Bulutlarda ilkinji gezek mikroplastik ýüze çykaryldy

  • 05.10.2023 09:26
  • 17k+

Plastigiň mikroskopik bölejikleri, ýaponiýaly alymlaryň gözleglerine görä, bulutlarda hem bar. Hapalanmanyň bolmagy klimata täsir edip biler.

MIR 24 teleýaýlymynyň belleýşi ýaly, alymlar Fudzi we Oýama daglarynyň depelerini örtýän dumandan çyglylygyň nusgalaryny ýygnamak üçin bu daglara çykdylar. Soňra olar nusgalaryň fiziki we himiki aýratynlyklaryny seljerdiler.
Netijeler bulanyk suwuň her bir litrinde 6 – 13 plastik bölejiginiň bardygyny görkezdi. Olaryň ölçegi 7,1 mikrometrden 94,6 mikrometre çenli aralykda üýtgeýär. Alymlar toparyna polimerleriň dokuz dürli görnüşini we kauçugyň bir görnüşini kesgitlemek başartdy.
Gidrofil ýa-da çyglylygy söýüji polimerler köp boldy. Alymlar bu bölejikleriň bulutlaryň çalt emele gelmegine täsir edýändigini çaklaýarlar. Olar mikroplastigiň atmosferanyň ýokarky gatlagyna düşen ýagdaýynda ultrabenewşe şöhleleriniň täsirine sezewar bolup, dargap başlaýandygyny bellediler. Bu proses bug gazlarynyň bölünip çykmagyna getirýär.
Mikroplastik (ölçegi 5 mm-den kiçi bolan plastik bölejikleri) çüýşelerden, gaplamalardan, dokma önümlerinden, awtomobil şinalaryndan, şahsy gigiýena serişdelerinden we beýleki giňden ýaýran harytlardan emele gelýär. Ownujak bölejikler öň planetanyň ummanyň çuň ýerleri we Pireneý daglarynyň depeleri ýaly barmasy kyn bolan ýerlerinde tapylypdy. Ýöne olaryň geçiş mehanizmi näbelliligine galýar. Ýaponiýaly alymlaryň gözlegleri ilkinji gezek bulut suwunda howa boýunça mikroplastigiň “migrasiýasy” baradaky fakty ýüze çykardy diýip, Environmental Chemistry Letters belleýär.

şu gün 00:07
753

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...

düýn 09:27
7k+

Hindistan Delini tüsseden arassalamak üçin emeli ýagyş ýagdyrmaga taýýarlanýar

Hindi häkimiýeti emeli aňyň kömegi bilen Delidäki tüssä garşy göreşmek meýilnamasyny durmuşa geçirmäge girişdi. Şäher häkimiýetiniň başlygy Rekha Guptanyň habar bermegine görä, 23-nji oktýabrda tehnologiýanyň synaglary üstünlikli geçirildi, indi bolsa hünärmenler 28 – 30-njy oktýabrda bulut “ekişi” boýunça synagy geçirmäge taýýarlanýar...

25.10.2025 15:42
4.9k+

Gara tomzaklar maslyk bilen iýmitlenmekligi 37 million ýyl ozal özleşdiripdir

Takmynan, 37 million ýyl ozal Argentinanyň Patagon peslikleri giň otluklar bilen örtülen bolup, bu ýer gylyç dişli torbalylaryň, äpet guşlaryň hem-de tapirlere we atlara meňzeş uly ot iýiji haýwanlaryň ýaşaýan mekany bolupdyr...

25.10.2025 14:32
1.9k+

«Sanly çözgüt–2025» bäsleşiginiň saýlama tapgyry başlandy

Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrliginde IT-tehnologiýalaryny, emeli aňy we robot tehnikasyny ösdürmäge gönükdirilen innowasion bäsleşik — «Sanly çözgüt–2025» boýunça saýlama tapgyry geçirilýär. Bäsleşik ýedi ugurda geçiriler: emeli aň robot tehnika we awtomatlaşdyrma «akylly» oba hojalyk tehnologiýalary akylly şäher konsepsiýalary sanly lukmançylyk elektron bilim hyzmatlar ulgamynyň sanlylaşdyrylmagy ...