BMG-de Dünýä ummanyny goramak hakynda taryhy şertnama kabul edildi

  • 07.03.2023 14:41
  • 9.9k+

BMG-niň ýüzden gowrak döwletiniň wekilleri şenbe güni agşam Nýu-Ýorkda deňizleri goramak barada taryhy ylalaşyga geldiler. Kanuny taýdan borçly edýän resminama şu onýyllygyň ahyryna çenli dünýä ummanynyň 30% -iniň goralýan ýerlere öwrülmelidigini göz öňünde tutýar.

Aýratyn ykdysady zolaklaryň daşynda ýerleşýän açyk deňiz dünýä ummanynyň üçden iki bölegini emele getirýär. Ol balyk hojalygyny goldamakda, ekoulgamalary üpjün etmekde we howanyň üýtgemeginiň netijelerini azaltmakda möhüm orna eýe. Emma häzirki wagta çenli bu giňişligiň diňe 1% -den gowragy gorag astyndadyr.
Şeýle resminamanyň pikiri 2002-nji ýylda peýda boldy. Gepleşikler örän dowamly we gaty kyn geçdi. Jedeller balyk tutmak hukugy, umman baýlyklaryndan peýdalanmak we garyp ýurtlar üçin öwezini dolmak hukugy barada gidýärdi.
Daşky gurşawyň aktiwistleri şertnamanyň durmuşa geçirilmegini howanyň üýtgemegine garşy göreşmekde we biodürlüligi goramakda iň möhüm faktorlaryň biri hasaplaýarlar. Şeýle-de bolsa, resminama entek  BMG-nyň agza döwletleriniň her biri tarapyndan tassyklanmagyna garaşýar.


23.10.2025 09:57
6.8k+

Alymlar Sahara çölüniň häzirkisinden 75%-e çenli “ygally” bolmagynyň mümkindigini çaklaýarlar

XXI asyryň ikinji ýarymynda Sahara çölünde ýagşyň mukdary häzirki döwrüň görkezijileri bilen deňeşdirilende takmynan 75% ýokarlanyp biler diýip, ABŞ-nyň Illinoýs uniwersitetiniň klimatologlary çaklaýarlar. Barlaglaryň netijeleri npj Climate and Atmospheric Science žurnalynda çap edildi...

16.10.2025 09:22
5.6k+

Alymlar: Ýer klimat çökgünliginde “yzyna gaýtaryp bolmajak ilkinji sepgidi” aşdy

Täze ylmy barlaglaryň maglumatlaryna görä, planeta klimat üýtgemeleriniň “yzyna gaýtaryp bolmajak ilkinji sepgitden” geçdi. Ummanlaryň gyzmagy tas milliard adamyň durmuşyny kesgitleýän merjen rifleriň köpçülikleýin ölmegine getirdi diýlip, Science News žurnalynda neşir edilen hasabatda aýdylýar...

14.10.2025 13:44
3.9k+

IUCN-iň hasabaty: 48 müňden gowrak haýwan görnüşi ýitmek howpunyň astynda

Tebigaty goramagyň halkara bileleşigi (IUCN) bütin dünýäde 48 646 haýwan we ösümlik görnüşiniň ýitmek howpunyň astyndadygy barada hasabat berdi. Maglumatlar Abu-Dabide Bileleşigiň kongresinde hödürlenen Gyzyl sanawyň soňky täzelenmesinde getirilýär...

06.10.2025 10:59
5k+

Aşgabatda “Ýaş tebigatçy” jemgyýetçilik guramasynyň döredilmeginiň 3 ýyllygy bellenildi

3-nji oktýabrda Aşgabatda “Ýaş tebigatçy” jemgyýetçilik guramasynyň döredilmeginiň 3 ýyllygy bellendi. Dabara jemgyýetçilik guramalaryň, ýokary okuw mekdepleriň, ilçihanalaryň we köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri gatnaşdy diýip, guramada habar berdiler...