Bakteriýalardan ekologiýa taýdan arassa beton döredildi

  • 02.08.2024 12:44
  • 1.7k+

Nemes alymlary köplenç gök-ýaşyl suwotulary diýlip atlandyrylýan sianobakteriýalardan emele gelen gadymy gurluşlar - stromatolitlerden ylhamlanan, ekologiýa taýdan arassa biosement döretdiler. Tebigy gurşawda olar takmynan 3 milliard ýylda ösüp ýetişýärler diýip, New Atlas ýazýar.

Scientific American barlaglary adaty betonyň 1 kg-y öndürilende howa 1 kg kömürturşy gazynyň zyňylýandygyny görkezýär. Bu diňe bir ony öndürmekde ulanylýan himiki reaksiýalaryň hasabyna bölnüp çykman, eýsem, 1450℃ temperaturada bişirmek üçin äpet ojaklarda gazylyp alynýan ýangyçlaryň ýakylmagynyň hasabyna hem bölünýär. Häzirki wagtda CO2-niň global zyňyndylarynyň 8%-i beton önümçiliginiň paýyna düşýär.
Täze material kömürturşy gazyny çykarmaýar, tersine “bişýän wagty” ony özüne siňdirýär.
Biosement galyplara guýlup ýa-da 3D çap gurluşlarynda ulanylyp bilner.
Häzirki wagtda alymlar topary materialyň önümçiligini giňeltmek we onuň daşky gurşawa zyýansyzlygyny ýokarlandyrmak mümkinçiligine seredýär.


düýn 14:28
1.5k+

Turşudan süýjä: Hytaýda kömürturşy gazyny şekere öwürmegi öwrendiler

Hytaýyň Ylymlar akademiýasynyň Týanszin senagat biotehnologiýa institutynyň alymlary kömürturşy gazyny çylşyrymly uglewodlara netijeli öwürmegiň usulyny işläp taýýarladylar. CO₂-ni üýtgetmegiň netijesinde olara fruktoza, glýukoza, amiloza, amilopektin we azyk hem himiki senagatda ulanmak üçin ýaramly bolan beýleki birleşmeleri almak başardýar...

16.07.2025 06:27
4.6k+

Hytaýda arynyň beýnisini dolandyrmagy öwrendiler. Ol diýleni 90% ýerine ýetirýär

Pekin tehnologiýa institutynyň alymlary beýnä täsir edýän dolandyryjy arkaly dolandyryp bolýan dünýäde ilkinji kiborg aryny döretdi. Bu barada South China Morning Post neşiri habar berýär. Enjamyň agramy 74 milligram bolup, bu arylaryň göterýän şireli haltasynyň agramyndan hem azdyr...

16.07.2025 06:16
2.5k+

Alymlar bagry göçürmezden bejermek üçin sütün öýjüklerini döretdiler

Ýewropaly molekulýar biologlar organyň dokumalaryna netijeli ýapyşýan we çynlakaý zeper ýetmelerde onuň regenerasiýasyny çaltlaşdyrýan bagyr sütün  öýjükleriniň ösdürilip ýetişdirilişini işläp taýýarladylar. Bu açyş sirrozyň agyr görnüşlerinde bagyr transplantasiýasyna alternatiwa bolup biler diýip, Birmingem uniwersitetiniň metbugat gullugy habar berdi...

14.07.2025 17:12
7.8k+

Aşgazany ösümlikden doly, taryhda ilkinji ot iýýän pterozawr tapyldy

Paleontologlar taryhda ilkinji gezek aşgazanynda ösümlik iýmitiniň galyndylary bolan pterozawryň galyndylaryny tapdylar. Bu açyş agzalan uçýan süýrenijileriň käbir görnüşleriniň ot iýiji bolandygynyň ilkinji göni subutnamasydyr...