Şwesiýada bir atom galyňlygyndaky altyn list döredildi

  • 19.04.2024 17:06
  • 9.6k+

Linçeping uniwersitetiniň (Şwesiýa) alymlary ilkinji gezek bir atom galyňlygyndaky altyn list döretdiler. Şeýle gurluş altyna täze häsiýetler berdi.

Dürli ýurtlaryň alymlary atomyň galyňlygynda altyn listini döretmäge köpden bäri synanyşýarlar. Emma metalyň ýelmeşmek meýli sebäpli ähli synanyşyklar şowsuz boldy.
Täze ylmy işiň awtorlary titanyň we uglerodyň gatlaklarynyň arasynda altyn goýlan üç ölçegli binýatlyk materialy ulandylar. Şeýle hem olar «Murakaminiň reagenti» diýlip atlandyrylýan ýapon demirçileriniň gadymy usulyny ulandylar, bu usul uglerod galyndylaryny aýyrýar we poladyň reňkini üýtgedýär.
Alymlar iň amatly netijäni gazanmak üçin reagentiň dürli konsentrasiýalaryny we dürli täsir ediş wagtlaryny synadylar.
Alymlar material aşa inçe bolanda, onda adatdan daşary üýtgeşmeleriň bolýandygyny düşündirdiler. Muňa mysal hökmünde grafeni getirdiler. Bu altyna-da degişlidir – adatça ol metal görnüşindedir, ýöne bir atom galyňlygynda ol ýarymgeçiriji bolup bilýär. Inçe altyn listler suwy arassalamak, wodorod öndürmek, kömürturşy gazyny almak we beýleki amallar üçin ulanylyp bilner diýip, Nature Synthesis habar berýär.


30.11.2025 22:24
4.4k+

Türkmenistanyň ýaş startapçylarynyň bäsleşiginiň jemleri jemlenildi

Türkmenistanda «Türkmenistan – mümkinçilikleriň ýurdy» atly ýaş innowatorlaryň bäsleşigi tamamlandy. Ol tehnologiýa, ylym we telekeçilik dünýäsinde özlerini görkezmäge taýýar mekdep okuwçylaryny, talyplary we ýaş mugallymlary birleşdirdi...

30.11.2025 20:51
7.7k+

Garynjalarda agalygy eýelemegiň täsin taktikasy ýüze çykaryldy

Ýaponiýaly alymlar garynjanyň käbir görnüşleriniň başga koloniýalary eýelemek üçin ulanýan täsin mehanizmini ýüze çykardylar. Görnüşine görä, käbir korolewa-basyp alyjylar himiki ýaragy ulanyp, işçi garynjlary aldaw bilen öz urugbaşyny ýok etmäge mejbur edýärler we onuň ýerini eýeleýärler...

26.11.2025 11:15
2.1k+

Türkmen alymlary alunitiň, tozganyň we rozmariniň binýadynda fitomineral bejeriş gelini işläp taýýarladylar

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Intellektual eýeçilik boýunça döwlet gullugy «Alunitiň, tozganyň (Taraxacum officinale) we rozmariniň (Rosmarinus officinalis) fitomineral bejeriş geli» atly işläp taýýarlamak tehnologiýasyna awtorlyk hukugyny bellige aldy...

26.11.2025 10:04
2k+

Garaharsaň hatda adatdan daşary kosmos şertlerinde-de ýaşaýşa ukyply bolup çykdy

Physcomitrium patens garaharsaň (moh) görnüşiniň sporalary Halkara kosmos stansiýasynyň daşynda dokuz aý bolandan soň hem ýaşaýşa ukyply bolup galdy. Kosmosda wagty olar wakuuma, temperatura üýtgemelerine, mikrograwitasiýa, ultrabenewşe şöhlelerine we kosmos radiasiýasyna sezewar boldy diýlip, iScience žurnalyndaky täze makalada aýdylýar...