Alymlar Bethoweniň ölüminiň syryny açdylar

  • 11.05.2024 16:35
  • 19k+

Uzak wagtlap beýik nemes kompozitory Lýudwig wan Bethowen gurşun bilen zäherlendirilip öldürilendir diýip hasaplanýardy. Emma Clinical Chemistry žurnalynda çap edilen täze barlag munuň ölümiň ýeke-täk sebäbi bolup bilmejekdigini subut etdi diýip, Science Alert habar berýär.

Alymlar Bethowene degişli hasaplanýan iki çogdam saçyň seljermesini geçirdiler we onuň düzüminde gurşunyň ýokary mukdaryny tapdylar. Şeýle-de bolsa, bu mukdar maestronyň ölümine sebäp bolar derejede ýokary däldi. Alymlar Bethoweniň ölüminiň has ähtimal sebäbiniň çakyrdan zäherlenme we  genetiki çökgünlik bilen güýjän gepatit B ýokançlygy sebäpli ýüze çykan faktorlaryň utgaşmasydygyna ynanýarlar.
Gurşunyň Bethoweniň saglygyna täsir ýetirmegi şol döwürde adamlaryň suwuklyklary gurşun gaplardan içip, gurşun esasly dermanlary kabul edendigi bilen baglanyşyklydyr. Megerem, şol ýagdaý onuň saglygyny, şol sanda aşgazan-içege näsazlyklaryny, eşidiş ukybyny, hatda deri inçekeselini hasam erbetleşdirendir.
2023-nji ýylda geçirilen ozalky derňewde kompozitoryň deri inçekeseli bilen baglanyşykly birnäçe genetiki markerleriniň bardygy, seýrek keseliň käwagt eşidişiň ýitmegine sebäp bolup biljekdigi ýüze çykaryldy. Bethoweniň 27 ýaşynda eşidişiniň peslip başlandygy we 48 ýaşynda düýbünden ker bolandygy mälimdir. Şeýle-de bolsa, bu oňa ajaýyp sazlary ýazmaga päsgel bermändir.


15.12.2025 11:29
2.4k+

Smartfonlar çagalarda depressiýa we semizlik howpuny ýokarlandyrdy

Çaganyň smartfon bilen ir tanyşmagy alymlarda uly howatyrlanma döredýär: amerikaly hünärmenleriň täze barlaglary bu enjamy ele almak ýaşynyň we ýetginjeklerde depressiýa, semizlik we ýeterliksiz ukynyň artmak howpunyň arasynda aladalandyryjy baglanyşygy ýüze çykardy...

04.12.2025 13:32
2.9k+

Alymlar tüwiniň dykyz topragy “burawlamak” mehanizmini ulanýandygyny anyklady

Halkara biologlar topary tüwiniň köküniň hatda örän dykyz toprakdan nädip ösüp bilýändigini öwrendi. Nature žurnalyndaky ylmy makalada bellenilişi ýaly, ösümlik öz öýjükleriniň gurluşyny üýtgedip, köki özboluşly senagat turbasyna öwürýän aýratyn mehanizmi ulanýar eken...

01.12.2025 12:46
5.7k+

Adam beýnisi 5 ýaş tapgyryndan geçýär: jahyllyk 32 ýaşa çenli dowam edýär

Kembrij uniwersitetiniň neýrobiologlarynyň täze gözlegi adam beýnisiniň bäş tapgyrdan geçýändigini görkezdi. Bu tapgyrlarda neýron gurluşynyň düýpgöter üýtgemegine getirýän “özgeriş döwürleri” bolup geçýär. Şol bir wagtyň özünde, jahyllyk döwrüniň, adatça, hasap edilenden uzak dowam edýändigi bellenilýär...

01.12.2025 12:03
5k+

Alymlar Betmeniň golaýda bolmagynyň adamlary “mylakatly” edýändigini anyklady

Milandaky Mukaddes Ýürek katolik uniwersitetiniň alymlary psihologik tejribe geçirip, Betmeniň golaýda wagty adamlaryň has rehimli bolýandygyny anyklady. Bu barada ylmy iş Mental Health Research žurnalynda neşir edildi...