Angliýada 390 million ýyllyk daşa öwrülen agaç galyndysy tapyldy

  • 06.03.2024 23:54
  • 7.6k+

Kembrij uniwersitetiniň britaniýaly alymlary şu güne çenli tapylan iň gadymy tokaý galyndysyny ýüze çykardylar. Takmynan, 390 million ýyl ýaşy bolan we dewon döwrüne degişli bolan galyndylar Angliýanyň günorta-günbataryndaky Hengmen çägesöw gatlagyndan tapyldy. Bu gözleg barada Journal of the Geological Society (JGS) atly ylmy neşirde çap edildi.

Işiň ýolbaşçysy Nil Dewisiň bellemegine görä, gadymy tokaý kladoksilopsid diýlip atlandyrylan we häzirki wagtda ýok bolup giden ösümlik görnüşinden ybarat bolupdyr. Ol gyrymsy agaçlar we sfenopsidler bilen ýakyndan baglanyşykly bolup, palma agaçlaryna meňzäpdir, ýöne olar bilen hiç hili umumylygy ýokdur.

«Bular boýy iki-dört metre ýetýän şahaly we täçli agaçlar bolupdyr, ýagny tokaý biraz pes bolupdyr» diýip, Dewis belledi.

Agaçlaryň galyndylary çökündiler bilen doldurylan içi boş sütünler we gaýalaryň agramy bilen mynjyran görnüşde saklanyp galypdyr. Agaçlarda şahalaryň ösýän ýerleriniň yzlary saklanyp galypdyr.
Arheologlaryň bellemeklerine görä, olaryň açyşlary Ýeriň ýüzünde takmynan 390 million ýyl ozal tokaý gurşawynyň çalt depginde ösüp başlandygyny görkezýär.


28.10.2025 11:14
1.5k+

Barlag: EA sebäpli ýetginjekler çalt, ýöne ýüzleý pikirlenip başladylar

Oksfordyň uniwersitetiniň neşirýatynyň geçiren täze barlagyna görä, emeli aň (AI) ýaşlaryň pikirlemegine işjeň täsir edýär: ol has çalt pikirlemäge kömek edýär, ýöne käte seljerme çuňlugyny ýitirýär diýip Business Insider ýazýar...

23.10.2025 09:57
6.9k+

Alymlar Sahara çölüniň häzirkisinden 75%-e çenli “ygally” bolmagynyň mümkindigini çaklaýarlar

XXI asyryň ikinji ýarymynda Sahara çölünde ýagşyň mukdary häzirki döwrüň görkezijileri bilen deňeşdirilende takmynan 75% ýokarlanyp biler diýip, ABŞ-nyň Illinoýs uniwersitetiniň klimatologlary çaklaýarlar. Barlaglaryň netijeleri npj Climate and Atmospheric Science žurnalynda çap edildi...

20.10.2025 10:52
11k+

Angliýada bitewi diýen ýaly “gylyç şekilli ażdarha” tapyldy

Beýik Britaniýanyň Ýura kenarynda alymlar öň belli bolmadyk, delfiniň ululygyndaky gadymy deňiz süýrenijisi — ihtiozawryň bitin diýen ýaly skeletini tapdylar. Britan paleontologlary Papers in Paleontology žurnalynda çap eden makalasynda bu tapyndynyň ihtiozawrlaryň ewolýusiýasynyň taryhyndaky boşlugy doldurmaga kömek edýändigini belleýärler...

16.10.2025 09:22
5.6k+

Alymlar: Ýer klimat çökgünliginde “yzyna gaýtaryp bolmajak ilkinji sepgidi” aşdy

Täze ylmy barlaglaryň maglumatlaryna görä, planeta klimat üýtgemeleriniň “yzyna gaýtaryp bolmajak ilkinji sepgitden” geçdi. Ummanlaryň gyzmagy tas milliard adamyň durmuşyny kesgitleýän merjen rifleriň köpçülikleýin ölmegine getirdi diýlip, Science News žurnalynda neşir edilen hasabatda aýdylýar...