Täze Zelandiýa «çilim çekmeýän nesli» kemala getirmegiň ugrunda

  • 18.04.2021 14:33
  • 10k+

Täze Zelandiýanyň Hökümeti çilimkeşlige garşy göreş boýunça hereketleriň Milli meýilnamasyny hödürledi. Onuň maksady ýurdy 2025-nji ýyla çenli çilim çekmekden doly azat etmekden ybaratdyr. Meýilnamada, esasan, 2004-nji ýyldan soň doglan şahslara temmäki önümlerini satmazlygy girizmek teklip edilýär. Geljekde çilim çekmek üçin kanunda rugsat berlen ýaşy ýokarlandyrmak hem meýilleşdirilýär. Bu barada euronews.com habar berýär.

Çilim täze zelandiýalylaryň her ýylda 4,5 müňüsiniň aradan çykmagyna sebäp bolýar. Bu ýerde gürrüň, esasan, girdejisi pes derejede bolan ýaşaýjylar barada barýar. Sebäbi ilatyň şol gatlagynyň 20 göteriminde girdejisi ýokary bolanlaryň degişli derejesindäkiden çilim çekýänleriň sany 4 esse ýokarydyr. Umuman, temmäki önümlerini ulanmak ýurtda düwnük keselli adamlaryň her dördünjisiniň aradan çykmagynyň esasy sebäbi bolup durýar. Täze Zelandiýanyň ýarym milliona golaý ilaty gündelik çilim çekýär.
Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň maglumatlaryna görä, her ýylda Ýer ýüzüniň ilatynyň 8 milliony çilimkeşlik sebäpli aradan çykýar. Guramanyň bilermenleri çilim çekýän adamlaryň ony çekmeýänlere garanyňda, COVID-19-y agyr geçirmek ähtimallygynyň ýokarydygyny aýdýarlar. 

şu gün 06:33
874

Mounjaro derman serişdesi 2-nji görnüşli süýji keseli bolan çagalary bejermekde netijeliligini görkezdi

Eli Lilly kompaniýasynyň Mounjaro derman serişdesi (tirzepatid) 2-nji görnüşli süýji keseli bolan çagalarda we ýetginjeklerde netijeliligini görkezdi. Ol synaga gatnaşanlara ganyň düzümindäki şekeriň gözegçiligini gowulaşdyrmaga we beden agramynyň indeksini (BAI) azaltmaga kömek etdi diýip, Reuters habar berýär...

18.09.2025 13:42
4.9k+

ABŞ-da böwrekdäki daşy aýyrmak bejergisinde ilkinji gezek robotlaşdyrylan Focalist  ulgamyny ulandylar

Lukmançylyk tehnologiýalary pudagynda işleýän Mendaera kompaniýasy robotlaşdyrylan göçme Focalist ulgamyny ulanyp, dünýädäki ilkinji operasiýanyň geçirilendigini yglan etdi. Mayo Clinic Arizona-nyň urology Karen Stern ony böwrekdäki uly daşlary bejermegiň adaty görnüşi bolan howply nefrolitotomiýa (PCNL) wagtynda ulandy...

15.09.2025 10:38
4.2k+

Hassanyň kesel kesgidi goýlandan soň rahatlanmasyny “Rumpelştilshen täsiri” diýip atlandyrdylar

Lukmanlar gyzykly bir hadysa üns berdiler: käbir hassalar lukmandan keseliniň takyk adyny bilenlerinden soň derrew rahatlyk duýýarlar. Şol sebäpli olaryň saglygy entek bejergä başlanmazdan öň gowlaşyp ugraýar. Amerikaly alymlar bu hadysa doganlar Grimmleriň ertekisindäkä meňzedip “Rumpelştilshen täsiri” diýip at bermegi teklip etdiler...

15.09.2025 10:34
5.5k+

Ekologlar Amazon tokaýlarynyň onlarça keseliň öňüni almaga kömek edýändigini subut etdiler

Daşky gurşawy goraýjylaryň halkara topary arassa tokaýlyklaryň uly meýdany tutýan Amazon sebitlerinde ýangyn bilen baglanyşykly 27 keseliň we zoonoz ýokançlygynyň ep-esli az bolýandygyny anyklady. Tebigaty goramak boýunça halkara bileleşiginiň (IUCN) habaryna görä, bu maglumatlar tokaýy çapylan ýerleri dikeltmegiň we agaç çapmagyň çäklendirilmeginiň zerurdygyny tassyklaýar...