Arheologlar Angliýanyň Norfolk kenarynda ýerleşýän gadymy desganyň syryny açdylar. Stounhenje meňzeş bolan ýadygärlik “Sihenj” (Seahenge) diýlip atlandyrylýar. Alymlaryň pikiriçe, desgalaryň ikisi-de gadymy britaniýalylar tarapyndan, takmynan, 4000 ýyl mundan ozal güýçli sowuk döwründe tomsy yzyna gaýtarmak üçin gurlupdyr.
Sihenj merkezinde dub töňňesi bolan 7,5 metr diametrli 55 sany dik pürsden ybarat süýrümtik şekildir, pürslerden düzülen ikinji aýlaw bolsa onuň golaýynda ýerleşýär.
Arheolog Dewid Nensiň maglumatlaryna görä, şeýle desgalar şol döwür üçin häsiýetli bolan ýowuz sowuk howany soňlamaga gönükdirilen däp-dessurlar üçin ulanylan bolsa gerek.
Nens Sihenjiň gurluşynyň gulp astyna salnan ikatýok baradaky rowaýatda aýdylan kapasany ýada salýandygyny belleýär. Rowaýata görä, tomsy uzaltmak üçin gyzyletene ikatýogy tern agaçlygyna ýerleşdiripdirler.
“Ýadygärlikleriň ikisi-de dürli wezipeleri ýerine ýetiripdir, ýöne maksat bir bolupdyr: aýazly sowuk howanyň soňuna çykmak... Halk döredijiligine görä, tomusda günüň gysgalýan wagty ikatýok (hasyllylygyň nyşany) saýramagyny bes edip, beýleki bir dünýä dolanyp, tomsy özi bilen alyp gider eken. Sihenj pürsleriniň kesgitlenen senesi olaryň ýazda çapylandygyny we tomusda günüň gysgalýan döwründe Günüň dogmagyna gönükdirilendigini görkezdi” – diýip, arheolog belleýär.
Gözlegiň netijeleri Geojournal ylmy žurnalynda çap edildi.