“Jeýms Uebb” “Kosmos baýguşynyň” şekilini surata aldy

  • 14.07.2025 16:50
  • 3.9k+

“Jeýms Uebb” kosmos teleskopy haýran galdyryjy wakanyň - iki sany halka şekilli galaktikanyň çaknyşygynyň şekilini düşürdi. Bu takmynan 38 million ýyl ozal, Ýerden milliardlarça ýagtylyk ýyly uzaklykda bolup geçdi. Birleşmegiň görnüşi astronomlara baýguşyň gözlerini ýatlatdy, şonuň üçin bu obýekt "Kosmos baýguşy" diýip atlandyryldy.

Halkaly galaktikalar seýrek duş gelýä, olar astronomlaryň berýän maglumatlaryna görä, ähli belli galaktikalaryň takmynan 0,01%-ini tutýar. Şeýle gurluşyň birinjisi  - Hoguň obýekti 1950-nji ýylda Artur Hog tarapyndan açyldy. Iki sany halka şekilli  galaktikanyň arasyndaky çaknyşyklar has-da seýrek ýüze çykýar, bu hem alymlaryň baha bermegine görä, hadysany özboluşly edýär.
Birleşmek prosesinde tutuş ulgamyň massasy takmynan 320 milliard Gün massasydyr. Galaktikalaryň biriniň merkezinde ýagty işjeň ýadro görünýär - bu adatdan daşary uly gara deşik bilen baglanyşykly hasaplanylýar. Hasaplamalara görä, bu galaktikalardaky gara girdaplaryň, degişlilikde, takmynan 67 we 26 million Gün massasy bar.
Galaktikalaryň arasyndaky baýguşyň "çüňküne" meňzeýän sebit güýçli ýyldyz emele geliş zolagy hasaplanýar.
Astronomlar bu görnüşdäki birleşmeleriň galaktikalaryň ewolýusiýasynda möhüm rol oýnaýandygyny bellediler, olar massany artdyrýar, gurluşy üýtgedýär we gazy paýlaýarlar.


25.08.2025 13:42
9.2k+

Aý Günüň golaýyndan geçdi: teleskoplar Gün tutulmasyna taýýarlygy düşürip ýetişdiler

23-nji awgustda Aý Günüň ýanyndan geçdi. Bu hadysany GOES-19 kosmos apparatyna ornaşdyrylan SUVI Gün teleskoplary ýazga aldy. Suratlar we wideo ýazgylar Aşgabat wagty bilen irden sagat 10 töwereginde, astronomik täze Aý döwründen takmynan bir sagat öň düşürildi...

21.08.2025 19:48
13k+

Gün özünden uly plazma zyňdy

20-nji awgustda astronomlar soňky ýyllaryň iň uly Gün hadysalarynyň birini hasaba aldy: Günüň günorta polýusyndan uly protuberanes zyňyldy. Onuň uzynlygy, takmynan, 1,5 mln kilometr boldy, bu bolsa Günüň öz diametrinden (takmynan, 1,4 mln km) hem uludyr...

18.08.2025 15:56
3.6k+

Günde tegmilleriň sany ep-esli azaldy, ol alawlama işjeňligini gowşadyp biler

Günüň Ýere bakýan tarapynda Gün tegmilleri asla galmady diýen ýaly. Bu barada RYA-nyň Kosmos gözlegleri institutynyň Gün astronomiýasy barlaghanasy habar berdi. Hünärmenleriň maglumatlaryna görä, ýokary takyklykdaky suratlarda häzir dört sany tegmilli ýeri görmek bolýar...

16.08.2025 00:36
8k+

17-nji awgustda Ýeriň golaýyndan 15 gatly jaýyň ululygynda asteroid uçup geçer

17-nji awgustda Aşgabat wagty bilen 14:30-da diametri 50 metr töweregi bolan 2025 PM asteroidi Ýeriň golaýyndan uçup geçer. Russiýanyň Ylymlar Akademiýasynyň Kosmos gözlegleri institutynyň Gün astronomiýasy barlaghanasynyň maglumatlaryna görä, planeta çenli iň az aralyk, takmynan, bir Aý orbitasynyň diametrine barabar bolar – bu bir million kilometrden az...