На секундочку!.. Ученые предлагают сократить минуту

  • 24.01.2021 14:39
  • 18k+

Wagt düşünjesi alymlar tarapyndan uzak ýyllaryň dowamynda öwrenilip gelinýär we alymlar dünýä ylmyna barha köp täze maglumatlary goşýarlar. Elbetde, wagtyň geçişi planetalar bilen bolup geçýän hadysalara gönüden-göni baglydyr. Muňa mysal edip, günüň uzynlygynyň Ýerde, Marsda, Plutonda tapawutlydygyny görkezip bileris. Ýöne alymlar Ýeriň wagtyna öz düzedişlerini girizýärler.

Alymlar Ýeriň aýlanyş tizligi hemişelik bolup bilmez diýip hasaplaýarlar. Ol haýallap hem, çaltlaşyp hem bilýär. Hut planetanyň tizliginiň artmagy  sebäpli-de alymlar bir minut diýlip kabul edilen wagt birligini bir sekunt gysgaltmak isleýärler. Bu barada evo-rus.com habar berdi.
Şeýle-de bolsa, ylym wekilleriniň hemmesi beýle üýtgeşmäniň girizilmegi bilen ylalaşmaýar, olar bu gysgaltma Ýerdäki wagt ölçegleriniň takyklygyna täsir edip biler diýip heder edýärler. Soňky ylmy barlaglar we planetamyza gözegçilik onuň aýlanyş tizliginiň geçen ýyl ýokarlanandygyny görkezdi. Şunuň bilen baglylykda, Ýeriň öz okunyň töwereginden aýlanyş görkezijisiniň indi azalandygy habar berildi.
Bir minutdan bir sekunt aýrylsa, käbir enjamlaryň takyklygy babatda meseleler ýüze çykyp biler. Bu adaty ulanyjylaryň kompýuterlerine gurnalan operasion ulgamlarynda serwerleriň näsazlygyna hem sebäp bolup biler. Häzirki wagtda alymlar bir minutdan aýrylmaly sekuntlaryň ýa-da millisekuntlaryň sany barada belli bir ylalaşyga gelip bilmediler, ýöne muňa zerurlyk kem-kemden artar, sebäbi geljekde Ýeriň aýlanyşy has hem çaltlaşyp biler. Alymlar bu ýylyň ylmyň taryhynda iň gysga ýyl boljakdygyny eýýäm mälim etdiler, ýöne bu üýtgeşmäni ylymdan daşarda az adam duýar.
Bir minudyň dowamlylygy hakynda gutarnykly çözgüdiň 2023-nji ýylda Radioaragatnaşygyň bütindünýä sergisinde yglan edilmegine garaşylýar.

вчера 23:19
4.2k+

Найдена скорлупа яиц крокодилов, лазивших по деревьям 55 млн лет назад

В городе Мургон на востоке Австралии обнаружили самые древние образцы скорлупы яиц вымершей группы крокодилов — мекозухов (Mekosuchus). Находка позволит учёным лучше понять этих животных и среду их обитания, сообщает Университет Нового Южного Уэльса...

вчера 11:53
5.7k+

Самый протяженный подводный интернет-кабель 2Africa охватил треть населения мира

Meta сообщила о завершении строительства базовой инфраструктуры 2Africa — самой протяженной в мире подводной кабельной системы открытого доступа. Проект объединяет Восточную и Западную Африку и обеспечивает связь континента с Ближним Востоком, Южной Азией и Европой...

20.11.2025 11:50
3.5k+

Учёные впервые расшифровали РНК мамонта возрастом 40 тыс. лет

Международная группа ученых впервые извлекла и расшифровала молекулы матричной РНК из останков якутских мамонтов. Эти молекулы — рабочие копии генов, которые клетки используют для создания белков. Анализ структуры РНК показал, какие гены были активны в клетках мамонтов в последние мгновения их жизни, пишет ТАСС со ссылкой на пресс-службу Стокгольмского университета...

19.11.2025 13:32
3.4k+

Все роботы с ИИ провалили испытания на безопасность для человека

Роботы, управляемые большими языковыми моделями (LLM), показали склонность к дискриминации и к одобрению действий, которые могут причинить людям физический вред. К такому выводу пришли ученые из Королевского колледжа Лондона и Университета Карнеги-Меллон по итогам совместных исследовании...