Her ýyl atmosferadan 5,1 milliard tonna CO2 aýrylsa, global maýlamagyň öňüni almak başardar

  • 07.05.2024 15:37
  • 10k+

Alymlar tarapyndan geçirilen täze hasaplamalar howanyň üýtgemegi boýunça Pariž şertnamasyny durmuşa geçirmek we XXI asyryň ortalaryna global maýlamany 1,5 derejä çenli çäklendirmek üçin her ýyl atmosferadan 5,1 milliard tonna CO2-ny çykarmalydygyny görkezýär diýip, TASS ýazýar.

Bu ozal pikir edilişinden ep-esli köpdür we başda meýilleşdirilişi ýaly, zyňyndylaryň kem-kemden nola çenli azaldylmagynyň ýeterlik däldigini aňladýar.
Beýik Britaniýanyň Gündogar Angliýa uniwersitetiniň (UEA) klimatolog alymlarynyň pikirine görä, dünýäniň ýurtlary CO2-ni sorup almagyň we saklamagyň tehnologiýalaryny ösdürmek we ornaşdyrmak üçin tagallalary işjeňleşdirmeli.
Şol bir wagtyň özünde parnik gazlarynyň zyňyndylaryny mümkin boldugyça çalt azaltmaga çalyşmalydyr.
Gözlegçiler dürli hili çemeleşmeleri seljerip, zyňyndylary azaltmak boýunça ähli borçnamalar ýerine ýetirilendäki iň optimistik çaklamada-da her ýyl atmosferadan 3,2 milliard tonna CO2 çykarylmaly bolar diýen netijä geldiler.
Bu maksatlara ýetmek täze tehnologiýalary ösdürmekde we ornaşdyrmakda ep-esli maýa goýumlaryny, şeýle hem giň gerimli halkara hyzmatdaşlygyny talap eder.
2015-nji ýylda gol çekilen Pariž klimat şertnamasynyň howanyň üýtgemegine garşy göreşmäge gönükdirilen halkara şertnamadygyny ýatladýarys. Ylalaşygyň maksady global temperaturanyň ýokarlanmagyny senagatdan öňki derejeler bilen deňeşdirilende 1,5-2 gradusa çenli çäklendirmek.
Ylalaşyga gatnaşýan ýurtlar parnik gazlarynyň zyňyndylaryny azaltmaga we gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerini ösdürmäge maýa goýmaga borçlandylar.


şu gün 07:29
1.9k+

Hytaýly alymlar ilkinji gezek Arktikanyň buzunyň aşagyna adam tarapyndan dolandyrylýan çümmek işini geçirdiler

Hytaýly ummany öwrenijiler Arktikanyň buzunyň aşagynda ilkinji adam tarapyndan dolandyrylýan çuňluga çümmek işini geçirdiler. Geçen hepde tamamlanan ekspedisiýa polýar ekoulgamynyň ýagdaýy barada täze maglumatlary berdi diýip, Interesting Engineering ýazýar...

düýn 17:45
2.7k+

Fizika boýunça Nobel baýragy kwant tehnologiýalary ulgamynda açyş üçin berildi

Nobel komiteti 2025-nji ýylyň fizika boýunça baýragynyň eýelerini yglan etdi – olar üç amerikaly alym Jon Klark, Mişel Dewore we Jon Martinis boldy. Olara baýrak “makro derejesinde kwant tunneliniň açyşy we elektrik zynjyrynda energiýanyň kwantlaşmagyny görkezendigi üçin” berildi...

düýn 13:08
4k+

Astronomlar sekuntda 6 milliard tonna tizlikde ulalýan ýalňyz planetany tapdylar

Astronomlar «sergezdan-planetanyň» – ýyldyzyň daşyndan aýlanman, kosmosda erkin gezip ýören obýektiň massasynyň rekord derejede ösýändigini hasaba aldylar. Ýewropanyň Günorta obserwatoriýasynyň «Örän uly teleskopynyň» (VLT) kömegi bilen geçirilen gözegçilikler, bu planetanyň sekuntda 6 milliard tonna tizlikde gaz we tozan sorup alýandygyny görkezdi...

düýn 13:02
3.5k+

Alymlar ebedi doňaklykdaky ýaşy, takmynan, 40 müň ýyl bolan mikrob­lary oýartdylar

Kolorado uniwersitetiniň (Boulder şäheri, ABŞ) alymlary on müňlerçe ýyl mundan ozal ebedi doňaklykda doňup galan gadymy mikroblary janlandyrdylar. Käbir nusgalardaky mikroorganizmler, takmynan, 40 müň ýyl bäri «uklapdyr»...