Alymlar ozal ylma mälim bolmadyk 70 müňden gowrak wirus görnüşini tapdylar

  • 15.10.2024 11:47
  • 5.5k+

Sidneý uniwersitetiniň alymlary we olaryň kärdeşleri tarapyndan geçirilen giň gerimli barlagyň netijesinde ozal ylma näbelli bolan wiruslaryň 70 müňden gowragy tapyldy. Cell žurnalynda çap edilen bu açyş emeli aň tehnologiýasyny ulanmak arkaly mümkin boldy.

Barlagçylar köp mukdarda genetiki maglumatlary seljermäge ukyply LucaProt çuňňur öwreniş algoritmini oýlap tapdylar. Neýroulgam RNK wiruslarynyň köpeltmek üçin ulanýan beloklarynyň yzygiderliligine we ikinji derejeli gurluşlaryna esaslanýan wiruslary kesgitledi. LucaProt usulynyň adaty gurallardan has täsirli bolup çykandygy anyklandy.
Barlagyň dowamynda 160 000-den gowrak wirus ýüze çykaryldy, olaryň 70 000-i alymlar üçin düýbünden nätanyş. Wiruslaryň köpüsi yzygiderli, ýagny DNK hem-de RNK yzygiderliligi kesgitlenildi we hatda açyk maglumat bazalaryna girizildi. Barlagçylaryň bellemegine görä, wiruslar “üýtgeşik bolup, olaryň nämedigini hiç kim bilmedi”. Bu wiruslaryň köpüsi gyzgyn çeşmeler we duzly köller ýaly ekstremal gurşawda saklanyp galypdyr.
Hünärmenler: "Bu ajaýyp netije, ýöne bize garaşýan zatlara diňe ýüzleý garaýyşdyr" diýip, nygtaýarlar. Olaryň pikirine görä, Ýer ýüzünde açylmadyk millionlarça wirus bolup biler we LucaProt usuly diňe bir wiruslary däl, eýsem bakteriýalary we parazitleri hem kesgitlemek üçin ulanylyp bilner.
Şeýle gerimli açyşyň planetamyzyň biologiki dürlüligine düşünmek üçin ägirt uly ähmiýeti bar. Wiruslary öwrenmek täze dermanlaryň işlenip taýýarlanmagyna, şeýle hem janly organizmleriň ewolýusiýasyny we uýgunlaşmasyny öwrenmäge kömek edip biler.


düýn 06:27
4.1k+

Hytaýda arynyň beýnisini dolandyrmagy öwrendiler. Ol diýleni 90% ýerine ýetirýär

Pekin tehnologiýa institutynyň alymlary beýnä täsir edýän dolandyryjy arkaly dolandyryp bolýan dünýäde ilkinji kiborg aryny döretdi. Bu barada South China Morning Post neşiri habar berýär. Enjamyň agramy 74 milligram bolup, bu arylaryň göterýän şireli haltasynyň agramyndan hem azdyr...

düýn 06:16
2.2k+

Alymlar bagry göçürmezden bejermek üçin sütün öýjüklerini döretdiler

Ýewropaly molekulýar biologlar organyň dokumalaryna netijeli ýapyşýan we çynlakaý zeper ýetmelerde onuň regenerasiýasyny çaltlaşdyrýan bagyr sütün  öýjükleriniň ösdürilip ýetişdirilişini işläp taýýarladylar. Bu açyş sirrozyň agyr görnüşlerinde bagyr transplantasiýasyna alternatiwa bolup biler diýip, Birmingem uniwersitetiniň metbugat gullugy habar berdi...

14.07.2025 17:12
7.5k+

Aşgazany ösümlikden doly, taryhda ilkinji ot iýýän pterozawr tapyldy

Paleontologlar taryhda ilkinji gezek aşgazanynda ösümlik iýmitiniň galyndylary bolan pterozawryň galyndylaryny tapdylar. Bu açyş agzalan uçýan süýrenijileriň käbir görnüşleriniň ot iýiji bolandygynyň ilkinji göni subutnamasydyr...

14.07.2025 10:44
2.2k+

Paleontologlar gadymy süýdemdirijiniň täze görnüşini açdy. Ol 143 mln ýyl ozal ýaşapdyr

Paleontologlar dügür dişlileriň toparyndan mezozoý süýdemdirijisiniň täze nesline we görnüşine häsiýetnama berdi. Onuň dişleriniň daşa öwrülen galyndylary Beýik Britaniýada tapyldy. Takmynan, 143 mln ýyl ozal ýaşan bu jandar Novaculadon mirabilis adyny aldy diýlip, Proceedings of the Geologists’ Association žurnalynda habar berilýär...