ABŞ-da dünýädäki ilkinji plastik sabyny öndürdiler

  • 15.08.2023 16:47
  • 16k+

Wirjiniýanyň Tehnologiýa Institutynyň (ABŞ) gözlegçiler topary plastmassany gaýtadan işlemegiň täze usulyny oýlap tapdylar. Sabyn, ýuwujy serişdeler we beýleki önümler ýasamak üçin ulanylýan plastmassany surfaktantlara öwürmegiň usulyny tapdylar.

Birbada seretseň, plastmassa bilen sabynyň umumylygy az ýaly. Olaryň dürli dokumalary, daşky görnüşi we ulanylyş usuly bar. Emma molekulalar derejesinde olaryň arasynda baglanyşyk bar. Öňki gözlegler polietileniň himiki gurluşynyň sabynyň deslapky himiki görnüşi hökmünde ulanylýan ýag kislotasyna meňzeýändigini görkezdi. Iki material hem uzyn uglerod zynjyrlaryndan durýar, ýöne ýag kislotalarynyň zynjyryň ahyrynda goşmaça atom topary bar.
Synag wagtynda alymlar uly bolmadyk reaktor ulanyp, polietileni gyzdyrdylar. Aşaky böleginde polimer zynjyrlaryny döwmek üçin temperatura ýokarydy, ýokarky böleginde bolsa ondan soňky zaýalanmagynyň öňüni almak üçin gyzdyryş peseldilýärdi.
Gyzdyrylandan soň alymlar reaktordan maddanyň galyndylaryny ýygnadylar. Ol gysga zynjyrly polietilenden ýa-da has takygy mumlardan ybaratdy. Awtorlaryň pikiriçe, bu plastmassany sabyn görnüşinde gaýtadan işlemegiň usulyny döretmekde ilkinji ädim boldy. Ýene birnäçe tapgyrdan soň, dünýäde ilkinji plastik sabyny ýasadylar.
Alymlar öz tehnikasynyň çylşyrymly katalizatorlary we gymmat proseduralary talap etmeýändigini bellediler. Gaýtadan işlemekligi polipropilen ýaly beýleki plastmassa görnüşleri babatynda hem ulanyp bolar diýip, Science habar berýär.


şu gün 07:29
2.6k+

Hytaýly alymlar ilkinji gezek Arktikanyň buzunyň aşagyna adam tarapyndan dolandyrylýan çümmek işini geçirdiler

Hytaýly ummany öwrenijiler Arktikanyň buzunyň aşagynda ilkinji adam tarapyndan dolandyrylýan çuňluga çümmek işini geçirdiler. Geçen hepde tamamlanan ekspedisiýa polýar ekoulgamynyň ýagdaýy barada täze maglumatlary berdi diýip, Interesting Engineering ýazýar...

şu gün 07:10
1.8k+

Floridada köçelere ilkinji gezek awtonom polisiýa awtomobili gözegçilik edip başlady

Maýami-Deýd okrugynyň (Florida ştaty, ABŞ) köçelerine ilkinji awtonom polisiýa awtomobili çykdy. Policing Lab we şerifiň ofisi bilen bilelikde durmuşa geçirilen taslama Police Unmanned Ground Patrol Partner (PUG) adyny aldy...

düýn 17:45
2.8k+

Fizika boýunça Nobel baýragy kwant tehnologiýalary ulgamynda açyş üçin berildi

Nobel komiteti 2025-nji ýylyň fizika boýunça baýragynyň eýelerini yglan etdi – olar üç amerikaly alym Jon Klark, Mişel Dewore we Jon Martinis boldy. Olara baýrak “makro derejesinde kwant tunneliniň açyşy we elektrik zynjyrynda energiýanyň kwantlaşmagyny görkezendigi üçin” berildi...

düýn 15:59
2.9k+

Meta ABŞ-da 70 futbol meýdançasynyň ululygyndaky maglumat merkezini gurýar

Meta kompaniýasy Luiziana ştatynda (ABŞ) 4 million inedördül fut (371 600 inedördül metr töweregi) meýdany bolan emeli aň maglumat merkezini gurýar, bu takmynan 70 futbol meýdançasyna deňdir. Reuters-iň habar bermegine görä, desganyň umumy çykdajysy takmynan 10 milliard dollar bolar...