Alymlar ýyldyz tozanlarynyň kömegi bilen has täze ýyldyzlaryň gelip çykyşyny öwrenmäge mümkinçilik berýän usuly oýlap tapdylar

  • şu gün 13:56
  • 961
Alymlar ýyldyz tozanlarynyň kömegi bilen has täze ýyldyzlaryň gelip çykyşyny öwrenmäge mümkinçilik berýän usuly oýlap tapdylar

Hytaýdan, Wengriýadan, Germaniýadan we beýleki ýurtlardan jemlenen astronomlar topary milliardlarça ýyl ozal ýok bolan ýyldyzlary öwrenmäge mümkinçilik berýän usuly oýlap tapdy. ArXiv portalynda neşir edilen bu täze gözleg Gün ulgamynyň emele gelmezinden has öň, ýyldyz partlamalarynda dörän ýyldyz tozanlarynyň bölejiklerini öwrenmäge gönükdirildi.

Hünärmenler meteoritlerde tapylan gün emele gelmezinden öňki bölejikleri tapawutlandyrmak üçin juda kiçi ölçegde (nanomasştawda) ikinji derejeli ion mass -spektrometri (NanoSIMS) usulyny ulandylar.
Bu bölejikler gelip çykyşyna garamazdan, ýyldyzlaryň emele gelşini we taryhyny kesgitlemek üçin ulanyp boljak özboluşly izotop aýratynlyklaryna eýedir.
Onuň gözlegde ýyldyz bölejikleriniň toparlanmasy emele gelende haýsy hadysalaryň bolup geçendigine düşünmäge kömek edendigi aýdylýar. Hususan-da, ol NanoSIMS partlamalary netijesinde ýüze çykýan bölejikleri we ýaş ýyldyzlar ulgamlarynda emele gelen bölejikleri tapawutlandyrmaga mümkinçilik berdi. Olaryň iki görnüşinde-de kalsiý-44 bar, ýöne adatdan daşary ýagdaýlarda NanoSIMS partlamalary netijesinde ýüze çykýan bölejikler titanium-44-iň çüýremeginden emele gelýär. Bu bolsa olary ýaş ýyldyz materialyndan tapawutlandyrýar diýip, rambler.ru ýazýar.
Bu netijeler ýyldyzlarda elementleriň emele gelşine has gowy düşünmäge we adatdan daşary ýyldyzlaryň gelip çykyşy baradaky bilimleri giňeltmäge kömek eder.


düýn 10:12
4.1k+

Ýaponiýada ýasalan dünýädäki ilkinji agaç hemrasy kosmosa uçuryldy

Dünýädäki ilkinji agaçdan ýasalan emeli hemra “SpaceX” amerikan kompaniýasynyň missiýasynyň çäklerinde kosmosa uçuryldy. “LignoSat” hemrasy Kiot uniwersiteti bilen Ýaponiýanyň "Sumitomo Forestry" gurluşyk kompaniýasy...

04.11.2024 12:22
1.5k+

Ýaşaýyş gurşawyna uýgunlaşmaga ukyply "awuly" bakteriýalaryň täze görnüşi açyldy

Russiýanyň Tomsk döwlet uniwersitetiniň (TDU) biologlary "Limnochordia" synpyndan bolan bakteriýalaryň täze görnüşini tapdylar. Bakteriýalaryň nusgalary Tomsk oblastyndaky (welaýatyndaky) we Altaý sebitindäki çuň...

30.10.2024 12:00
9.9k+

Alymlar Kuş patyşalygyndan bolan bir aýalyň 2500 ýyllyk mumiýasynyň keşbini täzeden dikeltdiler

Pert muzeýiniň alymlary kriminolog doktor Kris Rinn bilen bilelikde 2500 ýaşyndaky mumiýa Ta-Kr-Hb-iň ýüzüniň sanly görnüşini dikeltdiler diýip, The Guardian gazeti habar berýär. Mumiýaly sarkofag 1936-njy ýyldan...

30.10.2024 11:26
4.6k+

Hytaýda ylmy gözlegler üçin magnit döredildi: ol Ýeriň magnit meýdanyndan 800 müň esse güýçli

Hytaýyň durnukly magnit meýdanynyň barlaghanasy (SHMFF) 42,02 Tesla dartgynlylyk güýji bolan magnit döretdi. Bu görkeziji ABŞ-nyň milli ýokary magnit meýdanynyň laboratoriýasynyň 2017-nji ýylda goýan rekordyndan...