Dünýäniň abraýly uniwersitetleriniň dördüsi Ýerden daşary ýaşaýşy gözlemek başlangyjyny öňe sürdüler

  • 09.03.2023 11:43
  • 25k+

Dünýäniň abraýly dört uniwersitetinden alymlar Ýerdäki ýaşaýşyň gelip çykyşyny öwrenmek we Älemiň beýleki ýerlerinde bolup geçýän şuňa meňzeş biologiki prosesleri gözlemek boýunça täze başlangyjy işe girizdiler. Bu barada Financial Times ýazýar diýip, forbes.kz habar berýär.

Bu işe Beýik Britaniýadaky Kembrij uniwersitetiniň, ABŞ-daky Garward we Çikago uniwersitetleriniň hem-de Şweýsariýadaky Sýurihiň ýokary tehniki mekdebiniň hünärmenleri gatnaşýar. Başlangyja 1995-nji ýylda Güne meňzeş ýyldyzyň daşyndan aýlanýan ilkinji belli ekzoplanetany ilkinji bolup açanlaryň biri bolan şweýsariýaly astronom Didýe Kelo ýolbaşçylyk edýär. “FT” şol wagtdan bäri alymlaryň 5000-den gowrak ekzoplanetany açandygyny, şeýle-de diňe Akmaýanyň ýoly galaktikasynda ýene-de milliardlarça ekzoplaneta bar diýlip hasaplanýandygyny belleýär.
Ýerden daşary ýaşaýşy gözlemek boýunça başlangyja gatnaşyjylar astronomiýanyň iň täze mümkinçiliklerinden, şol sanda “Jeýms Uebb” orbital obserwatoriýasyndan we Marsa hem-de Ýupiteriň hemralaryna täze planetara missiýalardan peýdalanarlar. Gözlegçiler beýleki planetalarda iň ýönekeý mikroblardan başlap ösen siwilizasiýalara çenli dürli görnüşdäki ýaşaýşy tapmagy maksat edinýärler.
Beýleki planetalarda ýaşaýşyň gözlegi ýaşaýşyň özüniň gelip çykyşynyň we onuň Ýerdäki ewolýusiýasynyň ýönekeý bir şowly tötänlikdigine ýa-da Älemiň düýp tebigatynyň bir bölegidigine düşünmäge mümkinçilik berer diýip, Kembrij uniwersitetiniň ewolýusiýa biology Emili Mitçell belledi.


düýn 20:33
7.3k+

Pomidor bilen ýeralma kowumdaş bolup çykdy: olar baryp 9 mln ýyl ozal sapylypdyr

Ýeralma bilen pomidoryň genetiki gelip çykyşy umumy bolup, olary sapylmagy, takmynan, 9 million ýyl ozal bolup geçipdir. Bu barada Xinhua agentligi halkara alymlar topary tarapyndan geçirilen gözlegiň netijelerine salgylanyp habar berýär...

düýn 19:27
3.6k+

Hytaýda baryp II asyrda oýlanyp tapylan dünýäde ilkinji seýsmograf dikeldildi

Hytaýda Betbagtçylyklaryň öňüni alyş institutyndan Sýuý Goudunyň ýolbaşçylygyndaky alymlar topary dünýäde ilkinji seýsmograf hasaplanýan gadymy enjamy dikeltdi. Bu barada Progress in Geophysics žurnalyna salgylanýan South China Morning Post ýazýar...

düýn 18:12
1.8k+

Russiýaly alymlar ýalany 92% takyklyk bilen kesgitlemek üçin algoritm döretdiler

Russiýaly alymlar sözdäki ýalany 92% takyklyk bilen kesgitlemegiň usulyny tapandyklaryny habar berdiler. Bu barada Nižniý Nowgoroddaky “Ýokary ykdysadyýet mekdebi” ylmy-barlag uniwersitetiniň (НИУ ВШЭ) barlagçylaryna salgylanýan TASS habar berýär...

düýn 18:05
4.4k+

Marsda uzynlygy 16 000 km bolan gadymy derýalaryň yzlary tapyldy

Marsda umumy uzynlygy, takmynan, 10 müň mil (16 000 km töweregi) bolan gadymy suw ýollarynyň geologiki yzlary tapyldy. Tapylan çeşmeleriň ýaşynyň 3 milliard ýyldan geçýändigi çaklanylýar diýip, Marsdaky orbital apparatlardan alnan maglumatlara salgylanýan The Guardian habar berýär ...