“Jeýms Uebb” “Kosmos baýguşynyň” şekilini surata aldy

  • 14.07.2025 16:50
  • 4.1k+

“Jeýms Uebb” kosmos teleskopy haýran galdyryjy wakanyň - iki sany halka şekilli galaktikanyň çaknyşygynyň şekilini düşürdi. Bu takmynan 38 million ýyl ozal, Ýerden milliardlarça ýagtylyk ýyly uzaklykda bolup geçdi. Birleşmegiň görnüşi astronomlara baýguşyň gözlerini ýatlatdy, şonuň üçin bu obýekt "Kosmos baýguşy" diýip atlandyryldy.

Halkaly galaktikalar seýrek duş gelýä, olar astronomlaryň berýän maglumatlaryna görä, ähli belli galaktikalaryň takmynan 0,01%-ini tutýar. Şeýle gurluşyň birinjisi  - Hoguň obýekti 1950-nji ýylda Artur Hog tarapyndan açyldy. Iki sany halka şekilli  galaktikanyň arasyndaky çaknyşyklar has-da seýrek ýüze çykýar, bu hem alymlaryň baha bermegine görä, hadysany özboluşly edýär.
Birleşmek prosesinde tutuş ulgamyň massasy takmynan 320 milliard Gün massasydyr. Galaktikalaryň biriniň merkezinde ýagty işjeň ýadro görünýär - bu adatdan daşary uly gara deşik bilen baglanyşykly hasaplanylýar. Hasaplamalara görä, bu galaktikalardaky gara girdaplaryň, degişlilikde, takmynan 67 we 26 million Gün massasy bar.
Galaktikalaryň arasyndaky baýguşyň "çüňküne" meňzeýän sebit güýçli ýyldyz emele geliş zolagy hasaplanýar.
Astronomlar bu görnüşdäki birleşmeleriň galaktikalaryň ewolýusiýasynda möhüm rol oýnaýandygyny bellediler, olar massany artdyrýar, gurluşy üýtgedýär we gazy paýlaýarlar.


düýn 09:48
6k+

Aýa bir sagatda üç meteorit baryp urdy

15-nji dekabra geçilen gije Aýyň üstüne üç meteoritiň gaçyşy hasaba alyndy. Hadysa bir sagatdan az wagtyň içinde bolup geçdi. Seýrek çaknyşma seriýasy iň kuwwatly meteor akymlarynyň biri bolan Geminidiň iň ýokary işjeňligi bilen baglanyşyklydyr diýip, ýaponiýaly astronom-höwesjeň Daiçi Fuji habar berdi...

10.12.2025 09:53
5.2k+

7-nji ýanwarda planetalaryň ýörişi bolar we ol indiki gezek 2267-nji ýylda gaýtalanar

2026-njy ýylyň 7-nji ýanwarynda planetalaryň ýörişi bolar: Gün, Wenera we Mars bir hatara diýen ýaly düzüler, olaryň arasyndaky burç aralygy bolsa bir gradusa çenli azalar. Bu astronomik hadysanyň indiki gezek diňe XXIII asyrda gaýtalanmagyna garaşylýar diýip, RYA-nyň Kosmos gözlegleri institutynyň we Gün-Ýer fizikasy institutynyň metbugat gullugy habar berdi...

03.12.2025 09:20
10k+

Dekabrda Ýeriň ýaşaýjylary Superaýy, Ýupiteriň hemralaryny we sagatda 150-ä golaý meteory görüp biler

Ýeriň ýaşaýjylary dekabryň başynda birnäçe täsin astronomik hadysalara: Superaýa, Geminid meteor akymyna we Ýupiteriň iň uly hemralaryna syn edip biler. Bu barada UrFU okuw astronomiýa obserwatoriýasynyň inženeri Wladilen Sanakoýewe salgylanyp, TASS habar berýär...

25.11.2025 17:22
3.7k+

Hytaý taryhynda ilkinji halas ediş kosmos missiýasyny uçurdy

2025-nji ýylyň 25-nji noýabrynda ýerli wagt boýunça 12:11-de (Aşgabat wagty bilen 09:11) Hytaý gyssagly ýagdaýda “Şençžou-22” kosmos gämisiniň “Týangun” orbital stansiýasyna uçuşyny amala aşyrdy. Gämi “Çançžen-2F” raketasynda Szýusýuan kosmodromyndan ekipažsyz uçup, orbita üstünlikli çykdy...