Deňiz Stounhenjiniň syry aýan boldy. Bu tomsy “gaýtarmak” däbi eken

  • 17.06.2024 18:34
  • 12k+

Arheologlar Angliýanyň Norfolk kenarynda ýerleşýän gadymy desganyň syryny açdylar. Stounhenje meňzeş bolan ýadygärlik “Sihenj” (Seahenge) diýlip atlandyrylýar. Alymlaryň pikiriçe, desgalaryň ikisi-de gadymy britaniýalylar tarapyndan, takmynan, 4000 ýyl mundan ozal güýçli sowuk döwründe tomsy yzyna gaýtarmak üçin gurlupdyr.

Sihenj merkezinde dub töňňesi bolan 7,5 metr diametrli 55 sany dik pürsden ybarat süýrümtik şekildir, pürslerden düzülen ikinji aýlaw bolsa onuň golaýynda ýerleşýär.
Arheolog Dewid Nensiň maglumatlaryna görä, şeýle desgalar şol döwür üçin häsiýetli bolan ýowuz sowuk howany soňlamaga gönükdirilen däp-dessurlar üçin ulanylan bolsa gerek.
Nens Sihenjiň gurluşynyň gulp astyna salnan ikatýok baradaky rowaýatda aýdylan kapasany ýada salýandygyny belleýär. Rowaýata görä, tomsy uzaltmak üçin gyzyletene ikatýogy tern agaçlygyna ýerleşdiripdirler.
“Ýadygärlikleriň ikisi-de dürli wezipeleri ýerine ýetiripdir, ýöne maksat bir bolupdyr: aýazly sowuk howanyň soňuna çykmak... Halk döredijiligine görä, tomusda günüň gysgalýan wagty ikatýok (hasyllylygyň nyşany) saýramagyny bes edip, beýleki bir dünýä dolanyp, tomsy özi bilen alyp gider eken. Sihenj pürsleriniň kesgitlenen senesi olaryň ýazda çapylandygyny we tomusda günüň gysgalýan döwründe Günüň dogmagyna gönükdirilendigini görkezdi” – diýip, arheolog belleýär.
Gözlegiň netijeleri
Geojournal ylmy žurnalynda çap edildi.


düýn 14:32
4.6k+

Plastik galyndylardan parasetamol öndürmegiň usuly tapyldy

Edinburg uniwersitetinden professor Stiwen Uollesiň ýolbaşçylygyndaky alymlar topary plastik galyndylarynyň derman öndürmek üçin ulanylyp bilinjekdigini kesgitlediler. Bu barada Nature žurnalyndaky barlaga salgylanýan The Guardian ýazýar...

24.06.2025 13:34
2.3k+

Awstraliýaly kebeleklerde ugruny ýyldyzlara görä kesgitlemek ukyby ýüze çykaryldy

Awstraliýaly bogong kebelekleri ( Agrotis infusa ) ýyldyzlardan we Ýeriň magnit meýdanyndan ugur alyp, müň kilometre çenli aralygy geçmäge ukyply. Bu Awstraliýanyň Milli uniwersitetiniň, Günorta Awstraliýa uniwersitetiniň we beýleki barlag merkezleriniň hünärmenleriniň gelen netijesidir...

24.06.2025 13:32
2.4k+

Aýnadan çap etmek üçin ilkinji 3D printeri döredildi

Massaçusets Tehnologiýa institutynyň Linkoln barlaghanasynyň barlagçylary aýna zatlary öndürmäge ukyply ilkinji 3D printeri çykardylar. Şu wagta çenli additiw önümçilik şokolad we plastmassa ýaly dürli materiallary öz içine alypdy, ýöne organiki däl aýna bu tehnologiýanyň çäginden daşarda galyp gelýärdi...

24.06.2025 12:40
6.1k+

Britaniýaly alymlar robotlaryň kömegi bilen Arktikany gaýtadan doňdurmak isleýär

Britaniýanyň ARIA hökümet agentligi suwasty robotlaryň kömegi bilen Arktikanyň buz örtüginiň galyňlygyny saklamak we artdyrmak mümkinçiliklerini öwrenmek üçin 10 mln funt sterling (takmynan, $13,4 mln) bölüp berdi diýip, The Times habar berýär...