Alymlar ýüregiňi sagdyn saklamagyň ýönekeý usulyny anykladylar

  • 18.09.2019 16:37
  • 12k+

Gresiýadaky Afina milli uniwersitetiniň alymlarynyň anyklamagyna görä, telewizora seýrek tomaşa edýän we yzygiderli ertirlik naharyny edinýän adamlar gan damarlaryň dykylmagyndan has seýrek ejir çekýärler. Şeýle hem olar has maýyşgak arteriýa eýedirler. Bu bolsa ýürek keselleri bilen kesellemegiň we insultyň öňüni alýar.
Alymlar Gresiýanyň Korinf şäheriniň ýaşaýjylarynyň iki müňden gowragynyň ýaşaýyş durmuş keşbini, saglyk ýagdaýyny we daşky gurşawyň dürli faktorlarynyň oňa täsirini seljerip gördüler. Barlaga gatnaşan meýletinçileriň ýaşy 40-dan 99 ýaş aralygynda bolupdyr. Barlaga gatnaşyjylaryň arteriýa gan damarlarynyň ýagdaýyny anyklamak üçin birnäçe testler geçirilipdir.
Şol testleriň birinde bil oňurga arteriýasynda puls tolkunynyň ýaýraýyş tizligi kesgitlenilipdir. Mundan başga-da, meýletinçileriň arteriýa diwarjyklarynyň iç tarapynyň galyňlygyny ölçemek üçin USB (ultra ses barlagy) geçiripdirler. Arteriýalaryň diwarjyklarynyň galyňlygy galyndylaryň toplanmagy we insultyň ösmek howpunyň ýokary bolmagy bilen baglydyr.
Alnan netijelere görä, telewizora ýygy-ýygydan tomaşa edýänlerde, ýagny köp bölegini oturyp geçirýänlerde telewizora seýrek tomaşa edýänlere garanyňda gan damarlarynyň dykylmak howpy iki esse ýokarydyr. Şol bir wagtda, hatda az güýç sarp edýän fiziki işjeňlik hem (mysal üçin, öý hojalyk işleri bilen meşgullanmak) saglyk ýagdaýyňy gowulandyrýar.
Telewizora hepdede 21 sagatdan köp tomaşa etmeklik gipertenziýa howpuny ýokarlandyrýar. Onuň tersine, telewizora hepdede 7 sagatdan az tomaşa edýänlerde gipertenziýa howpy 68 %, süýji kesel bilen kesellemek howpy bolsa 50 % pesdir.
Mundan başga-da, öz içine süýt, çörek, peýnir we ýarma alýan kuwwat beriji ertirlik naharyny iýmeklik hem arteriýalaryň saglyk ýagdaýyny düýpli gowulandyrýar. Ertirlik naharyny sypdyrýan adamlaryň 15 %-inde arteriýalaryň gatylygy ýüze çykaryldy. Irdenlerine ertirlik edinmek bolsa, bu görkezijini 6,3 % aşakladýar.

düýn 10:48
1.2k+

Russiýada B gepatitini çalt anyklaýan dünýäde ilkinji ýokary duýgur test döredildi

Russiýada ilkinji gezek duýgurlygy boýunça PZR bilen deňeşdirip bolýan B gepatitini anyklaýan çalt test resmi taýdan hasaba alyndy. Bu barada Rospotrebnadzor (RF) habar berdi. Bu synag Rospotrebnadzoryň Merkezi epidemiologiýa ylmy-barlag institutynyň alymlary tarapyndan LAMP (Loop mediated isothermal amplification) tehnologiýasy esasynda işlendi...

düýn 09:41
4.7k+

Rak keselini bejermegiň täze usuly ýarym sagatda rak öýjükleriniň 92%-ni ýok etdi

Rak häzirki wagtda dünýäde ölüme sebäp bolýan keselleriň arasynda ikinji ýerde durýar. Şonuň üçin alymlar has netijeli we howpsuz bejergi usullaryny gözlemegini dowam etdirýärler. Tehas uniwersitetiniň (Ostin) we Portu uniwersitetiniň alymlary täze tehnologiýany işläp düzdüler...

28.10.2025 10:35
2.9k+

Täze göz implanty görüş ukybyny ýitiren adamlara gaýtadan görmäge kömek etdi

Alymlar kiçi bir göz implantyny ulanyp, ýaş makulýar degenerasiýasy (ÝMD) sebäpli görüş ukybyny ýitiren adamlaryň görşüni dikeltdiler. Enjamyň ölçegi 2×2 mm we galyňlygy 30 mikrometr bolup, operatiw ýol bilen gözüň torly perdesiniň astyna ýerleşdirilýär we ýitirilýän ýagtylyk duýgur öýjükleriniň ornuny tutýar...

28.10.2025 10:25
4k+

Gök çaý semizlik we süýjüli diabet bilen göreşmäge kömek edýär — ylmy barlag

Gök çaý artykmaç agram we süýji keseli (diýabet) bilen göreşmekde peýdaly bolup biler. Braziliýanyň «Kruzeýru-du-Sul» uniwersitetinden professor Rozmari Ottonyň ýolbaşçylygyndaky halkara alymlar topary şeýle netijä geldi...