Alymlar Bethoweniň ölüminiň syryny açdylar

  • 11.05.2024 16:35
  • 19k+

Uzak wagtlap beýik nemes kompozitory Lýudwig wan Bethowen gurşun bilen zäherlendirilip öldürilendir diýip hasaplanýardy. Emma Clinical Chemistry žurnalynda çap edilen täze barlag munuň ölümiň ýeke-täk sebäbi bolup bilmejekdigini subut etdi diýip, Science Alert habar berýär.

Alymlar Bethowene degişli hasaplanýan iki çogdam saçyň seljermesini geçirdiler we onuň düzüminde gurşunyň ýokary mukdaryny tapdylar. Şeýle-de bolsa, bu mukdar maestronyň ölümine sebäp bolar derejede ýokary däldi. Alymlar Bethoweniň ölüminiň has ähtimal sebäbiniň çakyrdan zäherlenme we  genetiki çökgünlik bilen güýjän gepatit B ýokançlygy sebäpli ýüze çykan faktorlaryň utgaşmasydygyna ynanýarlar.
Gurşunyň Bethoweniň saglygyna täsir ýetirmegi şol döwürde adamlaryň suwuklyklary gurşun gaplardan içip, gurşun esasly dermanlary kabul edendigi bilen baglanyşyklydyr. Megerem, şol ýagdaý onuň saglygyny, şol sanda aşgazan-içege näsazlyklaryny, eşidiş ukybyny, hatda deri inçekeselini hasam erbetleşdirendir.
2023-nji ýylda geçirilen ozalky derňewde kompozitoryň deri inçekeseli bilen baglanyşykly birnäçe genetiki markerleriniň bardygy, seýrek keseliň käwagt eşidişiň ýitmegine sebäp bolup biljekdigi ýüze çykaryldy. Bethoweniň 27 ýaşynda eşidişiniň peslip başlandygy we 48 ýaşynda düýbünden ker bolandygy mälimdir. Şeýle-de bolsa, bu oňa ajaýyp sazlary ýazmaga päsgel bermändir.


30.09.2025 18:01
2.4k+

Alymlar berk sosial baglanyşyklar biologiki taýdan garramagy haýalladýar diýip hasaplaýarlar

Amerikaly barlagçylar ömrüň dowamynda berk sosial baglanyşyklaryň biologiki taýdan haýal garramak bilen baglanyşyklydygyny anykladylar. Bu barada "Brain, Behavior & Immunity - Health” žurnalyndaky makala salgylanýan PsyPost ýazýar...

30.09.2025 10:22
4k+

Kofein çylşyrymly meseleleri çözmekde adamlaryň tutanýerliligini ýokarlandyrýar

Täze barlag kofeniň çylşyrymly ýa-da bölekleýin çözmek mümkin bolmadyk meseleleri çözmekde tutanýerliligi ýokarlandyryp biljekdigini görkezdi. Munuň täsiri dartgynly ýagdaýdaky adamlarda has hem göze ilýärdi. Synaglara ABŞ-nyň Massaçusets ştatynyň Amhýorst kollejiniň 329 talyby gatnaşdy...

29.09.2025 12:30
3.5k+

Ýaponiýada mör-möjekleri çekmek üçin "garynja aldawyny" ulanýan ösümlik tapyldy

Ýaponiýada duş gelýän Vincetoxicum nakaianum atly ösümlik tozanlanmak üçin adatdan daşary strategiýany ulanýar. Ol ýarym iýlen ýa-da ýaralanan garynjalaryň çykarýan ysyny gaýtalap, tohumly mör-möjekleri özüne çekýär...

27.09.2025 19:28
9.7k+

Argentinada öň belli bolmadyk ýyrtyjy megaraptoryň we onuň pidasynyň galyndylary tapyldy

Argentinanyň günortasynda paleontologlar güýçli öňki elleri we uzyn dyrnaklary bolan öň näbelli ýyrtyjy dinozawryň galyndylaryny ýüze çykardylar. Bu tapyndy megaraptor nesliniň Günorta Amerikada uzak wagtlap ýaşandygyny tassyklaýar diýip, Nature Communications žurnalynda bellenýär...