Arheologlar neandertallar tarapyndan taýýarlanan 40 müň ýyl ozalky çylşyrymly ýelimi tapdylar

  • 08.03.2024 17:17
  • 14k+

Neandertallar ýelim döretmegiň çylşyrymly tehnologiýalaryny ele alyp bilipdirler. ABŞ-dan we Germaniýadan Halkara arheologlar topary 40-120 müň ýyl ozal ýaşap geçen neandertallaryň daş gurallaryny döretmek üçin iki komponentli ýelim ulanandygyny anykladylar. Bu açyşa Science Advances (SciAdv) ylmy žurnalynda neşir edilen gözleg bagyşlandy.

Alymlar Fransiýanyň Le-Mustýe ýadygärliginde geçirilen gazuw-agtaryş işleriniň dowamynda tapylan gazawylarda we pyçaklarda ohra bilen bitumyň garyndysynyň yzlaryny tapdylar. Öň, “himiki önümçilikde” şeýle başarnyklar diňe Homo Sapiens-e degişli hasap edilýärdi.

“Bu açyş biziň neandertallar baradaky düşünjämizi üýtgedýär: olar biziň pikir edişimizden has akylly we medeni taýdan has ösen ekenler” diýip, ylmy toparyň ýolbaşçysy Patrik Şmidt belleýär.

Şol döwürlerde ohrany we bitumy gazyp almak uly güýç we meýilnama talap edýärdi. Neandertallar öz zähmet gurallaryny kämilleşdirmek üçin muny maksatly ýerine ýetiripdirler.


02.08.2025 00:23
5k+

Gün ulgamynda bir ýyly 1648 Ýer ýylyna deň bolan asman jisimi tapyldy

Gün ulgamynda adaty bolmadyk asman jisimi tapyldy. 2020 VN40 diýlip atlandyrylýan bu trans-neptun obýekti 1648 Ýer ýylyna barabar wagtda Günüň töwereginden doly aýlanyp çykýar. Bu barada Garward-Smitsonow institutynyň  Astrofizika merkeziniň barlagçylary habar berdiler...

02.08.2025 00:18
2.3k+

Alymlar DNK-nyň sakawlamak bilen baglanyşykly 57 bölegini tapdylar

Halkara alymlar topary sakawlamak bilen baglanyşykly 57 genom bölegini tapdylar. Bu barada ABŞ-nyň Wanderbilt uniwersitetiniň lukmançylyk merkeziniň (VUMC) metbugat gullugy habar berdi. Barlaga birnäçe ýurtdan hünärmenler gatnaşdy...

29.07.2025 14:09
5.7k+

Alymlar derisi ýelekpisint bolan gadymy süýrenijiniň galyndylaryny tapdylar

Fransiýada arka tarapy ýelekpisint gurluşly gadymy süýrenijileriň galyndylary tapyldy. Tapyndynyň ýaşy 247 million ýyl diýip, Ştutgartdaky (Germaniýa) Döwlet tebigat ylymlary muzeýiniň metbugat gullugy habar berdi...

29.07.2025 11:54
7.8k+

Gaýtadan işlenen çilim naýçalaryndan berk, arzan asfalt döretdiler

Granada we Bolonýa uniwersitetleriniň alymlary gaýtadan işlenen çilim naýçalaryndan ekologiýa taýdan arassa asfalt öndürmegiň tehnologiýasyny işläp düzdüler. Oýlap tapyş ScienceDirect žurnalynyň makalasynda beýan edildi...