Haýsy önümler adamyň wagtyndan ir garramagyna sebäp bolýar?

  • 15.09.2020 23:37
  • 20k+

Dietolog Ýelena Solomatina «Weçernaýa Moskwa» bilen geçirilen söhbetdeşlikde Ispaniýanyň Nawarra uniwersitetiniň alymlarynyň adamyň wagtyndan ir garramagyna sebäp bolýan iýmitler babatdaky gözlegleri barada aýtdy.

«Science Alert» portalynda çap edilen makalada barlagçylar ultra gaýtadan işlenen iýmitler, şol sanda gowrulan et we çalt nahar iýmek öýjükleriň wagtyndan öň garramagyna sebäp bolýar diýen netijä geldiler. Hünärmen alymlaryň netijeleri bilen ylalaşyp, ýagda termiki taýdan gaýtadan işlenen azyk önümleriniň kanserogenleri emele getirýändigini aýtdy. Olar öz gezeginde birleşdiriji dokumanyň esasyny düzýän belogy – kollageni ýok edýärler.

«Adam zyýanly iýmitleri – burgerleri, gowrulan kartoşkany, süýjini ýa-da däne önümlerinden aşa köp peýdalansa, kollagende tikenler emele gelip başlaýar, deri mürşerýär we tiz wagtdan ýygyrtlar bilen örtülýär» – diýip, Solomatina aýtdy.

Hünärmen ýaş bilen baglanyşykly üýtgeşmeleriň öňüni almak üçin zyýanly iýmitlerden gaça durmagy, şeýle hem iýmitiňizi düzüminde kollagen bolan önümler bilen baýlaşdyrmagy maslahat berýär.
Onuň bellemegine görä, käşirde, pomidorda, ysmanakda, ýagly balyklarda bu wajyp belogyň köp mukdary saklanýar, şonuň üçin bedene ýaraýan bolsa, olary kabul etmek hökmanydyr. Şeýle hem Solomatina bedeniň ýaşarmagyna we dikelmegine ýardam edýän önümleriň hataryna zeýtun ýagyny, üzümi, hozy, imbiri, şugundyr, selderýany we awakadony hem goşdy.

15.09.2025 10:38
3.8k+

Hassanyň kesel kesgidi goýlandan soň rahatlanmasyny “Rumpelştilshen täsiri” diýip atlandyrdylar

Lukmanlar gyzykly bir hadysa üns berdiler: käbir hassalar lukmandan keseliniň takyk adyny bilenlerinden soň derrew rahatlyk duýýarlar. Şol sebäpli olaryň saglygy entek bejergä başlanmazdan öň gowlaşyp ugraýar. Amerikaly alymlar bu hadysa doganlar Grimmleriň ertekisindäkä meňzedip “Rumpelştilshen täsiri” diýip at bermegi teklip etdiler...

15.09.2025 10:34
4.9k+

Ekologlar Amazon tokaýlarynyň onlarça keseliň öňüni almaga kömek edýändigini subut etdiler

Daşky gurşawy goraýjylaryň halkara topary arassa tokaýlyklaryň uly meýdany tutýan Amazon sebitlerinde ýangyn bilen baglanyşykly 27 keseliň we zoonoz ýokançlygynyň ep-esli az bolýandygyny anyklady. Tebigaty goramak boýunça halkara bileleşiginiň (IUCN) habaryna görä, bu maglumatlar tokaýy çapylan ýerleri dikeltmegiň we agaç çapmagyň çäklendirilmeginiň zerurdygyny tassyklaýar...

12.09.2025 18:14
6k+

ÝUNISEF: dünýäde aşa agramly çagalaryň sany 391 milliona ýetdi

Artykmaç agramy bolan 5 ýaşdan 19 ýaşa çenli çagalaryň we ýetginjekleriň sany 2000-nji ýyldan bäri iki esse artyp, 391 milliona ýetdi. Bu barada BMG-niň Çagalar gaznasynyň (ÝUNISEF) çagalaryň iýmitleniş ýagdaýyna bagyşlanan täze hasabatynda aýdylýar...

11.09.2025 21:25
12k+

Rak keselini bejermegiň iki täze usuly onkologiýa çemeleşmäni düýpli  özgertmegi wada berýär

Onkologiýada iki täze çemeleşme rak keseliniň bejergisini ep-esli üýtgäp biler. Olar barada The Financial Times gazetinde çap edilen makalada aýdylýar. Birinjisi - radioaktiw izotoplary göni çişlere eltmäge mümkinçilik berýän, Şweýsariýanyň Novartis kompaniýasy tarapyndan işlenip düzülen radioligand bejergisidir...