Türkmen alymlary galyndylardan antiseptik almagyň tehnologiýasyny hödürlediler

  • 08.08.2020 23:01
  • 15k+

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Himiýa institutynyň işgärleri çakyr hem-de şeker önümçiliginiň galyndylaryndan organiki birleşme - izopropanol (izopropil alkogoly) öndürmegiň tehnologiýasyny işläp taýýarladylar. Bu barada "Türkmenistan: Altyn asyr" elektron neşiri habar berýär.

Institutyň barlaghanasynyň müdiri Esker Annahanowyň düşündirişi ýaly, izopropil alkogoly güýçli antiseptiki işjeňlige eýedir we etil spirtine derek giňden ulanylýar. Lukmançylykda, kosmetologiýada, parfýumeriýada, öý üçin himiýa serişdelerinde, awtoulaglar üçin ekrany ýuwujy suwuklyk we antifriz önümçiliginde ondan peýdalanylýar.
Aşgabadyň Büzmeýin etrabynda ýerleşýän zyýansyzlandyryş erginlerini öndürýän kärhanada import edilýän izopropanol bu ýerde öndürilen şahsy arassaçylyk önümleriniň esasy bölegi (70%) hökmünde ulanylýar.
Alymlar - himikler izopropil alkogolyny öndürmek üçin ýerli çig maly - ýurduň çakyr zawodlarynda distilýasiýa wagtynda alynýan galyndy ýaglary ulanmagy teklip etdiler.
Ylmy gözlegler we organiki maddalaryň tejribe taýdan öndürilmegi Himiýa institutynyň, zyýansyzlandyryş erginlerini öndürýän kärhananyň we paýtagtyň Büzmeýin etrabynda ýerleşýän çakyr önümçiligi kärhanasynyň arasynda baglaşylan üç taraplaýyn şertnamanyň çäginde geçirildi. Çig mal Mary şeker zawody tarapyndan üpjün edildi.
Kärhananyň rektifikasion kolonnasynda barlag arassalamasynyň dowamynda galyndy ýaglardan 96,5 gradus güýji bolan 700 dekalitrden gowrak izopropil alkogoly bugardyldy. Ýerli çig mal ulanylanda, zyýansylandyryş serişdesiniň özüne düşýän gymmaty import edilýän analogdan birnäçe esse pesdir diýlip çaklanylýar.
Esker Annakhanow galyndy ýaglary arassalamak we bugartmak döwründe has peýdaly himiki birleşmeleri, hususan-da, hloruň ornuny tutup biljek güýçli zyýansyzlandyryş önümlerini almak mümkin diýip hasaplaýar. Synagda alnan bu maddalaryň dürli konsentrasiýalarynyň birnäçe erginleri, antibakterial häsiýetlerini barlamak üçin sanitariýa we epidemiologiýa stansiýasyna geçirildi.

düýn 13:17
1.2k+

ChatGPT kosmos gämisini dolandyrmaga ukyplydygyny görkezdi

ChatGPT kosmos gämisini dolandyrmaga ukyply bolup çykdy. Ol «Kerbal Space Program Differential Games» atly simulýasiýadaky uçuş bäsleşiginde ikinji orny eýeledi. Bu barada «Live Science» neşiri habar berýär. Bäsleşik ilkinji gezek 2023-nji ýylda Massaçusets tehnologiýa institutynyň başlangyjy bilen geçirilip başlandy...

düýn 10:53
2.3k+

Astronomlar ilkinji gezek goşa supernowa partlamasynyň «barmak yzyny» surata aldylar

Çilidäki Ýewropanyň günorta obserwatoriýasynyň (ESO) Örän uly teleskobyndan (VLT) peýdalanan astronomlar «Ia» görnüşli ýaş supernowa galyndysy bolan SNR 0509-67.5-iň suratyny aldylar. Onuň ýaşynyň 300-350 ýyl aralygyndadygy çaklanýar...

06.07.2025 15:46
8.7k+

ABŞ-da mallary goramak üçin milliardlarça tohumsyz siňekler köpeldiler

ABŞ-nyň hökümeti Tehasda we Meksikada et senagatyny Amerikanyň tropik et siňeginiň (Cochliomyia hominivorax) zabun liçinkalaryndan halas etmek üçin uly taslamany durmuşa geçirip başlady. Bu siňekler mallaryň ýarasynda ýumurtga taşlaýarlar, bu bolsa iri şahly mallaryň kesellemegine we  ölmegine sebäp bolup bilýär...

06.07.2025 15:03
9.8k+

Heopsyň piramidasynda hakyky gurluşykçylaryň atlary tapyldy, olar gul däl bolup çykdy

Arheologlar Heopsyň piramidasynda ozal näbelli ýazgylary tapdylar, bu onuň gurluşykçylarynyň gelip çykyşyny anyklamaga kömek edýär diýip, Daily Mail ýazýar. Müsüri öwreniji alym Zahi Hawassyň berýän maglumatlaryna görä, täze açyşlar gadymy grek awtorlarynyň piramidany 100 müň sany gullaryň gurandygy baradaky tassyklamany ýalana çykarýar...