Alymlar: ýaramaz pikirler Alsgeýmer keseliniň döremegine getirip bilýär

  • 15.06.2020 22:08
  • 4.6k+

Britan alymlary täze barlagyň dowamynda negatiw pikirleriň Alsgeýmer ölüm howply keseliň döremegine getirip bilýändigini ýüze çykardylar. Bu kesel ilki göze ilmeýän alamatlardan başlanýar, soňra wagtyň geçmegi bilen güýçlenýär. Bu barada oane.ws habar berýär.
University College London uniwersitetiniň işgärleri ylmy işiň netijelerini “Alzheimer’s & Dementia” žurnaly bilen paýlaşdylar. Barlag geçirijiler 55 ýaşly adamlarda dowamly negatiw pikirlenmäniň (DNP) kognitiw funksiýalaryň peselmegini we Alsgeýmer keseli bilen bagly bolan beloklaryň emele gelmegini güýçlendirýändigini anykladylar. Bu keseliň irki tapgyrlarynda gysga wagtlaýyn ýadyň bozulma hadysasy bolup geçýär, ýagny adam ýakynda kabul eden informasiýasyny hem ýadyna düşürip bilmeýär, keseliň güýçlenmegi bilen uzak wagtlaýyn ýadyň ýitme hadysasy bolup geçýär, sözleýşiň bozulmasy ýüze çykýar, adam hatda ýagdaýdan baş çykaryp bilmek we özüne seretmek ukybyny hem ýitirýär.
Täze barlaga gatnaşmak üçin 55 ýaşly 360 sany adam çagyryldy. Iki hepdäniň içinde barlaga gatnaşyjylara negatiw tejribe we DNP-niň alamatlary baradaky soraglara jogap bermek hödürlenildi. 113 adama kelle beýnisiniň pozitron-emission tomografiýasyny etdiler, iki belogyň derejesi ölçenildi (tau-belok we amiloid), alymlar Alsgeýmer keseliniň güýçlenmegini hut şu beloklar bilen baglanyşdyrýarlar. Şeýle-de, meýletinçileriň ýadyny, ünsüni, giňişleýin akyl ýetirişini we sözleýşini öwrenmek bilen, olaryň kognitiw funksiýalaryny bahalandyrdylar.
Hünärmenler pikirler adamyň fiziki saglygyna biologiki täsir edýär diýip netije çykardylar. Ýagny, dowamly negatiw pikirlenme we stres Alsgeýmer keselini güýçlendirýär. Alymlar psihiki okuwlaryň, meselem, meditasiýanyň kömegi bilen DNP-niň alamatlarynyň ýüze çykmagyny öňünden bilip, ölüm howply keselden gaçyp boljakdygyny düşündirdiler.

düýn 11:43
5.1k+

Buýan köküniň maddasy ýatgy boýunjygynyň howply täze döremesini bejermekde netijeliligi ýokarlandyryp biler

Nowosibirskli rus alymlary buýan kökünden tapylan madda - glisirin turşusyna esaslanýan birleşmäni işläp düzdüler we patentlediler. Ol çiş öýjüklerinde antibiotik doksorubisiniň ýygnanmagyny güýçlendirýär. Bu bolsa ýatgy boýunjygynyň howply täze döremesinde köp sanly dermana durnuklylygy ýeňip geçmäge kömek edip biler diýip, TASS habar berýär...

01.07.2025 18:01
4.9k+

Dünýäde sanjym edilişiniň peselmegi millionlarça çaganyň kesele garşy gowşak bolmagyna getirýär

Çagalara howply ýokançlyklara garşy sanjym edilişiniň dünýä boýunça derejesi ösmegini bes etdi. Kä ýurtlarda bolsa, hatda aşaklap başlady. Bu barada The Lancet ylmy žurnalynda çap edilen barlaga salgylanýan Bi-bi-si habar berýär...

28.06.2025 13:15
7.9k+

ABŞ-da ilkinji gezek döş kapasasyny açmazdan, robot arkaly ýürek oturdyldy

ABŞ-da ilkinji gezek döş kapasasyny açmazdan robot arkaly ýürek oturtmak operasiýasy geçirildi. Bu operasiýa ABŞ-nyň Hýuston şäherindäki Baylor St. Luke’s lukmançylyk merkezinde geçirildi. Täze ýürek agyr ýürek ýetmezçiligi bilen kesellän 45 ýaşly erkek adama oturdyldy...

27.06.2025 19:10
9.8k+

Bekhem 2002-nji ýylda oýun wagtynda alan şikesi üçin operasiýa geçirdi

Beýik Britaniýanyň futbol boýunça ýygyndysynyň öňki oýunçysy Dewid Bekhem 22 ýyl mundan ozal alan şikesiniň netijesinde bileginde operasiýa geçirmeli boldy. Bu barada britan metbugaty, şol sanda The Sun gazeti habar berýär...