Gün özünden uly plazma zyňdy

  • 21.08.2025 19:48
  • 14k+

20-nji awgustda astronomlar soňky ýyllaryň iň uly Gün hadysalarynyň birini hasaba aldy: Günüň günorta polýusyndan uly protuberanes zyňyldy. Onuň uzynlygy, takmynan, 1,5 mln kilometr boldy, bu bolsa Günüň öz diametrinden (takmynan, 1,4 mln km) hem uludyr.

Protuberanes Aşgabat wagty bilen 9:00 töweregi dargap başlady we üç sagatdan soň Günüň üstünden doly aýryldy.
Protuberanesler ululygy we massasy sebäpli kosmos howasyna täsir edip bilýär. Ýöne olaryň traýektoriýasyny, köplenç, öňünden kesgitläp bolmaýar we zyňyndylaryň aglabasy Ýer üçin howp döretmeýär. Deslapky maglumatlara görä, zyňlan plazma biziň planetamyzyň gyrasyndan geçdi.
RYA-nyň Kosmos gözlegleri institutynyň Gün astronomiýasy barlaghanasy 1-nji iýunda plazma zyňyndysynyň Ýere düşendigini we üç gün dowam eden iň ýokary, bäşinji derejä ýakyn magnit tupanyna getirendigini ýatlap geçdi.
Alymlar häzirki hadysanyň gerimini belledi. Olaryň aýtmagyna görä, protuberanes 40 mln kilometrden gowrak aralyga uçdy.
Ilkinji zyňyndydan dört sagatdan soň ýene bir protuberanes goýberildi – ikisi-de Mars tarapa gönükdirildi. 


25.09.2025 20:00
6.9k+

Günden soň iň ýagty ýyldyz ýakyn wagtda Ýerden hatda gündiz hem görner

Astronomlar uzak wagt bäri sorag döredýän adaty bolmadyk ýyldyz ulgamynyň syryny açdylar. Gürrüň Betelgeýze — Günüň yzysüre asmandaky iň ýagty ýyldyz — we onuň ýaş egindeş ýyldyzy barada barýar. Alymlaryň pikirine görä, birnäçe ýyldan Betelgeýze supernowa hökmünde partlap biler we onuň ýalynyny Ýerden hatda gündiz hem görmek mümkin bolar...

17.09.2025 23:21
8.8k+

Ýere şu ýylda iň uly asteroidleriň biri golaýlaşýar

2025-nji ýylyň 18-nji sentýabrynda Ýeriň golaýyndan 2025 FA22 asteroidi uçup geçer. Ol Aý orbitasynyň diametrinden biraz uly aralykdan geçer diýip, RYA-nyň Kosmos gözlegleri institutynyň Gün astronomiýasy barlaghanasy habar berdi...

13.09.2025 13:03
5.1k+

Alymlar 13-14-nji sentýabrda magnit hadysalarynyň bolmagyny çaklaýarlar

13-14-nji sentýabrda Ýer ýüzünde G2–G3 derejesindäki (bäş derejeli şkalada ikinji we üçünji dereje) magnit tupanlarynyň bolmagyna garaşylýar. Bu barada Russiýanyň Ylymlar akademiýasynyň Kosmos barlaglary institutynyň Gün astronomiýasy laboratoriýasy hem-de Gün–Ýer fizikasynyň Sibir bölüminiň institutynda habar berildi...

07.09.2025 19:15
10k+

Kosmosdan dünýäniň iň beýik dag derýasynyň ugrunyň nähili üýtgändigini görkezdiler

Tibetdäki Ýarlung Zangbo derýasy ortaça 4000 metr belentlikden akýar, bu bolsa ony dünýäniň iň beýik derýasyna öwürýär. Ýol ugrunda ol 6000 metrden gowrak çuňlukdan - Arizonadaky Uly kanýondan üç esse diýen ýaly uly, planetanyň iň çuň gurak kanýonyndan akyp geçýär...