Bakteriýalardan ekologiýa taýdan arassa beton döredildi

  • 02.08.2024 12:44
  • 1.7k+

Nemes alymlary köplenç gök-ýaşyl suwotulary diýlip atlandyrylýan sianobakteriýalardan emele gelen gadymy gurluşlar - stromatolitlerden ylhamlanan, ekologiýa taýdan arassa biosement döretdiler. Tebigy gurşawda olar takmynan 3 milliard ýylda ösüp ýetişýärler diýip, New Atlas ýazýar.

Scientific American barlaglary adaty betonyň 1 kg-y öndürilende howa 1 kg kömürturşy gazynyň zyňylýandygyny görkezýär. Bu diňe bir ony öndürmekde ulanylýan himiki reaksiýalaryň hasabyna bölnüp çykman, eýsem, 1450℃ temperaturada bişirmek üçin äpet ojaklarda gazylyp alynýan ýangyçlaryň ýakylmagynyň hasabyna hem bölünýär. Häzirki wagtda CO2-niň global zyňyndylarynyň 8%-i beton önümçiliginiň paýyna düşýär.
Täze material kömürturşy gazyny çykarmaýar, tersine “bişýän wagty” ony özüne siňdirýär.
Biosement galyplara guýlup ýa-da 3D çap gurluşlarynda ulanylyp bilner.
Häzirki wagtda alymlar topary materialyň önümçiligini giňeltmek we onuň daşky gurşawa zyýansyzlygyny ýokarlandyrmak mümkinçiligine seredýär.


15.09.2025 17:55
3.9k+

Ýerdäki çöllerden alnan bakteriýalaryň Aý we Mars topragynda ýaşap biljekdigi anyklanyldy

Ýerdäki çöllerde tapylan Chroococcidiopsis görnüşli sianobakteriýalar Aý we Mars topragynda ýaşamaga ukyplydygyny görkezdiler. Italiýanyň kosmos gullugynyň (ASI) barlagçylary ReBUS taslamasynyň çäklerinde şeýle netijä geldiler...

15.09.2025 09:54
4.5k+

Hytaý alymlary ilkinji gezek dinozawr ýumurtgalarynyň takyk ýaşyny kesgitledi

Hytaý alymlary ilkinji gezek ýurduň merkezi böleginde tapylan dinozawrlaryň ýumurtgalarynyň ýaşyny takyk kesgitlemegi başardy. Science XXI neşiriniň maglumatlaryna görä, täze çemeleşme hek döwrüniň klimatyny has çuň öwrenmäge mümkinçilik berer...

15.09.2025 09:48
1.3k+

Hytaý alymlary sütün öýjükleriniň kömegi bilen maýmynlaryň garramagyny haýallatdy

Hytaýyň ylymlar akademiýasynyň alymlarynyň geçiren ylmy gözlegleri adamyň genetiki taýdan güýçlendirilen sütün öýjükleriniň maýmynlarda garrama alamatlaryny haýalladyp biljekdigini görkezdi. Netijeler Cell žurnalynda neşir edildi...

14.09.2025 23:25
3.3k+

Hytaýly biologlar 36 petabaýtlyk maglumaty saklamak üçin “DNK- kassetany” döredýärler

Guandunyň Günorta ylym we tehnologiýa uniwersitetiniň alymlary sanly maglumatlary saklamagyň täze usulyny oýlap tapdylar. Olar 1980-nji ýylyň äheňindäki ýüzüne dezoksiribonuklein kislotasynyň sintetiki molekulalary çap edilen plastik lentany öz içine alýan "DNK-kassetany" işläp taýýarladylar...