Alymlar Ýeriň haýal aýlanyp başlandygyny ýüze çykardylar

  • 06.11.2021 17:27
  • 18k+

Ýeriň aýlanyşy, geçen ýyldaky tizligi bilen deňeşdirilende, 2021-nji ýylyň ikinji ýarymynda haýallady. Bu barada Ýeriň aýlanyşy we hasaplama ulgamlary boýunça halkara gullugyna (IERS) salgylanyp, teleport2001.ru habar berdi.

Şeýlelik bilen, alymlar planetanyň gündelik aýlanyşynyň ýylyň dowamynda dürli tebigy hadysalar sebäpli hem üýtgäp durýandygyna ünsi çekdiler. Diýmek, Ýer titremeleri, daşgynlar we gaýtgynlar hem Ýeriň aýlanyşyna täsir edýär. 2020-nji ýylda planeta günde çak edilýän 86,400 sekuntdan has çalt aýlandy. Iň gysga gün 1,4602 millisekunt çalt dowam eden 19-njy iýul boldy. Emma eýýäm 2021-nji ýylda planetanyň aýlanmasy haýallady. Ýeriň bir doly aýlawynyň ortaça görkezijileri 0,5 millisekunt azaldy.

Ýewropa kosmos gullugynyň Halkara kosmos stansiýasynda ýerleşýän kosmonawty Tomas Peskiň güýçli Gün alawlarynyň täsirini görkezýän wideony ýazgy edendigi Jemgyýetçilik habarlary gullugy tarapyndan habar berildi. Ondan görnüşi ýaly, 31-nji oktýabrda X derejeli gün şöhlesinden soň Ýeriň magnitosferasynda magnit tupany başlandy diýip, çeşme belleýär.


21.12.2025 13:20
3.1k+

Fizikler eliňde ody saklamaga mümkinçilik berýän dury materialy oýlap tapdylar

Boulderdäki Kolorado uniwersitetiniň fizikleri binalary ýylatmagyň usullaryna düýpli täsir edip biljek MOCHI diýlip atlandyrylýan dury ýylylyk izolýasiýa materialyny döretdiler. Bu özboluşly oýlap tapyş barada Science žurnalynda habar berildi...

17.12.2025 11:16
2.5k+

Astronomlar ilkinji gezek Günüň daşky serhediniň kartasyny çyzdylar

Astronomlar ilkinji gezek Günüň atmosferasynyň daşky serhediniň — Alwen üsti (Alfvén surface) hökmünde tanalýan zolagyň yzygiderli iki ölçegli kartasyny düzdüler. Bu serhet Gün şemalynyň magnit tolkunlarynyň tizliklerinden geçip, yzyna dolanmaz ýaly Günüň täsirinden çykýan we planetalarara giňişlige ýaýraýan sebitidir...

17.12.2025 11:12
4.2k+

Türkmen alymlary çölleşmä garşy göreşmek üçin bionanokompozit material döretdiler

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologik parkynyň hünärmenleri gumuň göçmegi we çölleşmek meseleleri boýunça ylmy-barlag işlerini geçirdiler. Bu ylmy-barlag işleriniň çäklerinde sianobakteriýalaryň biomassasy esasynda dökülýän çägeleri berkitmek we olaryň göçmeginiň öňüni almak üçin bionanokompozit material (BNKM) döredildi...

16.12.2025 19:18
4.8k+

Paleontologlar dinozawryň täze görnüşini açdylar: Ol tas 110 ýyllap köpçüligiň göz öňünde durdy

Paleontologlar köne kolleksiýalaryň arasyndaky muzeý witrinasynda dinozawryň täze görnüşini tapdylar. Bu, alymlaryň 1916-njy ýylda tapylan ördek burunly gadrozawridanyň nusgasyny täzeden öwrenenlerinden soň ýüze çykdy...