Alymlar planetamyzy 1,2 km çuňluga çenli burawlap, Ýeriň mantiýasynyň iň çuň ýerinden nusga aldylar

  • 12.08.2024 23:36
  • 10k+

Kardiff uniwersitetiniň alymlary Ýeriň mantiýasynyň dag jynsyndaky iň çuň çukury burawladylar. Barlagçylar mantiýanyň ýokarky böleginiň gurluşy we onda bolýan himiki prosesler barada möhüm maglumatlary berýän kerniň nusgasyny almak üçin Atlantik ummanynyň 1268 metr çuňlugyna aralaşmakda Joides Resolution buraw gämisinden peýdalandylar diýip, Reuters habar berdi.

Barlagçylar öz netijelerini Science žurnalynyň sahypasynda çap bolan makalasynda paýlaşdylar. Mantiýanyň jynsynyň deňiz suwy bilen täsirleşmegi Ýerdäki ýaşaýşyň gelip çykyşyna düşünmekde möhüm açar bolup biler diýen teoriýany goldaýarlar.
Kerniň nusgasy magniniň ýokary konsentrasiýasyny we garaşylýandan has az pirokseni görkezdi, bu bolsa jynsyň eremeginiň ozal pikir edilişinden has güýçlidigini görkezýär.
Şeýle hem barlaglar irki ýaşaýyş görnüşleriniň emele gelmegi bilen baglanyşykly bolup biljek oliwiniň deňiz suwy bilen täsirleşmesinden wodorodyň we beýleki molekulalaryň emele gelendigini ýüze çykardy.

Burawlamak işi Lost City gidrotermiki ýatagyň golaýynda, deňziň düýbündäki aşa gyzgyn suw çüwdirimlerini pürkýän gidrotermal çeşmeleriň meýdanynda geçirildi. Barlagçylar hut şunuň ýaly ýerde we şeýle gurşawda Ýerdäki ýaşaýşyň döräp biljekdigine ynanýarlar.
Barlaglaryň netijeleri alymlara magmanyň we wulkanizmiň emele geliş proseslerini mundan beýläk-de öwrenmäge, şeýle hem planetamyzdaky ýaşaýşyň döreýşi we ewolýusiýasy barada bilimleri giňeltmäge mümkinçilik berer.


düýn 13:09
1.8k+

Bennu asteroidiniň nusgalarynda Gün ulgamyndan hem gadymy bolan bölekler tapyldy

Alymlar Bennu asteroidiniň nusgalarynda Gün ulgamy emele gelmezden hem ozal ýüze çykan madda bölejiklerini tapdylar. Bu barada Nature Astronomy we Nature Geoscience žurnallarynyň neşirlerindäki makalalarda habar berildi...

03.09.2025 11:53
4.6k+

Alymlar Atlantika ummanynda mega ýertitremeler zolagyny açdylar

Atlantika ummanynda güýçli ýertitremelerine we sunamilere sebäp bolup biljek tektoniki jaýryklar emele gelýär diýip, Nature Geoscience  žurnalynda çap edilen barlagyň netijesinde aýdylýar. Alymlar Portugaliýanyň litosfera plitalaryndaky belli jaýryklardan uzakda ýerleşýändigini, ýöne bu ýurtda ýertitremeleriniň ençeme gezek hasaba alnandygyny ýatlatdylar...

31.08.2025 08:48
9k+

Koloradoda dinozawrlardanam has gadymy pyşbaganyň görnüşi tapyldy

Paleontologlar Chelydridae maşgalasyndan bolan pyşbagalaryň ozal näbelli sütün öýjükli neslini  we görnüşini tapdylar. Olary Koloradodan tapylan bitin çanagyna we beýleki galyndylaryna esaslanyp suratlandyrmak başartdy...

26.08.2025 13:37
9.8k+

Müsürde suwdan gadymy Kanopus şäheriniň bölekleri çykaryldy

Müsür häkimiýetleri Aleksandriýanyň golaýynda Abu-Kir aýlagynda ýerleşen suwa giden gadymy şäheriň böleklerini gury ýere çykardy diýip, The Guardian habar berýär. Bu Müsüri tas 300 ýyl dolandyran Ptolemeý nesilşalygynyň dolandyran we 600 ýyl töweregi ýurdy dolandyran Rim imperiýasynyň döwründe möhüm merkeze öwrülen Kanopus şäheri hasaplanýar...