Alymlar: ýaramaz pikirler Alsgeýmer keseliniň döremegine getirip bilýär

  • 15.06.2020 22:08
  • 4.6k+

Britan alymlary täze barlagyň dowamynda negatiw pikirleriň Alsgeýmer ölüm howply keseliň döremegine getirip bilýändigini ýüze çykardylar. Bu kesel ilki göze ilmeýän alamatlardan başlanýar, soňra wagtyň geçmegi bilen güýçlenýär. Bu barada oane.ws habar berýär.
University College London uniwersitetiniň işgärleri ylmy işiň netijelerini “Alzheimer’s & Dementia” žurnaly bilen paýlaşdylar. Barlag geçirijiler 55 ýaşly adamlarda dowamly negatiw pikirlenmäniň (DNP) kognitiw funksiýalaryň peselmegini we Alsgeýmer keseli bilen bagly bolan beloklaryň emele gelmegini güýçlendirýändigini anykladylar. Bu keseliň irki tapgyrlarynda gysga wagtlaýyn ýadyň bozulma hadysasy bolup geçýär, ýagny adam ýakynda kabul eden informasiýasyny hem ýadyna düşürip bilmeýär, keseliň güýçlenmegi bilen uzak wagtlaýyn ýadyň ýitme hadysasy bolup geçýär, sözleýşiň bozulmasy ýüze çykýar, adam hatda ýagdaýdan baş çykaryp bilmek we özüne seretmek ukybyny hem ýitirýär.
Täze barlaga gatnaşmak üçin 55 ýaşly 360 sany adam çagyryldy. Iki hepdäniň içinde barlaga gatnaşyjylara negatiw tejribe we DNP-niň alamatlary baradaky soraglara jogap bermek hödürlenildi. 113 adama kelle beýnisiniň pozitron-emission tomografiýasyny etdiler, iki belogyň derejesi ölçenildi (tau-belok we amiloid), alymlar Alsgeýmer keseliniň güýçlenmegini hut şu beloklar bilen baglanyşdyrýarlar. Şeýle-de, meýletinçileriň ýadyny, ünsüni, giňişleýin akyl ýetirişini we sözleýşini öwrenmek bilen, olaryň kognitiw funksiýalaryny bahalandyrdylar.
Hünärmenler pikirler adamyň fiziki saglygyna biologiki täsir edýär diýip netije çykardylar. Ýagny, dowamly negatiw pikirlenme we stres Alsgeýmer keselini güýçlendirýär. Alymlar psihiki okuwlaryň, meselem, meditasiýanyň kömegi bilen DNP-niň alamatlarynyň ýüze çykmagyny öňünden bilip, ölüm howply keselden gaçyp boljakdygyny düşündirdiler.

04.08.2025 17:52
5.7k+

Hindistanda näsag bir zenanda ozal näbelli gan topary tapyldy

Hindistanyň Karnataka ştatynyň Kolar etrabynyň 38 ýaşly ýaşaýjysynda gan toparynyň ozal belli bolmadyk antigeniniň bardygy anyklandy. Açyşy lukmanlar ýürek operasiýasyny geçirmäge taýýarlyk görýärkäler ýüze çykardylar diýip, The New Indian Express gazeti habar berýär...

30.07.2025 14:49
2.4k+

Şweýsariýada Alsgeýmer keseline garşy dermanyň kliniki synaglary başlaýar

Şweýsariýanyň Roche farmasewtika kompaniýasy Alsgeýmer keseline garşy derman serişdesiniň kliniki synaglarynyň başlandygyny yglan etdi. Bu barada kompaniýanyň beýanyna salgylanyp, Reuters agentligi habar berdi...

29.07.2025 13:28
7k+

Türkmenistanyň lukmançylyk uniwersitetiniň talyplary Pekiniň uniwersitetinde tejribelik geçdiler

14–28-nji iýul aralygynda Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň talyplary Hytaýyň däp bolan lukmançylygy boýunça Pekin uniwersitetinde önümçilik tejribeligini geçdiler. Hytaý tarapy geljekki türkmen lukmanlary üçin baý okuw we medeni maksatnamany taýýarlady...

26.07.2025 16:48
5.2k+

Beýik Britaniýada depressiýaly hassalary futbol bilen “bejererler”

Beýik Britaniýada ýeňil we ortaça depressiýasy bolan hassalara lukmançylyk görkezmesi hökmünde futbol oýunlaryna baryp görmek maslahat berler. Özboluşly başlangyç barada The Independent ýazýar. Taslama Leýboristik partiýadan parlamentiň agzasy Saýmon Ofer we Ecotricity energetika kompaniýasynyň eýesi Deýl Wins tarapyndan işlenip taýýarlandy...