Maýmyn mamasy pandemiýa diýlip yglan edildi

  • 24.06.2022 10:28
  • 35k+

Bütindünýä saglygy goraýyş ulgamy (WHN) maýmyn mamasyny pandemiýa diýip yglan etdi. Bu barada guramanyň saýtynda aýdylýar diýip, Day.Az belleýär.

Onuň maglumatlaryna görä, häzirki wagtda 58 ýurtda maýmyn mamasynyň 3 417 tassyklanan hadysasy hasaba alyndy. Kesel ýaýrawy birnäçe yklymlarda çalt ýaýraýar. Gurama ýurtlary we global saglygy goraýyş edaralaryny gyssagly we netijeli hereketlere çagyrýar. 

“Kesel ýaýrawy ylalaşykly global hereketler bolmazdan bes etmez. Mama garanyňda, ölüm derejesi has pes bolan ýagdaýynda-da, dowam edýän ýaýrawy bes etmek üçin çäreler görülmese, millionlarça adam aradan çykar, köp adamlar bolsa kör ýa-da maýyp bolar” – diýlip, habarda aýdylýar.

Wagtynda çäre görülse, keseliň ýaýramagyna az tagallalar bilen gözegçilik edip boljakdygy hem-de netijeleriniň ýaramazlaşmagynyň öňüni alyp boljakdygy nygtalýar. WHN köpçülige alamatlar barada habar berip başlamagy, barlag elýeterliligini giňeltmegi we tassyklanan hadysalaryň gatnaşyklaryny yzarlamagy maslahat berýär.
Saglygy goraýyş ulgamynda häzire çenli hadysalaryň köpüsiniň ulularyň arasynda hasaba alnandygy, ýöne keseliň çagalaryň arasynda ýaýramagynyň has agyr ýagdaýlara we köp ölüme sebäp boljakdygy bellenilýär. Şeýle-de, haýwanlaryň, aýratynam, alakalaryň we beýleki gemrijileriň, öý haýwanlarynyň kesellemegi ýagdaýy hasam kynlaşdyrar.
WHN ýokanjy kesgitlemek barada karara gelmek maksady bilen maýmyn mamasyny Bütindünýä Saglygy goraýyş guramasynyň (BSGG) 23-nji iýundaky mejlisinden öň pandemiýa diýip yglan etdi. 
Ýatlap geçsek, Bütindünýä saglygy goraýyş guramasy dünýäde keseliň 3,4 müňden gowrak tassyklanan hadysasyny we 1,5 müňe golaý şübheli hadysasyny hasaba aldy. Kesel hadysalary Fransiýada, Şwesiýada, Italiýada, Awstraliýada, Kanadada, Germaniýada, Niderlandlarda, Şweýsariýada, Ispaniýada, ABŞ-da, Sloweniýada, Çehiýada, Gruziýada we beýleki ýurtlarda ýüze çykýar. 


20.10.2025 11:21
13k+

Adamyň garramagy jyns taýdan ýetişenden soň başlanýar — nemes alymlarynyň täze açyşy

Nemes alymlary adam bedeniniň garrymagynyň ribosom DNK (rDNT) bilen baglydygyny ýüze çykardylar. Bu DNK bölegi öýjükleriň ýaşamagy üçin zerur bolup, olaryň işjeňligini üpjün edýär. Barlagyň netijeleri Aging-US žurnalynyň sahypasynda çap edildi...

20.10.2025 11:16
2.7k+

Täze doglan çagalarda diabetiň täze görnüşi anyklandy

Alymlar täze doglan çagalarda diabetiň öň mälim bolmadyk görnüşini ýüze çykardylar. Ol TMEM167A atly geniň mutasiýasy bilen baglydyr. Journal of Clinical Investigation (JCI) žurnalynyň habaryna görä, bu mutasiýa insulin öndürýän aşgazanasty mäziniň β- öýjükleriniň işini bozýar we olaryň heläk bolmagyna getirýär...

12.10.2025 22:39
2k+

AstraZeneca-nyň taýýarlan täze derman serişdesi durnukly gipertoniýaly näsaglarda gan basyşy peseltdi

AstraZeneca farmasewtika kompaniýasy täze taýýarlan baxdrostat atly eksperimental serişdesiniň soňky kliniki synaglardan üstünlikli geçendigini we bejermesi kyn gipertoniýaly näsaglarda gan basyşy peseltmäge kömek edendigini mälim etdi...

11.10.2025 18:25
12k+

Aşgabatda, Tejende we Daşoguzda täze saglygy goraýyş desgalarynyň düýbi tutuldy

Saglygy goraýyş we derman senagaty işgärleriniň güni mynasybetli Türkmenistanda saglygy goraýyş ulgamynyň köpugurly düzüminiň üstüni ýetirjek döwrebap lukmançylyk desgalarynyň düýbüni tutmak dabaralary boldy. Aşgabadyň günorta künjeginde baýramçylyk ýagdaýy emele geldi...