Alymlar Ýere howp salyp biljek kometalary gözlemegiň täze usulyny oýlap tapdylar: oňa meteoroidler kömek eder

  • 16.11.2024 20:39
  • 7.4k+

ABŞ-nyň Demirgazyk Arizona uniwersitetiniň astronomlary Ýere howp abandyryp biljek uzak möhletli kometalary (LPC) gözlemegiň täze usulyny oýlap tapdylar. Gözlegiň netijeleri arXiv portalynda çap edildi.

Uzak möhletli kometalar uzyn orbitalary yzarlaýarlar we Ýere birnäçe ýüz ýyldan ýa-da ondanam gowrak wagtdan golaýlap bilerler. Bu jisimler uly howp döredýär: hasaplamalara görä, Ýer bilen kosmiki jisimleriň arasyndaky çaknyşyklaryň 6%-ine çenli sebäp bolup biler. Häzirki wagtda şeýle kometalaryň birnäçesi belli, olaryň orbitalary fromerden 7,5 million kilometr uzaklykda geçýär.
Gözlegçiler meteoroid akymy diýlip atlandyrylýan bu kometalary gözlemegiň täze usulyny teklip etdiler. Bu akymlar kometalar Güne ýakynlaşanda we üstündäki buz eräp, tozan we daşlar zyňylanda emele gelýär. Kometanyň geçip gideninden soň kosmosda galan meteoroidler bölünip gaýdan ýerlerini görkezip biler.
Topar uzak möhletli kometalar bilen baglanyşykly 17 sany belli meteoroid akymyny öwrendi. Bu obýektleriň bolup biljek orbitalaryny simulirlemek bilen, hakyky traýektoriýalar bilen gabat gelýänleri tapyp bildiler. Bu kometanyň Ýer bilen howply ýolda bolmagyndan has öň bolup biljek howpy çaklamaga mümkinçilik berýär.
Bu usul kosmiki urgyny togtatmak üçin adamzada onlarça ýyl berip biler diýip, rambler.ru ýazýar.


29.09.2025 14:51
7

Alymlar Gentington keseliniň ösüşini 75% haýallatmagy başardylar

Londonyň Uniwersitet Kollejiniň alymlary (UCLH) Gentington keseline garşy göreşde ilkinji ynamly netijeler barada habar berdiler. AMT-130 derman serişdesi bilen geçirilen synaglar bejerip bolmaýan bu keseliň ösmegini haýallatmagy başardy...

29.09.2025 12:19
65

Alymlar taryhy taýdan ygtybarly şekilleri döretjek emeli aňy işläp düzýärler

Sýurih uniwersitetiniň gadymy taryh professory Feliks K.Maýer bilen programmist Filipp Ştrebel bilelikde emeli aň esasynda işleýän täze surat generatoryny döredýärler. Ol gural Gadymy Rim we Gadymy Gresiýa döwründen taryhy taýdan hakykata ýakyn sahnalary şekillendirmäge ukyply bolar...

29.09.2025 08:56
15

NASA-da astronawtlyga dalaşgärleriň düzüminde ilkinji gezek zenanlar erkeklerden köp boldy

NASA 2025-nji ýylda astronawt bolmaga dalaş edýän 10 adamyň adyny yglan etdi. Agentligiň taryhynda ilkinji gezek zenanlar erkeklerden köp boldy: alty zenan, dört erkek. Bäsleşige gatnaşmak üçin 8 müňden gowrak amerikaly arza tabşyrdy...

27.09.2025 19:40
2

NASA 2026-njy ýylda Aýyň daşyndan adamly uçuşy meýilleşdirýär

NASA 2026-njy ýylyň 5-nji fewralynda «Artemida» maksatnamasynyň çäginde ekipažly Aý uçuşyny amala aşyrmagy meýilleşdirýär. Eger bu senä çenli ýetişilmese, iň soňky sene hökmünde aprel aýy görkezilýär diýip, Reuters habar berýär...