Ýaponiýada COVID-19-dan goranmak üçin bäş sekunt düzgüni oýlanyp tapyldy

  • 20.10.2023 10:33
  • 12k+

Sukuba uniwersitetinden we Halkara Ýuwaş umman uniwersitetinden ýaponiýaly hünärmenleriň topary gözleg geçirip, howa-damja ýoly arkaly geçýän dürli keseller bilen kesellemegiň iň ýokary derejesiniň keseliň çeşmesi bolan adama duşanyňdan soň ilkinji bäş sekuntda ýüze çykýandygyny anykladylar. Olaryň işiniň netijesi Scientific Reports žurnalynda çap edildi diýip, TASS habar berýär.

Alymlar ýokary tizlikli kameranyň kömegi bilen lazer listi diýlip atlandyrylýan usul arkaly dem alyş we gepleýiş prosesi wagtynda adamyň agzyndan çykýan kiçijik bölejikleriň tizligini ölçediler. Hünärmenler dürli durmuş ýagdaýlaryny, adamlaryň dürli hereket tizligini imitirlediler, şeýle-de otagda ýelejiretmäniň näderejede gowy üpjün edilendigini göz öňünde tutdular.
Netijede, olar koronawirus, dümew ýa-da şuňa meňzeş başga bir kesellere ýolukmagyň iň ýokary derejesiniň kesel çeşmesi bilen aragatnaşygyň ilkinji bäş sekuntyna düşýändigini hasapladylar. Şondan soň keselleme howpy peselýär – bu, esasan, gowy ýelejiredilýän otagda çalt bolup geçýär.
Ýaponiýaly hünärmenleriň pikiriçe, aragatnaşygyň ilkinji bäş sekuntynda seresaplylyk çäreleriniň görülmegi howa-damja ýoly arkaly geçýän wirus bilen keselleme howpuny nola getirer. Öňüni alyş hereketleriniň mysaly hökmünde alymlar dem alşy saklamagy we azyndan 1 metr fiziki aralygy saklamagy teklip edýärler.


02.07.2025 11:43
6.3k+

Buýan köküniň maddasy ýatgy boýunjygynyň howply täze döremesini bejermekde netijeliligi ýokarlandyryp biler

Nowosibirskli rus alymlary buýan kökünden tapylan madda - glisirin turşusyna esaslanýan birleşmäni işläp düzdüler we patentlediler. Ol çiş öýjüklerinde antibiotik doksorubisiniň ýygnanmagyny güýçlendirýär. Bu bolsa ýatgy boýunjygynyň howply täze döremesinde köp sanly dermana durnuklylygy ýeňip geçmäge kömek edip biler diýip, TASS habar berýär...

26.06.2025 14:27
5.8k+

Süýji keseline we semizlige garşy ýokary täsirli dermanlaryň täze synpy - “madda-15” döredildi

Awstraliýanyň we Ýewropanyň molekulýar biologlary süýji keseline we semizlige garşy, ganda glýukozanyň derejesini peseldýän we iýmit siňdiriş bilen bagly meseleleri ýa-da etiňi ýitirmek ýaly zyýanly täsirleri bolmazdan agramy azaldýan dermanlar toparyny döretdiler...

16.06.2025 13:28
9.7k+

Alymlar indi-indi parasetamolyň nähili işleýändigini anykladylar

Parasetamol dünýäde iň köp ulanylýan agyryny aýryjy dermanlaryň biridir. Ony kellagyryda, gyzgyn galanda we beýleki agyrylarda ulanýarlar. Bu derman ilkinji gezek 1878-nji ýylda sintez edildi, ýöne alymlar onuň nähili işleýändigine indi doly düşünip bildiler diýip, IFL Science habar berýär...

16.06.2025 13:11
4.9k+

Deňiz hyýarlaryndaky şeker rak keseliniň ösüşi bilen bagly fermenti petikleýär

Amerikaly alymlar deňiz hyýarlarynyň düzüminde rak öýjükleriniň ösüşine gatnaşýan fermenti böwetläp bilýän maddany ýüze çykardylar. Onuň artykmaçlygy ozal öwrenilen birleşmelerden tapawutlylykda, adam organizmi üçin howpsyz bolmagydyr...