Gäwürgaladan tapylan V asyra degişli Buddanyň kellesini dikeltmek işleriniň ikinji tapgyry tamamlandy

  • 07.03.2024 00:25
  • 13k+

Kaliforniýanyň iň uly sungat muzeýi bolan J.Paul Getti muzeýi we Türkmenistanyň Döwlet medeni merkeziniň Döwlet muzeýi gadymy Merw şäherinden tapylan bäşinji asyra degişli Buddanyň kellesini goramak we dikeltmek boýunça işleriň ikinji tapgyryny tamamlady.

"Türkmenistan: Altyn asyr" elektron neşiriniň habar bermegine görä, bu bilelikdäki taslama «ABŞ-nyň Medeni mirasy gorap saklamak boýunça ilçileriň gaznasy» (AFCP) maksatnamasy arkaly mümkin boldy.
Buddanyň kellesini dikeltmek bu gaznanyň Türkmenistandaky 30-njy taslamasydyr.
Toparda J.Paul Getti muzeýiniň gadymyýetleri gorap saklamak bölüminiň müdiri Suzanna Gensike, konserwator, hususy tejribe bilen meşgullanýan Fabio Kolombo we Padui uniwersitetiniň professory, 3D kompýuter şekillendiriş boýunça hünärmeni Juzeppe Salemi dagy bar.
Üç hepdelik işiň dowamynda Getti muzeýiniň hünärmenleri taslamanyň iň möhüm tapgyrlaryndan birine ýetip, öňki dikeldiş işleri wagtynda kelläniň käbir ýerlerinde ulanylýan bölekleri aýyrmagy tamamladylar.
Bu işe taýýarlyk görmek üçin Getti muzeýiniň 2023-nji ýylda Aşgabat şäherine eden ilkinji sapary wagtynda toplanan maglumatlary Getti topary 3D çap edilen gabyklara ýerleşdirdi.
Hünärmenler, artefaktyň gaýtadan işlenilmeginden ozal, işlenip taýýarlanylandan soň we ýagdaýyny resmileşdirmek üçin bölekleriň içki ýüzleriniň fotogrammetrini aldylar.
Getti muzeýi we Döwlet muzeýi 2024-nji ýylyň ahyrynda Buddanyň kellesi bilen bagly işleri dowam etmek üçin goşmaça tapgyrlary meýilleşdirýär.
Getti muzeýi ilki bölekleri gurnamak üçin taýýarlamak we dikeldiş işleriniň dowamynda artefaktyň gurluş bitewüligini üpjün etmek üçin 3D içerki dizaýny çap eder we döreder.
Taslamanyň esasy maksady, dikeldilen Buddanyň kellesiniň Türkmenistanyň Döwlet muzeýinde görkezilmegi we hünärmenleriň Türkmenistanda buddaçylyk mirasy baradaky ylmy işleriniň netijelerini neşir etmekdir.
«ABŞ-nyň Medeni mirasy gorap saklamak boýunça ilçileriň gaznasy» (AFCP) ABŞ-nyň Döwlet Departamenti tarapyndan döredildi. 2001-nji ýylda döredilen gününden bäri AFCP 130-dan gowrak ýurtda müňden gowrak medeni mirasy gorap saklamak taslamalaryna goldaw berdi.


26.07.2025 18:29
8.9k+

Alymlar Stounhenj daşlaryny adamlaryň daşandygyny tassykladylar

Aberistuit uniwersitetiniň ylmy gözlegçileri Stounhenji emele getirýän daşlaryň bäş müň ýyldan gowrak ozal adamlar tarapyndan daşalandygyny subut etdi. Bu barada geçirilen ylmy barlaga salgylanyp, Daily Mail habar berýär...

24.07.2025 10:31
3.1k+

Perm ülkesinde Ýerdäki iň gadymylara degişli jandarlaryň yzlary tapyldy

Russiýanyň Perm ülkesinde suwuň yza çekilmegi üýtgeşik paleontologiki açyşlara getirdi. Şirokowskiý suw howdanynyň kenarynda Ýeriň ýüzünde 550 mln ýyldan gowrak ozal ýaşap geçen gadymy köp öýjükli organizmleriň yzlary tapyldy...

22.07.2025 12:35
7.3k+

Awstriýaly alymlar mikroplastik bilen öýkende howply täze döremäniň arasynda baglanyşyk tapdylar

Awstriýadaky Wena lukmançylyk uniwersitetiniň alymlary mikroplastigi we nanoplastigi demiňe dartmagyň öýkeniň öýjüklerinde kanserogeneziň irki döwürleri bilen baglanyşykly howply üýtgeşmelere getirip biljekdigini anykladylar...

22.07.2025 12:28
5.2k+

Haýwanlar bilen ösümlikleriň aragatnaşygyň ilkinji ylmy delilleri peýda boldy

Tel-Awiw uniwersitetiniň barlagçylary ösümlikler bilen haýwanlaryň arasyndaky özara akustiki aragatnaşygy hasaba aldylar. Ösümlikler öz ýagdaýyny aňladýan sesleri çykarýarlar, haýwanlar bolsa jogap hökmünde özlerini alyp barşyny üýtgedýärler diýip, uniwersitetiň metbugat gullugy habar berýär...