Nemes we fin alymlary uglerodyň täze görnüşini tapdylar

  • 25.05.2021 12:00
  • 4.2k+

Germaniýanyň Marburg uniwersitetiniň we Finlýandiýanyň Aalto uniwersitetiniň ylmy barlagçylary uglerodyň täze görnüşini tapdylar. Onuň galyňlygy bir atoma barabar diýip, Interfax habar berdi.

"Uglerod ulgamy edil grafen ýaly bir atom galyňlykda, ýöne tertipli gözenegi emele getirýän kwadratlardan, altyburçluklardan we sekizburçluklardan ybarat. Olar ýokary mümkinçilikli skanirleýän zond mikroskopiýasy arkaly toruň özboluşly gurluşyny tassykladylar we olaryň elektroniki häsiýetleriniň grafeniňkiden has tapawutlydygyny anykladylar"-diýlip, habarda aýdylýar.

Ýarymgeçiriji bolan grafende her uglerod atomy ýene üç atom bilen baglanyşyp, altyburçly balary öýjügini emele getirýär. Grafenden we uglerodyň beýleki görnüşlerinden tapawutlylykda, täze material diýlip atlandyrylýan bifenilen tor metalyň häsiýetlerine eýedir.


düýn 17:45
2.2k+

Fizika boýunça Nobel baýragy kwant tehnologiýalary ulgamynda açyş üçin berildi

Nobel komiteti 2025-nji ýylyň fizika boýunça baýragynyň eýelerini yglan etdi – olar üç amerikaly alym Jon Klark, Mişel Dewore we Jon Martinis boldy. Olara baýrak “makro derejesinde kwant tunneliniň açyşy we elektrik zynjyrynda energiýanyň kwantlaşmagyny görkezendigi üçin” berildi...

düýn 13:08
3.5k+

Astronomlar sekuntda 6 milliard tonna tizlikde ulalýan ýalňyz planetany tapdylar

Astronomlar «sergezdan-planetanyň» – ýyldyzyň daşyndan aýlanman, kosmosda erkin gezip ýören obýektiň massasynyň rekord derejede ösýändigini hasaba aldylar. Ýewropanyň Günorta obserwatoriýasynyň «Örän uly teleskopynyň» (VLT) kömegi bilen geçirilen gözegçilikler, bu planetanyň sekuntda 6 milliard tonna tizlikde gaz we tozan sorup alýandygyny görkezdi...

düýn 13:02
3.2k+

Alymlar ebedi doňaklykdaky ýaşy, takmynan, 40 müň ýyl bolan mikrob­lary oýartdylar

Kolorado uniwersitetiniň (Boulder şäheri, ABŞ) alymlary on müňlerçe ýyl mundan ozal ebedi doňaklykda doňup galan gadymy mikroblary janlandyrdylar. Käbir nusgalardaky mikroorganizmler, takmynan, 40 müň ýyl bäri «uklapdyr»...

düýn 06:35
4.3k+

Türkmen talyplary Malaýziýada WSDG 2025 bäsleşiginde baş baýraga we taslamany ösdürmek üçin pul baýragyna mynasyp boldular

24 — 28-nji sent­ýabr ara­ly­gyn­da Ma­laý­zi­ýa­nyň Saý­ber­ja­ýa şä­he­rin­de Bü­tin­dün­ýä Dur­nuk­ly ösüş mak­sat­la­ry bäs­le­şi­gi (World Sus­tai­nab­le Develop­ment Goals Chal­len­ge — WSDG 2025) ge­çi­ril­di...