Beýik Britaniýada 241 million ýyl ozal ýaşap geçen hažžyklaryň gadymy garyndaşy tapyldy

  • düýn 23:22
  • 1.1k+

Beýik britaniýaly alymlar, takmynan, 241 million ýyl ozal Angliýanyň günorta-günbataryndaky kenarda ýaşap geçen gadymy süýrenijileriň galyndylaryny tapdylar. Nätekiz dişli kiçijik jandar lepidozawr toparyna - häzirki zaman hažžyklarynyň, ýylanlaryň we adaty bolmadyk Täze Zelandiýa gatteriýalarynyň ata-babalaryna degişlidir. Bu görnüşe Agriodontosaurus helsbypetrae diýilýär. Bu açyş Nature žurnalynda beýan edildi.

Port galyndylar lepidozawrlaryň iň gadymy subutnamasy bolup, toparyň irki ewolýusiýasy barada möhüm düşünje berýär.
Agriodontozawrlar Trias döwrüniň ortalarynda ölen bolsa gerek. Onuň galyndylary paleontolog Robert Koram tarapyndan 2015-nji ýylda Sidmut şäheriniň golaýyndaky kenar ýakasyndaky gaýadan tapyldy. Kelleçanagy we oňurgasy haýwanyň juda kiçidigini - uzynlygy 10 santimetrdigini görkezýär. Ol eliň aýasyna sygardy.
Agriodontozawr tapylmazdan ozal, iň gadymy lepidozawr Germaniýadan tapylan Wirtembergiýa bolupdy. Täze nusga 3-7 million ýyl köne we 241-244 million ýyl ozal ýaşap geçipdir. Süýrenijileriň tapawutly aýratynlyklary irki lepidozawrlaryň orta triasa çenli eýýäm ep-esli özgerendigini görkezýär.
Käbir paleontologlar toparyň iň gadymy wekili hökmünde tapylan galyndynyň  ýagdaýy barada henizem jedel edýärler.


13.09.2025 14:53
1.1k+

Gruziýada ösümlikleriň iýmitden başga maksatlar üçin ulanylyşynyň iň gadymy yzlary tapyldy

Arheologlar Gruziýadaky gowakda ösümlikleriň iýmit üçin däl-de, boýag hökmünde ulanylandygynyň ilkinji göni subutnamalaryny tapdylar. Ýaşy 32000 - 34000 ýyl bolan daş üweýji gurallarda indigoferanyň yzlary tapyldy diýip, Arkeonews ýazýar...

26.08.2025 13:37
10k+

Müsürde suwdan gadymy Kanopus şäheriniň bölekleri çykaryldy

Müsür häkimiýetleri Aleksandriýanyň golaýynda Abu-Kir aýlagynda ýerleşen suwa giden gadymy şäheriň böleklerini gury ýere çykardy diýip, The Guardian habar berýär. Bu Müsüri tas 300 ýyl dolandyran Ptolemeý nesilşalygynyň dolandyran we 600 ýyl töweregi ýurdy dolandyran Rim imperiýasynyň döwründe möhüm merkeze öwrülen Kanopus şäheri hasaplanýar...

26.08.2025 13:26
5.4k+

Paleontologlar dinozawrlaryň ýelken şekilli arkasy bolan täze görnüşini açdy

Paleontologlar dinozawrlaryň ýelken şekilli arkasy bolan täze görnüşini açdy. Istiorachis macarthurae adyny alan bu jandarlar 120 mln ýyldan gowrak ozal Angliýanyň günorta kenaryndan uzak bolmadyk ýerde ýaşapdyr diýip, Londondaky Tebigy taryh muzeýine salgylanyp, CNN habar berýär...

19.08.2025 15:09
3.8k+

Paleontologlar 5 million ýyl mundan ozal ýaşap geçen keýigiň galyndylaryny tapdylar

Tennessiniň (ABŞ) Greý şäherindäki Greý fosil muzeýiniň paleontologlary, takmynan, 5 million ýyllyk keýigiň galyndylaryny tapdylar. Bu barada Palaeontologia Electronica žurnalynda çap edilen ylmy işde aýdylýar...