Dünýäniň abraýly uniwersitetleriniň dördüsi Ýerden daşary ýaşaýşy gözlemek başlangyjyny öňe sürdüler

  • 09.03.2023 11:43
  • 25k+

Dünýäniň abraýly dört uniwersitetinden alymlar Ýerdäki ýaşaýşyň gelip çykyşyny öwrenmek we Älemiň beýleki ýerlerinde bolup geçýän şuňa meňzeş biologiki prosesleri gözlemek boýunça täze başlangyjy işe girizdiler. Bu barada Financial Times ýazýar diýip, forbes.kz habar berýär.

Bu işe Beýik Britaniýadaky Kembrij uniwersitetiniň, ABŞ-daky Garward we Çikago uniwersitetleriniň hem-de Şweýsariýadaky Sýurihiň ýokary tehniki mekdebiniň hünärmenleri gatnaşýar. Başlangyja 1995-nji ýylda Güne meňzeş ýyldyzyň daşyndan aýlanýan ilkinji belli ekzoplanetany ilkinji bolup açanlaryň biri bolan şweýsariýaly astronom Didýe Kelo ýolbaşçylyk edýär. “FT” şol wagtdan bäri alymlaryň 5000-den gowrak ekzoplanetany açandygyny, şeýle-de diňe Akmaýanyň ýoly galaktikasynda ýene-de milliardlarça ekzoplaneta bar diýlip hasaplanýandygyny belleýär.
Ýerden daşary ýaşaýşy gözlemek boýunça başlangyja gatnaşyjylar astronomiýanyň iň täze mümkinçiliklerinden, şol sanda “Jeýms Uebb” orbital obserwatoriýasyndan we Marsa hem-de Ýupiteriň hemralaryna täze planetara missiýalardan peýdalanarlar. Gözlegçiler beýleki planetalarda iň ýönekeý mikroblardan başlap ösen siwilizasiýalara çenli dürli görnüşdäki ýaşaýşy tapmagy maksat edinýärler.
Beýleki planetalarda ýaşaýşyň gözlegi ýaşaýşyň özüniň gelip çykyşynyň we onuň Ýerdäki ewolýusiýasynyň ýönekeý bir şowly tötänlikdigine ýa-da Älemiň düýp tebigatynyň bir bölegidigine düşünmäge mümkinçilik berer diýip, Kembrij uniwersitetiniň ewolýusiýa biology Emili Mitçell belledi.


düýn 15:41
2.6k+

Heýwere keseli Amerikada Kolumbyň ekspedisiýasyndan müňlerçe ýyl öň peýda bolupdyr

Taryh okuw kitaplarynda heýwere keseliniň Täze Dünýä ispaniýaly deňizde ýüzüji Kristofer Kolumbyň yklymy açmagy bilen ýewropaly kolonizatorlar we XV asyrda ispan basybalyjylary tarapyndan getirilen diýip hasaplanýar...

düýn 15:29
4.5k+

Arktikada gadymy guşlaryň höwürtgeländiginiň ilkinji subutnamasy tapyldy

Amerikaly we kanadaly paleontologlar Alýaskanyň demirgazygynda Giçki hek döwrüniň guşlarynyň süňkleriniň böleklerini tapdylar. Olaryň içinde uly guşlara degişlisi-de, jüýje guşlara degişlisi-de bar. Bu guşlaryň polýar tegeleginiň daşynda, takmynan, 73 million ýyl ozal höwürtgeläp başlandyklary baradaky ilkinji subutnamasy boldy, bu bolsa öň pikir edilişinden 30 million ýyl öň boldugydyr...

02.06.2025 13:31
5k+

Iki sany derman serişdesi syçanlaryň ömrüni 30% uzaltdy. Indiki synag adamlarda

Maks Plank Jemgyýetiniň Garramagyň biologiýasy institutynda (Germaniýa) syçanlarda birnäçe synag geçirip gördüler. Barlagçylar rapamisin bilen trametinibiň birleşmeginiň haýwanlaryň ömrüni takmynan 30% uzaldýandygyny anykladylar...

01.06.2025 18:47
4.7k+

Geohimikler altynyň gelip çykyşyny düşündirdiler: ol Ýeriň özeninden syzylyp çykýar

Germaniýanyň Göttingen uniwersitetiniň geohimikleri görlüp-eşidilmedik açyş etdiler. Olaryň barlaglary altynyň we beýleki gymmatly metallaryň üstki gatlaga Ýeriň özeninden syzylyp çykýandygyny subut etdi. Nature žurnalynda çap edilen ylmy makalada bu prosesiň milliardlarça ýyllap dowam edýändigi aýdylýar...