Ýüz ýyl bäri ýiten hasaplanyp gelen Galapagos pyşdyly diri bolup çykdy

  • 12.06.2022 16:26
  • 39k+
Ýüz ýyl bäri ýiten hasaplanyp gelen Galapagos pyşdyly diri bolup çykdy

Chelonoidis phantasticus ýa-da «äpet fantastik pyşdyl» Galapagos adalarynda ýaşaýan pyşdylyň görnüşidir, ol 1906-njy ýylda tapylan ýeke-täk nusgasy bilen mälimdi we köpden bäri ölüp gutaran hasaplanyp gelýärdi. Häzirki wagtda ol diri görnüşde tapyldy. Öz dogduk adasy Fernandinanyň şanyna Fernanda diýlip atlandyrylan bu pyşdyl mundan ýüz ýyldanam gowrak öň tapylan görnüşine meňzeş görlen, öz kowmynyň ýeke-täk wekili boldy.

Amerikanyň we Ýewropanyň genetikleri bir asyr töweregi mundan öň şol adadan tapylan nusgadan ezberlik bilen DNK aldylar we Fernanda bilen muzeýdäki pyşdylyň ikisiniň hem şol bir görnüşe degişlidigini hem-de olaryň genetiki taýdan beýleki galapagos pyşdyllaryndan tapawutlydyklaryny tassykladylar. Bu baradaky makala Nature Communication Biology žurnalynda çap boldy.

Türkmen alymlary alunitiň, tozganyň we rozmariniň binýadynda fitomineral bejeriş gelini işläp taýýarladylar
26.11.2025 11:15
2k+

Türkmen alymlary alunitiň, tozganyň we rozmariniň binýadynda fitomineral bejeriş gelini işläp taýýarladylar

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Intellektual eýeçilik boýunça döwlet gullugy «Alunitiň, tozganyň (Taraxacum officinale) we rozmariniň (Rosmarinus officinalis) fitomineral bejeriş geli» atly işläp taýýarlamak tehnologiýasyna awtorlyk hukugyny bellige aldy...

Garaharsaň hatda adatdan daşary kosmos şertlerinde-de ýaşaýşa ukyply bolup çykdy
26.11.2025 10:04
1.9k+

Garaharsaň hatda adatdan daşary kosmos şertlerinde-de ýaşaýşa ukyply bolup çykdy

Physcomitrium patens garaharsaň (moh) görnüşiniň sporalary Halkara kosmos stansiýasynyň daşynda dokuz aý bolandan soň hem ýaşaýşa ukyply bolup galdy. Kosmosda wagty olar wakuuma, temperatura üýtgemelerine, mikrograwitasiýa, ultrabenewşe şöhlelerine we kosmos radiasiýasyna sezewar boldy diýlip, iScience žurnalyndaky täze makalada aýdylýar...

Alymlar Santorinidäki 25 müňden gowrak ýertitremäniň sebäbini anyklady
24.11.2025 13:51
6.5k+

Alymlar Santorinidäki 25 müňden gowrak ýertitremäniň sebäbini anyklady

Şu ýylyň başynda Santorini grek adasynda köpüsiniň ululygy 5 baldan geçýän onlarça müň ýertitreme bolup geçdi. Indi birnäçe aýdan soň alymlar bu hadysanyň sebäbini anyklady – ol magmanyň, ýagny erän dag jynsynyň ýerasty hereketi boldy diýip, Bi-bi-si habar berýär...

Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi
24.11.2025 13:43
3.7k+

Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi

21-22-nji noýabrda Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi. Bilim ministrligi tarapynda guralan bu bäsleşige Türkmenistanyň dürli künjeginden ýaşlaryň 300-e golaýy öz taýýarlan robotlary bilen gatnaşdy...