Alymlar dünýädäki has kislotaly ummany aýtdylar

  • 04.11.2022 12:28
  • 13k+

Szimeý uniwersitetiniň Polýar we deňiz gözlegleri institutynyň halkara alymlar topary Demirgazyk buzly ummanyň kislotalanmagynyň beýleki ummanlara garanyňda üç-dört esse çalt bolup geçýändigini kesgitlediler. Alymlaryň aýtmagyna görä, bu Demirgazyk buzly ummany has kislotaly ummana öwürýär. Gözleg toparynyň işleri “Science” žurnalynda neşir edildi diýip, gazeta.ru habar berýär.

Topar 1994-nji ýyldan 2020-nji ýyl aralygynda Demirgazyk buzly umman boýunça 47 gözleg kruiziniň dowamynda ýygnalan umman karbonatlary baradaky maglumatlary topladylar. Gözlegleriň netijesinde howanyň üýtgemegi we deňiz buzunyň soňraky yza çekilmegi sebäpli ilkibaşda buz örtügi bilen örtülen deňiz suwunyň köp böleginiň atmosferanyň täsirine sezewar bolýandygy anyklanyldy. Bu hem ummanyň güýçli kislotalanmagyna getirýän atmosfera CO₂-niň çalt siňdirilmegine ýardam etdi.
Alymlar deňiz buzunyň işjeň yza çekilýän has ýokary giňişliklerinde pH-niň mundan beýläk hem peseljekdigini çakladylar. Alymlaryň aýtmagyna görä, eger bu prosesi saklamasaň, kislotalanma arktiki ekoulgamyň ýok edilmegine getirer.


15.09.2025 17:55
3.9k+

Ýerdäki çöllerden alnan bakteriýalaryň Aý we Mars topragynda ýaşap biljekdigi anyklanyldy

Ýerdäki çöllerde tapylan Chroococcidiopsis görnüşli sianobakteriýalar Aý we Mars topragynda ýaşamaga ukyplydygyny görkezdiler. Italiýanyň kosmos gullugynyň (ASI) barlagçylary ReBUS taslamasynyň çäklerinde şeýle netijä geldiler...

15.09.2025 09:54
4.5k+

Hytaý alymlary ilkinji gezek dinozawr ýumurtgalarynyň takyk ýaşyny kesgitledi

Hytaý alymlary ilkinji gezek ýurduň merkezi böleginde tapylan dinozawrlaryň ýumurtgalarynyň ýaşyny takyk kesgitlemegi başardy. Science XXI neşiriniň maglumatlaryna görä, täze çemeleşme hek döwrüniň klimatyny has çuň öwrenmäge mümkinçilik berer...

15.09.2025 09:48
1.3k+

Hytaý alymlary sütün öýjükleriniň kömegi bilen maýmynlaryň garramagyny haýallatdy

Hytaýyň ylymlar akademiýasynyň alymlarynyň geçiren ylmy gözlegleri adamyň genetiki taýdan güýçlendirilen sütün öýjükleriniň maýmynlarda garrama alamatlaryny haýalladyp biljekdigini görkezdi. Netijeler Cell žurnalynda neşir edildi...

14.09.2025 23:25
3.3k+

Hytaýly biologlar 36 petabaýtlyk maglumaty saklamak üçin “DNK- kassetany” döredýärler

Guandunyň Günorta ylym we tehnologiýa uniwersitetiniň alymlary sanly maglumatlary saklamagyň täze usulyny oýlap tapdylar. Olar 1980-nji ýylyň äheňindäki ýüzüne dezoksiribonuklein kislotasynyň sintetiki molekulalary çap edilen plastik lentany öz içine alýan "DNK-kassetany" işläp taýýarladylar...