The Guardian Ýewropadaky her bir adamyň diýen ýaly hapa howadan dem alýandygyny anyklady

  • 22.09.2023 18:14
  • 9.4k+

Ýewropalylaryň takmynan 98%-i aşa zyýanly hapalanan howadan dem alýar, bu bolsa her ýylda 400 müň adamyň heläk bolmagyna sebäp bolýar diýip, The Guardian çarşenbe güni habar berdi.

Gazet hemra we gözegçilik stansiýalary tarapyndan toplanan maglumatlara salgylanyp, ýewropalylaryň 98% -iniň aşa zyýanly mikrobölejikleriň howada Bütindünýä Saglygy goraýyş guramasynyň maslahat berýän derejesinden aşa artyk ýerlerde ýaşaýandygyny tassyklaýar. Şol bir wagtyň özünde, raýatlaryň üçden iki bölegi zyýanlylygy BSGG tarapyndan kesgitlenen çäkden iki esse diýen ýaly ýokary sebitlerde ýaşaýarlar.
Demirgazyk Makedoniýada ýagdaý iň erbedi, ilatyň üçden iki bölegi zyýanly PM2.5 bölejikleriniň derejesi BSGG-nyň standartyndan dört esse köp bolan sebitlerde ýaşaýar. Şeýle hem, ýurduň paýtagty Skopýe ýaly käbir sebitlerde bu norma alty esse ýokarydyr.
Umuman aýdanyňda, gündogar Ýewropadaky ýagdaý onuň günbatar böleklerine garanyňda hasam ýaramaz. Italiýa muňa girmeýär, çünki ýurduň demirgazygyndaky mikrobölejikleriň sany normadan dört esse artykdyr.
Hünärmenler howanyň hapalanmagynyň her ýyl Ýewropada takmynan 400 müň adamyň heläk bolmagyna sebäp bolýandygyny bellediler. Şol bir wagtyň özünde, eger howanyň hili BSGG standartlaryna laýyk gelýän bolsady, onda bu adamlaryň 200 müňden gowragyny halas edip bolardy.


22.06.2025 11:53
10k+

Ueddell düwlenleriniň populýasiýasy deňiz buzunyň eremegi sebäpli iki esseden gowrak azaldy

Antarktikadaky Ueddell düwlenleriniň populýasiýasy 1977-nji ýyldan bäri 54% azaldy. Bu barada Global Change Biology žurnalyndaky gözlege salgylanyp, The Guardian habar berýär. Gözegçilik 1970-nji ýyllardan bäri subantarktika sebitinde, aýratynam, Signýu adasynda deňiz süýdemdirijileriniň sanyny öwrenýän Britaniýanyň antarktika gullugynyň (BAS) hünärmenleri tarapyndan geçirildi...

17.06.2025 13:47
6.9k+

BMG-niň Bütindünýä ummanlar güni mynasybetli geçiren surat bäsleşiginiň ýeňijileri yglan edildi

BMG-niň Bütindünýä ummanlar güni (8-nji iýun) mynasybetli geçiren 12-nji «UNWOD» (United Nations World Oceans Day) surat bäsleşiginiň ýeňijileri yglan edildi. Bäsleşigiň emin agzalary dört nominasiýa boýunça iň gowy işleri saýladylar...

08.06.2025 11:13
9.5k+

Plastik topraga, howa we jandarlaryň bedenine aralaşdy – ol eýýäm iýmit zynjyryny üýtgedýär

Täze ylmy gözleg plastik hapalanmasynyň diňe bir ummanlaryň ekoulgamyna däl, eýsem planetanyň materik bölegine-de zyýan ýetirýändigini görkezdi. London uniwersitetiniň alymlarynyň maglumatlaryna görä, plastik eýýäm ýerüsti ekoulgamlara aralaşyp, ownuk süýdemdirijiler, mör-möjekler we oňurgasyzlar üçin howp döredýär diýip, Phys...

01.06.2025 19:05
4.2k+

Ýewropada kitleriň süňkünden ýasalan iň gadymy gurallar tapyldy. Awçylar olary 20 müň ýyl ozal ulanypdyrlar

Arheologlar Biskaý aýlagynyň kenaryndan kitleriň azyndan bäş görnüşiniň süňklerinden ýasalan süňk gurallary tapdylar. Olaryň ýaşy 20 müň ýyl töweregi, diýmek, olar şunuň ýaly görnüşdäki gurallaryň iň gadymysydyr diýip, New Scientist neşiri ýazýar...