Ýaponiýada COVID-19-dan goranmak üçin bäş sekunt düzgüni oýlanyp tapyldy

  • 20.10.2023 10:33
  • 12k+

Sukuba uniwersitetinden we Halkara Ýuwaş umman uniwersitetinden ýaponiýaly hünärmenleriň topary gözleg geçirip, howa-damja ýoly arkaly geçýän dürli keseller bilen kesellemegiň iň ýokary derejesiniň keseliň çeşmesi bolan adama duşanyňdan soň ilkinji bäş sekuntda ýüze çykýandygyny anykladylar. Olaryň işiniň netijesi Scientific Reports žurnalynda çap edildi diýip, TASS habar berýär.

Alymlar ýokary tizlikli kameranyň kömegi bilen lazer listi diýlip atlandyrylýan usul arkaly dem alyş we gepleýiş prosesi wagtynda adamyň agzyndan çykýan kiçijik bölejikleriň tizligini ölçediler. Hünärmenler dürli durmuş ýagdaýlaryny, adamlaryň dürli hereket tizligini imitirlediler, şeýle-de otagda ýelejiretmäniň näderejede gowy üpjün edilendigini göz öňünde tutdular.
Netijede, olar koronawirus, dümew ýa-da şuňa meňzeş başga bir kesellere ýolukmagyň iň ýokary derejesiniň kesel çeşmesi bilen aragatnaşygyň ilkinji bäş sekuntyna düşýändigini hasapladylar. Şondan soň keselleme howpy peselýär – bu, esasan, gowy ýelejiredilýän otagda çalt bolup geçýär.
Ýaponiýaly hünärmenleriň pikiriçe, aragatnaşygyň ilkinji bäş sekuntynda seresaplylyk çäreleriniň görülmegi howa-damja ýoly arkaly geçýän wirus bilen keselleme howpuny nola getirer. Öňüni alyş hereketleriniň mysaly hökmünde alymlar dem alşy saklamagy we azyndan 1 metr fiziki aralygy saklamagy teklip edýärler.


24.07.2025 14:28
6.5k+

Superbakteriýalar 2050-nji ýyla çenli dünýä ykdysadyýetine ýylda $1,7 trln ýitgi getirip, ölüm derejesini ýokarlandyryp biler

2050-nji ýyla çenli antibiotiklere durnuklylyk (AMR) dünýä ykdysadyýetine ýylda 1,7 trln dollara çenli möçberde zyýan ýetirip, ölüm derejesini ep-esli ýokarlandyryp biler. Şeýle maglumatlary 122 ýurdy gurşap alan Global ösüş merkezi öňe sürýär diýip, The Guardian ýazýar...

23.07.2025 07:19
3.8k+

Alymlar dem goýberiş boýunça öýkeniň rak keselini irki döwründe tapmagy öwrenýärler

Kuban döwlet uniwersitetiniň we Krasnodardaky 1-nji ülke kliniki hassahanasynyň barlag institutynyň alymlary dem goýberilende çykýan howanyň düzümini seljermek arkaly öýkeniň rak keselini irki döwründe anyklamagyň usulynyň üstünde işleýärler...

08.07.2025 17:33
3.3k+

Jons Hopkins uniwersitetiniň emeli aňy ýüregiň birden durmak howpuny 93%-e çenli takyklyk bilen anyklaýar

Jons Hopkins uniwersitetiniň alymlary ýüregiň birden durmak howpuna degişli alamatlary ýokary takyklyk bilen ýüze çykarýan emeli aň algoritmini işläp düzdüler. Model hassalaryň doly lukmançylyk maglumatlaryny, şol sanda öňki ýürek MRT (magnit-rezonans tomografiýa) barlaglaryny hem seljerýär we ölüm howpuny ýokarlandyrýan dokumanyň, ýagny fibrozanyň bardygyny-ýokdugyny kesgitleýär...

08.07.2025 10:34
3k+

Astrahanda hroniki ýaralary, başlary we ýanyklary bitirmek üçin täze gel döredildi

Astrahan döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň ylmy barlagçylary hroniki ýaralaryň bitmegini tizleşdirýän geli döretdi. Täze serişde zeper ýeten ýerlerde ganyň aýlanmagyny gowulandyrmak arkaly täsir edýär. Bu bolsa bitmeýän ýaralary, ýanyklary we ýatmakdan hamyň ölen ýerlerini bejermekde möhüm ähmiýete eýedir...