Alymlar ABŞ-nyň üstündäki bulutlarda täsin deşikleriň gelip çykyşyny anykladylar

  • 05.03.2024 12:18
  • 12k+

NASA-nyň “Terra” hemrasy Meksika aýlagynyň üstündäki bulutlarda syrly tegelek deşikleri bellige aldy. Gädikleri ýada salýan bu emele gelmeler eýýäm birnäçe wagtdan bäri adamlary biynjalyk etmek bilen, adatdan daşary hadysalar baradaky teoriýa sebäp boldy. Emma, anyklanylyşy ýaly, olary uçarlar döredýär eken diýip, Daily Mail ýazýar.

Şeýle “deşikler” ilkinji gezek 1940-njy ýyllarda göründi. Olar 2100 – 5500 metr belentlikde topbak-topbak bulutlarda emele gelýär.
Şeýle belentlikde bulutlaryň temperaturasy, takmynan, -15 gradusa çenli peselýär, ýöne olardaky suw damjalary doňmaýar. Bu şeýle belentlikde howada buz kristallarynyň döremegi üçin gerek bolan tozan we tozgajyk ýaly ownujak bölekleriň az bolmagy bilen baglanyşyklydyr.
Muňa garamazdan, haçan-da howa uçarlaryň ganatlarynyň ýa-da perleriniň ýanynda hereket edende, daş-töwerekdäki suw bugy hasam sowaýar. Netijede, suw damjalary doňýar. Doňan bölejikler hem aşak gaçyp başlap, şeýle “deşikleri” emele getirýärler.
NASA tarapyndan düşürilen suratda Maýaminiň halkara howa menzilinden uçan uçarlar tarapyndan döredilen “deşikler” şekillendirilendir.
Kawum we kanal bulutlary (alymlar olary şeýle atlandyrýarlar) tebigy ýagdaýda hem emele gelip biler, ýöne bu seýrek bolýar.


düýn 14:32
4.3k+

Plastik galyndylardan parasetamol öndürmegiň usuly tapyldy

Edinburg uniwersitetinden professor Stiwen Uollesiň ýolbaşçylygyndaky alymlar topary plastik galyndylarynyň derman öndürmek üçin ulanylyp bilinjekdigini kesgitlediler. Bu barada Nature žurnalyndaky barlaga salgylanýan The Guardian ýazýar...

24.06.2025 13:34
2.3k+

Awstraliýaly kebeleklerde ugruny ýyldyzlara görä kesgitlemek ukyby ýüze çykaryldy

Awstraliýaly bogong kebelekleri ( Agrotis infusa ) ýyldyzlardan we Ýeriň magnit meýdanyndan ugur alyp, müň kilometre çenli aralygy geçmäge ukyply. Bu Awstraliýanyň Milli uniwersitetiniň, Günorta Awstraliýa uniwersitetiniň we beýleki barlag merkezleriniň hünärmenleriniň gelen netijesidir...

24.06.2025 13:32
2.4k+

Aýnadan çap etmek üçin ilkinji 3D printeri döredildi

Massaçusets Tehnologiýa institutynyň Linkoln barlaghanasynyň barlagçylary aýna zatlary öndürmäge ukyply ilkinji 3D printeri çykardylar. Şu wagta çenli additiw önümçilik şokolad we plastmassa ýaly dürli materiallary öz içine alypdy, ýöne organiki däl aýna bu tehnologiýanyň çäginden daşarda galyp gelýärdi...

24.06.2025 12:40
6.1k+

Britaniýaly alymlar robotlaryň kömegi bilen Arktikany gaýtadan doňdurmak isleýär

Britaniýanyň ARIA hökümet agentligi suwasty robotlaryň kömegi bilen Arktikanyň buz örtüginiň galyňlygyny saklamak we artdyrmak mümkinçiliklerini öwrenmek üçin 10 mln funt sterling (takmynan, $13,4 mln) bölüp berdi diýip, The Times habar berýär...