Alymlar ýüregiňi sagdyn saklamagyň ýönekeý usulyny anykladylar

  • 18.09.2019 16:37
  • 12k+

Gresiýadaky Afina milli uniwersitetiniň alymlarynyň anyklamagyna görä, telewizora seýrek tomaşa edýän we yzygiderli ertirlik naharyny edinýän adamlar gan damarlaryň dykylmagyndan has seýrek ejir çekýärler. Şeýle hem olar has maýyşgak arteriýa eýedirler. Bu bolsa ýürek keselleri bilen kesellemegiň we insultyň öňüni alýar.
Alymlar Gresiýanyň Korinf şäheriniň ýaşaýjylarynyň iki müňden gowragynyň ýaşaýyş durmuş keşbini, saglyk ýagdaýyny we daşky gurşawyň dürli faktorlarynyň oňa täsirini seljerip gördüler. Barlaga gatnaşan meýletinçileriň ýaşy 40-dan 99 ýaş aralygynda bolupdyr. Barlaga gatnaşyjylaryň arteriýa gan damarlarynyň ýagdaýyny anyklamak üçin birnäçe testler geçirilipdir.
Şol testleriň birinde bil oňurga arteriýasynda puls tolkunynyň ýaýraýyş tizligi kesgitlenilipdir. Mundan başga-da, meýletinçileriň arteriýa diwarjyklarynyň iç tarapynyň galyňlygyny ölçemek üçin USB (ultra ses barlagy) geçiripdirler. Arteriýalaryň diwarjyklarynyň galyňlygy galyndylaryň toplanmagy we insultyň ösmek howpunyň ýokary bolmagy bilen baglydyr.
Alnan netijelere görä, telewizora ýygy-ýygydan tomaşa edýänlerde, ýagny köp bölegini oturyp geçirýänlerde telewizora seýrek tomaşa edýänlere garanyňda gan damarlarynyň dykylmak howpy iki esse ýokarydyr. Şol bir wagtda, hatda az güýç sarp edýän fiziki işjeňlik hem (mysal üçin, öý hojalyk işleri bilen meşgullanmak) saglyk ýagdaýyňy gowulandyrýar.
Telewizora hepdede 21 sagatdan köp tomaşa etmeklik gipertenziýa howpuny ýokarlandyrýar. Onuň tersine, telewizora hepdede 7 sagatdan az tomaşa edýänlerde gipertenziýa howpy 68 %, süýji kesel bilen kesellemek howpy bolsa 50 % pesdir.
Mundan başga-da, öz içine süýt, çörek, peýnir we ýarma alýan kuwwat beriji ertirlik naharyny iýmeklik hem arteriýalaryň saglyk ýagdaýyny düýpli gowulandyrýar. Ertirlik naharyny sypdyrýan adamlaryň 15 %-inde arteriýalaryň gatylygy ýüze çykaryldy. Irdenlerine ertirlik edinmek bolsa, bu görkezijini 6,3 % aşakladýar.

12.07.2025 08:34
13k+

Türkmenistanyň saglygy goraýyş we derman senagaty ministriniň orunbasary bellenildi

Myratberdi Kuwatmyradowiç Gaýypow saglygy goraýyş we derman senagaty ministriniň bejeriş-öňüni alyş kömegini guramak boýunça orunbasary wezipesine bellenildi. Degişli Karara Prezident Serdar Berdimuhamedow 11-nji iýulda Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde gol çekdi...

11.07.2025 19:08
9k+

Emeli aňly robot ilkinji gezek hirurg gatnaşmazdan öt haltany aýyrdy

Lukmançylygyň taryhynda ilkinji gezek emeli aň tarapyndan dolandyrylýan robot hirurgiki operasiýanyň çylşyrymly bölegini özbaşdak amala aşyrdy. Bu barada Jons Hopkins uniwersitetiniň synagy geçiren barlagçylaryna salgylanýan Reuters agentligi ýazýar...

10.07.2025 11:19
3.5k+

Keniýada kömürturşy gazyny karbonatlara öwürýän agaç tapyldy

Ýewropanyň we Keniýanyň alymlary Gündogar Afrikada ösýän injir agajynyň bir görnüşi bolan Ficus wakefieldii-niň kömürturşy gazyny özüne siňdirip, onuň toprakda karbonat ýataklary görnüşinde saklamaga ukyplydygyny anykladylar...

10.07.2025 11:09
7.8k+

Kesar kesimi arkaly doglan çagada akganlylygyň döremek töwekgelçiligi 20% ýokarlanýar

Şwesiýanyň Karolinska institutynyň (KI) alymlary garny kesip almak arkaly doglan çagalarda akganlylygyň döremek ähtimallygynyň tebigy ýol bilen dünýä inen çagalar bilen deňeşdirilende, takmynan, 20% ýokarydygyny anyklady...