Angliýada 390 million ýyllyk daşa öwrülen agaç galyndysy tapyldy

  • 06.03.2024 23:54
  • 7.6k+

Kembrij uniwersitetiniň britaniýaly alymlary şu güne çenli tapylan iň gadymy tokaý galyndysyny ýüze çykardylar. Takmynan, 390 million ýyl ýaşy bolan we dewon döwrüne degişli bolan galyndylar Angliýanyň günorta-günbataryndaky Hengmen çägesöw gatlagyndan tapyldy. Bu gözleg barada Journal of the Geological Society (JGS) atly ylmy neşirde çap edildi.

Işiň ýolbaşçysy Nil Dewisiň bellemegine görä, gadymy tokaý kladoksilopsid diýlip atlandyrylan we häzirki wagtda ýok bolup giden ösümlik görnüşinden ybarat bolupdyr. Ol gyrymsy agaçlar we sfenopsidler bilen ýakyndan baglanyşykly bolup, palma agaçlaryna meňzäpdir, ýöne olar bilen hiç hili umumylygy ýokdur.

«Bular boýy iki-dört metre ýetýän şahaly we täçli agaçlar bolupdyr, ýagny tokaý biraz pes bolupdyr» diýip, Dewis belledi.

Agaçlaryň galyndylary çökündiler bilen doldurylan içi boş sütünler we gaýalaryň agramy bilen mynjyran görnüşde saklanyp galypdyr. Agaçlarda şahalaryň ösýän ýerleriniň yzlary saklanyp galypdyr.
Arheologlaryň bellemeklerine görä, olaryň açyşlary Ýeriň ýüzünde takmynan 390 million ýyl ozal tokaý gurşawynyň çalt depginde ösüp başlandygyny görkezýär.


düýn 19:05
2.2k+

Ýewropada kitleriň süňkünden ýasalan iň gadymy gurallar tapyldy. Awçylar olary 20 müň ýyl ozal ulanypdyrlar

Arheologlar Biskaý aýlagynyň kenaryndan kitleriň azyndan bäş görnüşiniň süňklerinden ýasalan süňk gurallary tapdylar. Olaryň ýaşy 20 müň ýyl töweregi, diýmek, olar şunuň ýaly görnüşdäki gurallaryň iň gadymysydyr diýip, New Scientist neşiri ýazýar...

31.05.2025 17:42
7.1k+

Ispaniýada adam barmagynyň iň gadymy yzy tapyldy

Ispan arheologlary San-Lasaro gowagynda (Ispaniýa) adamyň ýüzüni ýada salýan uzyn daş tapdylar. Daşyň edil ortasynda, ähtimal, burny aňladýan gyzyl nokat bar. Geçirilen seljermeler bu nokadyň ohra (gyzylymtyl tebigy mineral boýag) batyrylan barmak bilen goýlandygyny görkezdi...

27.05.2025 12:34
8.3k+

Alymlar gadymy türki halklaryň «jadyly» daşlaryň güýjüne bolan ynançlaryny öwrendiler

Orta Aziýanyň giň sähralaryndan başlap, Kiçi Aziýanyň gadymy ybadathanalaryna çenli dürli halklaryň arasynda, käbir daşlaryň adam bilen ýokary güýçleriň arasynda araçy bolup bilýändigi barada ynanç giňden ýaýrapdyr...

21.05.2025 15:07
14k+

Alymlar näme üçin barmaklaryň suwda mürşýändigini anykladylar

Barmaklar uzak wagtlap suwda saklansa, olaryň derisi ýygyrt-ýygyrt bolýar. Uzak wagtlap muny deriniň çişmegi bilen baglanyşdyryp geldiler, ýöne Bingemton uniwersitetiniň (ABŞ) barlagçylary başga netijä geldiler...