sagatda 15 meteora syn etmek mümkin bolar. Meteor - gadymy grek sözi bolup, “howada ýüzýän” manyny berýär. Ol meteoroid jisimleriniň (mysal üçin, kometalaryň, asteroidleriň ýa-da galyndylaryň) Ýeriň atmosferasynda ýananda ýüze çykýan hadysadyr. Türkmenler adaty gepleşikde oňa ýyldyz süýnme hadysasy diýýär.

“17-18-nji noýabr aralygynda "Leonidler" meteor akymy iň ýokary derejesine ýeter. Zenitden (belli bir ýeriň üstünden göni “ýokary” görkezýän ugurdan) sagatda takmynan 15 meteora garaşylýar. <…> "Leonidleriň" ýyldyrymy gündogar gözýetimiň ýokarsynda irden (ýary gijeden soň we gün dogmazdan ozal) Leo ýyldyzlar topary ýokary göterilende has gowy görünýär" diýip, planetariumyň wekilleri belleýärler.

Şol gije 98% şugla saçjak Aý meteor görmegi kynlaşdyrar diýlip garaşylýar.
"Leonidler" her 33 ýylda Güne ýakyn geçýän 55P/Tempel-Tuttle kometasynyň galyndylary tarapyndan öndürilen ak alawlardyr. Akymyň intensiwligi üýtgeýär: her 33 ýylda bir gezek seýrek hadysa ýüze çykýar. Muňa başgaça “ýyldyz ýagşy” hem diýilýär. Ondan öň şeýle wakalar 1833, 1866, 1966, 1999 we 2001-nji ýyllarda hasaba alnypdy. 1966-njy ýylda meteorlaryň sany sagatda 10 müňe ýetipdir diýip, TASS ýazýar.

“Şeýle tupan diňe 2099-njy ýylda bolup biler. Astronomlaryň pikiriçe, şu wagta çenli Ýer kometa tozanlarynyň dykyz bulutlaryna duş gelmez. 2030-njy ýyla çenli işjeňligiň iň ýokary derejesi sagatda 15-20 meteor derejesinde boljakdygy çak edilýär" diýip, Moskwa Planetariumy belleýär.


28.05.2025 12:32
7.7k+

Şu hepdede Ýeriň deňinden köp gatly jaýyň göwrümindäki birnäçe howply asteroidler uçup geçer

Şu hepdede NASA tarapyndan potensial howply (howp salmak mümkinçiligi bar) diýlip kesgitlenen dört sany asteroid Ýeriň deňinden geçer diýip, Interesting Engineering portaly habar berýär. Birinji asteroid — 2025 KT1 — 12,8 metr diametrli bolup, 26-njy maýda Ýeriň ýanyndan howpsuz aralykda geçdi...

27.05.2025 12:07
14k+

Günüň golaýynda Ýer şaryndan 10 esse uly «guş» göze ildi: alymlar düşündiriş gözleýärler

24-nji maýda «LASCO» teleskoplarynyň biri Günüň golaýynda «alawly yzy» bolan guşa meňzeş jisimi bellige aldy. Ol Günüň ýüzünden, takmynan, 2 million kilometr beýiklikdedi. Onuň «ganatynyň» uzynlygy, takmynan, 150 müň kilometre ýetýär...

24.05.2025 12:36
12k+

Iki gara girdabyň birleşmeginden dörän güýç Älemdäki ähli ýyldyzlaryň saçýan ýagtylygynyň jeminden geçdi

Ilon Mask iki gara girdabyň birleşmeginiň simulýasiýasyny görkezýän wideony teswirledi. Şol wideoda gara girdaplaryň birleşmesi wagtynda radiasiýanyň iň ýokary güýji 36 septillion ýottawatta ýetýär. «Ynha, hakyky generator...

21.05.2025 15:01
7.6k+

ABŞ-nyň asmanynda geň ak zolak peýda boldy: oňa Hytaýyň raketasy sebäp bolupdyr

Polýar şöhleleriniň we geomagnit tupanynyň dowam edýän wagty, ABŞ-nyň ýaşaýjylary asmandaky geň galdyryjy ýagty zolaga tomaşa etdiler. Garaşylmadyk hadysa köp sanly tomaşaçyny haýran galdyrdy diýip, «Space.com» habar berýär...