Alymlar: ýaramaz pikirler Alsgeýmer keseliniň döremegine getirip bilýär

  • 15.06.2020 22:08
  • 4.7k+

Britan alymlary täze barlagyň dowamynda negatiw pikirleriň Alsgeýmer ölüm howply keseliň döremegine getirip bilýändigini ýüze çykardylar. Bu kesel ilki göze ilmeýän alamatlardan başlanýar, soňra wagtyň geçmegi bilen güýçlenýär. Bu barada oane.ws habar berýär.
University College London uniwersitetiniň işgärleri ylmy işiň netijelerini “Alzheimer’s & Dementia” žurnaly bilen paýlaşdylar. Barlag geçirijiler 55 ýaşly adamlarda dowamly negatiw pikirlenmäniň (DNP) kognitiw funksiýalaryň peselmegini we Alsgeýmer keseli bilen bagly bolan beloklaryň emele gelmegini güýçlendirýändigini anykladylar. Bu keseliň irki tapgyrlarynda gysga wagtlaýyn ýadyň bozulma hadysasy bolup geçýär, ýagny adam ýakynda kabul eden informasiýasyny hem ýadyna düşürip bilmeýär, keseliň güýçlenmegi bilen uzak wagtlaýyn ýadyň ýitme hadysasy bolup geçýär, sözleýşiň bozulmasy ýüze çykýar, adam hatda ýagdaýdan baş çykaryp bilmek we özüne seretmek ukybyny hem ýitirýär.
Täze barlaga gatnaşmak üçin 55 ýaşly 360 sany adam çagyryldy. Iki hepdäniň içinde barlaga gatnaşyjylara negatiw tejribe we DNP-niň alamatlary baradaky soraglara jogap bermek hödürlenildi. 113 adama kelle beýnisiniň pozitron-emission tomografiýasyny etdiler, iki belogyň derejesi ölçenildi (tau-belok we amiloid), alymlar Alsgeýmer keseliniň güýçlenmegini hut şu beloklar bilen baglanyşdyrýarlar. Şeýle-de, meýletinçileriň ýadyny, ünsüni, giňişleýin akyl ýetirişini we sözleýşini öwrenmek bilen, olaryň kognitiw funksiýalaryny bahalandyrdylar.
Hünärmenler pikirler adamyň fiziki saglygyna biologiki täsir edýär diýip netije çykardylar. Ýagny, dowamly negatiw pikirlenme we stres Alsgeýmer keselini güýçlendirýär. Alymlar psihiki okuwlaryň, meselem, meditasiýanyň kömegi bilen DNP-niň alamatlarynyň ýüze çykmagyny öňünden bilip, ölüm howply keselden gaçyp boljakdygyny düşündirdiler.

düýn 10:48
1.2k+

Russiýada B gepatitini çalt anyklaýan dünýäde ilkinji ýokary duýgur test döredildi

Russiýada ilkinji gezek duýgurlygy boýunça PZR bilen deňeşdirip bolýan B gepatitini anyklaýan çalt test resmi taýdan hasaba alyndy. Bu barada Rospotrebnadzor (RF) habar berdi. Bu synag Rospotrebnadzoryň Merkezi epidemiologiýa ylmy-barlag institutynyň alymlary tarapyndan LAMP (Loop mediated isothermal amplification) tehnologiýasy esasynda işlendi...

düýn 09:41
4.7k+

Rak keselini bejermegiň täze usuly ýarym sagatda rak öýjükleriniň 92%-ni ýok etdi

Rak häzirki wagtda dünýäde ölüme sebäp bolýan keselleriň arasynda ikinji ýerde durýar. Şonuň üçin alymlar has netijeli we howpsuz bejergi usullaryny gözlemegini dowam etdirýärler. Tehas uniwersitetiniň (Ostin) we Portu uniwersitetiniň alymlary täze tehnologiýany işläp düzdüler...

28.10.2025 10:35
2.9k+

Täze göz implanty görüş ukybyny ýitiren adamlara gaýtadan görmäge kömek etdi

Alymlar kiçi bir göz implantyny ulanyp, ýaş makulýar degenerasiýasy (ÝMD) sebäpli görüş ukybyny ýitiren adamlaryň görşüni dikeltdiler. Enjamyň ölçegi 2×2 mm we galyňlygy 30 mikrometr bolup, operatiw ýol bilen gözüň torly perdesiniň astyna ýerleşdirilýär we ýitirilýän ýagtylyk duýgur öýjükleriniň ornuny tutýar...

28.10.2025 10:25
4k+

Gök çaý semizlik we süýjüli diabet bilen göreşmäge kömek edýär — ylmy barlag

Gök çaý artykmaç agram we süýji keseli (diýabet) bilen göreşmekde peýdaly bolup biler. Braziliýanyň «Kruzeýru-du-Sul» uniwersitetinden professor Rozmari Ottonyň ýolbaşçylygyndaky halkara alymlar topary şeýle netijä geldi...