Dünýä ummanlary 2021-nji ýylda ýylamagyny dowam etdi

  • 14.01.2022 23:46
  • 7.7k+

Alymlar 2021-nji ýylda ummanlaryň öňküsinden has ýylandygyny anykladylar. Muny Advances in Atmospheric Sciences žurnalyna salgylanyp, inscience.news habar berdi.

Bütindünýä ummanynyň temperaturasy ýylsaýyn ýokarlanyp, täze rekord derejelere ýetýär. Munuň özi howanyň üýtgemegine gönüden-göni täsir edýär. Şonuň üçin alymlar Bütindünýä ummanynyň temperaturasyna ýakyndan gözegçilik edýärler we her ýyl onuň näderejede üýtgändiginiň jemlerini jemleýärler.

Alymlar soňky bir ýylda ähli ummanlaryň ýüzündäki suwuň (2000 metr çuňluga çenli) 2020-nji ýyldakysyndan 14 zettajoul köp energiýa siňdirendigini anykladylar. Bu bolsa 2020-nji ýylda dünýäde elektrik energiýasynyň öndürilişinden 145 esse köpdür. Şeýle hem alymlar ummanlaryň kömürturşy gazynyň zyňyndylarynyň 20-30%-ini siňdirýändigini, munuň bolsa onuň turşamagyna getirýändigini tassykladylar.

Alymlaryň pikiriçe, täze gözlegiň netijesi adam işjeňligi sebäpli ummanlaryň temperaturasynyň ýokarlanýandygyny görkezýär. Bular bolsa öz gezeginde deňiz derejesiniň ýokarlanmagyna getirip, güýçli tupanlara we harasatlara sebäp bolýar, şeýle hem ýagyş we güýçli suw joşma howpuny döredýär.


22.06.2025 11:53
10k+

Ueddell düwlenleriniň populýasiýasy deňiz buzunyň eremegi sebäpli iki esseden gowrak azaldy

Antarktikadaky Ueddell düwlenleriniň populýasiýasy 1977-nji ýyldan bäri 54% azaldy. Bu barada Global Change Biology žurnalyndaky gözlege salgylanyp, The Guardian habar berýär. Gözegçilik 1970-nji ýyllardan bäri subantarktika sebitinde, aýratynam, Signýu adasynda deňiz süýdemdirijileriniň sanyny öwrenýän Britaniýanyň antarktika gullugynyň (BAS) hünärmenleri tarapyndan geçirildi...

17.06.2025 13:47
6.9k+

BMG-niň Bütindünýä ummanlar güni mynasybetli geçiren surat bäsleşiginiň ýeňijileri yglan edildi

BMG-niň Bütindünýä ummanlar güni (8-nji iýun) mynasybetli geçiren 12-nji «UNWOD» (United Nations World Oceans Day) surat bäsleşiginiň ýeňijileri yglan edildi. Bäsleşigiň emin agzalary dört nominasiýa boýunça iň gowy işleri saýladylar...

08.06.2025 11:13
9.5k+

Plastik topraga, howa we jandarlaryň bedenine aralaşdy – ol eýýäm iýmit zynjyryny üýtgedýär

Täze ylmy gözleg plastik hapalanmasynyň diňe bir ummanlaryň ekoulgamyna däl, eýsem planetanyň materik bölegine-de zyýan ýetirýändigini görkezdi. London uniwersitetiniň alymlarynyň maglumatlaryna görä, plastik eýýäm ýerüsti ekoulgamlara aralaşyp, ownuk süýdemdirijiler, mör-möjekler we oňurgasyzlar üçin howp döredýär diýip, Phys...

27.05.2025 13:34
13k+

Gorkunç rekord: deňiz guşunyň jüýjesiniň da:şlygyndan 778 bölek plastik tapyldy

Awstraliýaly barlagçylar ölen inçeçüňk deňiz guşunyň (Ardenna tenuirostris) jüýjesiniň daşlygyndan rekord mukdarda - 778 bölek plastik galyndylaryny tapdylar. Howsala döredýän açyş barada Awstraliýanyň gündogar kenaryndaky Lord-Hau adasynda deňiz guşlaryna gözegçilik edýän alymlar habar berdi...