Bakteriýalardan ekologiýa taýdan arassa beton döredildi

  • 02.08.2024 12:44
  • 1.8k+

Nemes alymlary köplenç gök-ýaşyl suwotulary diýlip atlandyrylýan sianobakteriýalardan emele gelen gadymy gurluşlar - stromatolitlerden ylhamlanan, ekologiýa taýdan arassa biosement döretdiler. Tebigy gurşawda olar takmynan 3 milliard ýylda ösüp ýetişýärler diýip, New Atlas ýazýar.

Scientific American barlaglary adaty betonyň 1 kg-y öndürilende howa 1 kg kömürturşy gazynyň zyňylýandygyny görkezýär. Bu diňe bir ony öndürmekde ulanylýan himiki reaksiýalaryň hasabyna bölnüp çykman, eýsem, 1450℃ temperaturada bişirmek üçin äpet ojaklarda gazylyp alynýan ýangyçlaryň ýakylmagynyň hasabyna hem bölünýär. Häzirki wagtda CO2-niň global zyňyndylarynyň 8%-i beton önümçiliginiň paýyna düşýär.
Täze material kömürturşy gazyny çykarmaýar, tersine “bişýän wagty” ony özüne siňdirýär.
Biosement galyplara guýlup ýa-da 3D çap gurluşlarynda ulanylyp bilner.
Häzirki wagtda alymlar topary materialyň önümçiligini giňeltmek we onuň daşky gurşawa zyýansyzlygyny ýokarlandyrmak mümkinçiligine seredýär.


şu gün 07:29
4.4k+

Hytaýly alymlar ilkinji gezek Arktikanyň buzunyň aşagyna adam tarapyndan dolandyrylýan çümmek işini geçirdiler

Hytaýly ummany öwrenijiler Arktikanyň buzunyň aşagynda ilkinji adam tarapyndan dolandyrylýan çuňluga çümmek işini geçirdiler. Geçen hepde tamamlanan ekspedisiýa polýar ekoulgamynyň ýagdaýy barada täze maglumatlary berdi diýip, Interesting Engineering ýazýar...

düýn 17:45
2.9k+

Fizika boýunça Nobel baýragy kwant tehnologiýalary ulgamynda açyş üçin berildi

Nobel komiteti 2025-nji ýylyň fizika boýunça baýragynyň eýelerini yglan etdi – olar üç amerikaly alym Jon Klark, Mişel Dewore we Jon Martinis boldy. Olara baýrak “makro derejesinde kwant tunneliniň açyşy we elektrik zynjyrynda energiýanyň kwantlaşmagyny görkezendigi üçin” berildi...

düýn 13:08
4.3k+

Astronomlar sekuntda 6 milliard tonna tizlikde ulalýan ýalňyz planetany tapdylar

Astronomlar «sergezdan-planetanyň» – ýyldyzyň daşyndan aýlanman, kosmosda erkin gezip ýören obýektiň massasynyň rekord derejede ösýändigini hasaba aldylar. Ýewropanyň Günorta obserwatoriýasynyň «Örän uly teleskopynyň» (VLT) kömegi bilen geçirilen gözegçilikler, bu planetanyň sekuntda 6 milliard tonna tizlikde gaz we tozan sorup alýandygyny görkezdi...

düýn 13:02
3.8k+

Alymlar ebedi doňaklykdaky ýaşy, takmynan, 40 müň ýyl bolan mikrob­lary oýartdylar

Kolorado uniwersitetiniň (Boulder şäheri, ABŞ) alymlary on müňlerçe ýyl mundan ozal ebedi doňaklykda doňup galan gadymy mikroblary janlandyrdylar. Käbir nusgalardaky mikroorganizmler, takmynan, 40 müň ýyl bäri «uklapdyr»...