Ýaponiýada COVID-19-dan goranmak üçin bäş sekunt düzgüni oýlanyp tapyldy

  • 20.10.2023 10:33
  • 12k+

Sukuba uniwersitetinden we Halkara Ýuwaş umman uniwersitetinden ýaponiýaly hünärmenleriň topary gözleg geçirip, howa-damja ýoly arkaly geçýän dürli keseller bilen kesellemegiň iň ýokary derejesiniň keseliň çeşmesi bolan adama duşanyňdan soň ilkinji bäş sekuntda ýüze çykýandygyny anykladylar. Olaryň işiniň netijesi Scientific Reports žurnalynda çap edildi diýip, TASS habar berýär.

Alymlar ýokary tizlikli kameranyň kömegi bilen lazer listi diýlip atlandyrylýan usul arkaly dem alyş we gepleýiş prosesi wagtynda adamyň agzyndan çykýan kiçijik bölejikleriň tizligini ölçediler. Hünärmenler dürli durmuş ýagdaýlaryny, adamlaryň dürli hereket tizligini imitirlediler, şeýle-de otagda ýelejiretmäniň näderejede gowy üpjün edilendigini göz öňünde tutdular.
Netijede, olar koronawirus, dümew ýa-da şuňa meňzeş başga bir kesellere ýolukmagyň iň ýokary derejesiniň kesel çeşmesi bilen aragatnaşygyň ilkinji bäş sekuntyna düşýändigini hasapladylar. Şondan soň keselleme howpy peselýär – bu, esasan, gowy ýelejiredilýän otagda çalt bolup geçýär.
Ýaponiýaly hünärmenleriň pikiriçe, aragatnaşygyň ilkinji bäş sekuntynda seresaplylyk çäreleriniň görülmegi howa-damja ýoly arkaly geçýän wirus bilen keselleme howpuny nola getirer. Öňüni alyş hereketleriniň mysaly hökmünde alymlar dem alşy saklamagy we azyndan 1 metr fiziki aralygy saklamagy teklip edýärler.


12.12.2025 15:36
5.4k+

Robot-hirurg ilkinji gezek kataraktany aýyrmak boýunça operasiýa geçirdi

Lukmançylyk bilen inženerçiligiň çatrygynda göz hirurgiýasynda uly öwrülişikleri wada berýän düýpli öňe gidişlik boldy: Kaliforniýanyň Los-Anjeles uniwersitetinde (UCLA) işlenip düzülen robot ulgamy dünýäde ilkinji gezek adamda kataraktany aýyrmak boýunça operasiýany üstünlikli geçirdi...

08.12.2025 06:17
4.3k+

Wagta garşy sanjym: ABŞ-da bir kompaniýa immun ulgamyna garramagy haýallatmagy "öwredýär"

Maýamide ýerleşýän we uzak ömür meseleleri bilen meşgullanýan Immorta Bio biotehnologiýa kompaniýasy öz toparynda senolitik immunoterapiýa üçin öz synpynda ilkinji serişde bolan SenoVax dermany üçin patent arzasyny berdi...

07.12.2025 23:54
9k+

Ýumurtga we bagyr iýmeklik Alsgeýmer keseliniň döremek howpuny azaldýar - alymlar

Bedende holiniň ýetmezçiligi beýnä duýdansyz zyýan ýetirip biler. Amerikaly alymlar bu madda baý önümleri, esasanam, ýaşlykda ýeterlik mukdarda iýmegiň beýniniň zeperlenmesini haýalladyp biljekdigini ýüze çykardylar...

26.11.2025 12:04
8.2k+

Lancet: Aşa işlenen önümler adamyň ähli organlaryna diýen ýaly zyýan berýär

"Lancet" lukmançylyk žurnalynda çap edilen birnäçe biologik gözlegler aşa işlenip taýýarlanan iýmitleriň adamyň ähli organlaryna diýen ýaly ýaramaz täsir edip bilýändigini we ikinji görnüşli süýji keseli we beýleki keselleriň döremek howpuny ýokarlandyrýandygyny görkezdi...