Alymlar: ýaramaz pikirler Alsgeýmer keseliniň döremegine getirip bilýär

  • 15.06.2020 22:08
  • 4.5k+
Alymlar: ýaramaz pikirler Alsgeýmer keseliniň döremegine getirip bilýär

Britan alymlary täze barlagyň dowamynda negatiw pikirleriň Alsgeýmer ölüm howply keseliň döremegine getirip bilýändigini ýüze çykardylar. Bu kesel ilki göze ilmeýän alamatlardan başlanýar, soňra wagtyň geçmegi bilen güýçlenýär. Bu barada oane.ws habar berýär.
University College London uniwersitetiniň işgärleri ylmy işiň netijelerini “Alzheimer’s & Dementia” žurnaly bilen paýlaşdylar. Barlag geçirijiler 55 ýaşly adamlarda dowamly negatiw pikirlenmäniň (DNP) kognitiw funksiýalaryň peselmegini we Alsgeýmer keseli bilen bagly bolan beloklaryň emele gelmegini güýçlendirýändigini anykladylar. Bu keseliň irki tapgyrlarynda gysga wagtlaýyn ýadyň bozulma hadysasy bolup geçýär, ýagny adam ýakynda kabul eden informasiýasyny hem ýadyna düşürip bilmeýär, keseliň güýçlenmegi bilen uzak wagtlaýyn ýadyň ýitme hadysasy bolup geçýär, sözleýşiň bozulmasy ýüze çykýar, adam hatda ýagdaýdan baş çykaryp bilmek we özüne seretmek ukybyny hem ýitirýär.
Täze barlaga gatnaşmak üçin 55 ýaşly 360 sany adam çagyryldy. Iki hepdäniň içinde barlaga gatnaşyjylara negatiw tejribe we DNP-niň alamatlary baradaky soraglara jogap bermek hödürlenildi. 113 adama kelle beýnisiniň pozitron-emission tomografiýasyny etdiler, iki belogyň derejesi ölçenildi (tau-belok we amiloid), alymlar Alsgeýmer keseliniň güýçlenmegini hut şu beloklar bilen baglanyşdyrýarlar. Şeýle-de, meýletinçileriň ýadyny, ünsüni, giňişleýin akyl ýetirişini we sözleýşini öwrenmek bilen, olaryň kognitiw funksiýalaryny bahalandyrdylar.
Hünärmenler pikirler adamyň fiziki saglygyna biologiki täsir edýär diýip netije çykardylar. Ýagny, dowamly negatiw pikirlenme we stres Alsgeýmer keselini güýçlendirýär. Alymlar psihiki okuwlaryň, meselem, meditasiýanyň kömegi bilen DNP-niň alamatlarynyň ýüze çykmagyny öňünden bilip, ölüm howply keselden gaçyp boljakdygyny düşündirdiler.

20.11.2024 13:06
4k+

Ylmy barlag: nauşnikleriň günde 4 sagatdan köp ulanylmagy beýni üçin zyýanly

Nauşnikleriň günde dört sagatdan köp ulanylmagy beýnide düzedip bolmajak üýtgeşmelere getirip biler. Muny Melburn newrologiýa institutynyň we Stenford uniwersitetiniň alymlary kesgitledi. Ylmy gözlegiň netijeleri The...

12.11.2024 23:11
15k+

Täze doglan bäbeklere gaýragoýulmasyz kömek hyzmatyny guramak boýunça okuw geçirildi

Türkmenistanda saglygy goraýyş işgärleri üçin çagalara we täze doglan bäbeklere gaýragoýulmasyz kömek hyzmatyny guramak boýunça okuw geçildi. Bu barada "Türkmenistan: Altyn asyr" elektron neşiri habar berýär. Türkmenistanyň...

11.11.2024 15:10
9.4k+

Goşmaça 46 minut ukynyň adamyň özüni alyp barşyna we duýşuna nähili täsiri bar?

Goşmaça 46 minut uky umumy özüňi duýşuňy has gowulaşdyryp, jemgyýete peýda getirýän hereketleri alyp barmaga ýardam edýär. Tehasyň Beýlor uniwersitetiniň ylmy gözlegçileri muny 90 sany ýaş adamyň gatnaşmagynda...

07.11.2024 21:14
7.4k+

Alymlar on ýyllap geçiren barlaglaryndan soň AIW-e garşy sanjymyň prototipini döretdiler

Oregon uniwersitetiniň alymlary on ýyllyk barlaglardan soň, adamyň sitomegalowirus (HCMV) wirusynyň esasynda AIW-e garşy sanjymyň prototipini  döretdiler. Science Immunology žurnalynda çap edilen barlagda AIW-e...