Her ýyl atmosferadan 5,1 milliard tonna CO2 aýrylsa, global maýlamagyň öňüni almak başardar

  • 07.05.2024 15:37
  • 10k+

Alymlar tarapyndan geçirilen täze hasaplamalar howanyň üýtgemegi boýunça Pariž şertnamasyny durmuşa geçirmek we XXI asyryň ortalaryna global maýlamany 1,5 derejä çenli çäklendirmek üçin her ýyl atmosferadan 5,1 milliard tonna CO2-ny çykarmalydygyny görkezýär diýip, TASS ýazýar.

Bu ozal pikir edilişinden ep-esli köpdür we başda meýilleşdirilişi ýaly, zyňyndylaryň kem-kemden nola çenli azaldylmagynyň ýeterlik däldigini aňladýar.
Beýik Britaniýanyň Gündogar Angliýa uniwersitetiniň (UEA) klimatolog alymlarynyň pikirine görä, dünýäniň ýurtlary CO2-ni sorup almagyň we saklamagyň tehnologiýalaryny ösdürmek we ornaşdyrmak üçin tagallalary işjeňleşdirmeli.
Şol bir wagtyň özünde parnik gazlarynyň zyňyndylaryny mümkin boldugyça çalt azaltmaga çalyşmalydyr.
Gözlegçiler dürli hili çemeleşmeleri seljerip, zyňyndylary azaltmak boýunça ähli borçnamalar ýerine ýetirilendäki iň optimistik çaklamada-da her ýyl atmosferadan 3,2 milliard tonna CO2 çykarylmaly bolar diýen netijä geldiler.
Bu maksatlara ýetmek täze tehnologiýalary ösdürmekde we ornaşdyrmakda ep-esli maýa goýumlaryny, şeýle hem giň gerimli halkara hyzmatdaşlygyny talap eder.
2015-nji ýylda gol çekilen Pariž klimat şertnamasynyň howanyň üýtgemegine garşy göreşmäge gönükdirilen halkara şertnamadygyny ýatladýarys. Ylalaşygyň maksady global temperaturanyň ýokarlanmagyny senagatdan öňki derejeler bilen deňeşdirilende 1,5-2 gradusa çenli çäklendirmek.
Ylalaşyga gatnaşýan ýurtlar parnik gazlarynyň zyňyndylaryny azaltmaga we gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerini ösdürmäge maýa goýmaga borçlandylar.


düýn 14:32
4.3k+

Plastik galyndylardan parasetamol öndürmegiň usuly tapyldy

Edinburg uniwersitetinden professor Stiwen Uollesiň ýolbaşçylygyndaky alymlar topary plastik galyndylarynyň derman öndürmek üçin ulanylyp bilinjekdigini kesgitlediler. Bu barada Nature žurnalyndaky barlaga salgylanýan The Guardian ýazýar...

24.06.2025 13:34
2.3k+

Awstraliýaly kebeleklerde ugruny ýyldyzlara görä kesgitlemek ukyby ýüze çykaryldy

Awstraliýaly bogong kebelekleri ( Agrotis infusa ) ýyldyzlardan we Ýeriň magnit meýdanyndan ugur alyp, müň kilometre çenli aralygy geçmäge ukyply. Bu Awstraliýanyň Milli uniwersitetiniň, Günorta Awstraliýa uniwersitetiniň we beýleki barlag merkezleriniň hünärmenleriniň gelen netijesidir...

24.06.2025 13:32
2.4k+

Aýnadan çap etmek üçin ilkinji 3D printeri döredildi

Massaçusets Tehnologiýa institutynyň Linkoln barlaghanasynyň barlagçylary aýna zatlary öndürmäge ukyply ilkinji 3D printeri çykardylar. Şu wagta çenli additiw önümçilik şokolad we plastmassa ýaly dürli materiallary öz içine alypdy, ýöne organiki däl aýna bu tehnologiýanyň çäginden daşarda galyp gelýärdi...

24.06.2025 12:40
6.1k+

Britaniýaly alymlar robotlaryň kömegi bilen Arktikany gaýtadan doňdurmak isleýär

Britaniýanyň ARIA hökümet agentligi suwasty robotlaryň kömegi bilen Arktikanyň buz örtüginiň galyňlygyny saklamak we artdyrmak mümkinçiliklerini öwrenmek üçin 10 mln funt sterling (takmynan, $13,4 mln) bölüp berdi diýip, The Times habar berýär...