Alymlar Ýere howp salyp biljek kometalary gözlemegiň täze usulyny oýlap tapdylar: oňa meteoroidler kömek eder

  • 16.11.2024 20:39
  • 7.4k+

ABŞ-nyň Demirgazyk Arizona uniwersitetiniň astronomlary Ýere howp abandyryp biljek uzak möhletli kometalary (LPC) gözlemegiň täze usulyny oýlap tapdylar. Gözlegiň netijeleri arXiv portalynda çap edildi.

Uzak möhletli kometalar uzyn orbitalary yzarlaýarlar we Ýere birnäçe ýüz ýyldan ýa-da ondanam gowrak wagtdan golaýlap bilerler. Bu jisimler uly howp döredýär: hasaplamalara görä, Ýer bilen kosmiki jisimleriň arasyndaky çaknyşyklaryň 6%-ine çenli sebäp bolup biler. Häzirki wagtda şeýle kometalaryň birnäçesi belli, olaryň orbitalary fromerden 7,5 million kilometr uzaklykda geçýär.
Gözlegçiler meteoroid akymy diýlip atlandyrylýan bu kometalary gözlemegiň täze usulyny teklip etdiler. Bu akymlar kometalar Güne ýakynlaşanda we üstündäki buz eräp, tozan we daşlar zyňylanda emele gelýär. Kometanyň geçip gideninden soň kosmosda galan meteoroidler bölünip gaýdan ýerlerini görkezip biler.
Topar uzak möhletli kometalar bilen baglanyşykly 17 sany belli meteoroid akymyny öwrendi. Bu obýektleriň bolup biljek orbitalaryny simulirlemek bilen, hakyky traýektoriýalar bilen gabat gelýänleri tapyp bildiler. Bu kometanyň Ýer bilen howply ýolda bolmagyndan has öň bolup biljek howpy çaklamaga mümkinçilik berýär.
Bu usul kosmiki urgyny togtatmak üçin adamzada onlarça ýyl berip biler diýip, rambler.ru ýazýar.


düýn 11:02
3k+

Alymlar birnäçe ösümlikleriň rak keseline garşy täsiriniň bardygyny tassykladylar

Yrakly, hindistanly we russiýaly alymlar Hytaýyň halk lukmançylygynda ulanylýan birnäçe ösümlikden alnan maddalary barladylar we olaryň iň azyndan sekizsinde rak keseline garşy täsirleriň bardygyny subut etdiler...

düýn 10:52
1.1k+

Mýanmada molýuskalaryň iki täze görnüşi tapyldy

Halkara alymlar topary Mýanmada süýji suwda ýaşaýan korbikul (Corbicula) tohumyna degişli molýuskalaryň iki täze görnüşini we sferokorbikul (Sphaerocorbicula) atly täze kiçi tohumy ýüze çykardylar. Şeýlelikde, tohumyň doly klassifikasiýasy täzeden anyklandy...

27.10.2025 16:42
5.9k+

Türkmenistanly okuwçylar Panamada geçiriljek «Robotlaryň olimpiadasyna» ugradylar

Türkmen mekdep okuwçylary robototehnika boýunça halkara derejeli abraýly bäsleşik hasaplanýan "First Global Challenge 2025" ýaryşyna gatnaşarlar. «Robotlaryň Olimpiadasy» diýlip hem atlandyrylýan bu ýaryş 29-njy oktýabrdan 1-nji noýabra çenli Panamada geçirilip, dünýäniň 190 döwletinden gatnaşyjylary bir ýere jemlär...

27.10.2025 00:07
4.1k+

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...