Hytaýda kosmos jümmüşini öwrenmek boýunça dünýäde ilkinji assosiasiýa döredildi

  • düýn 20:55
  • 1.4k+

Hytaýyň Hefeý şäherinde (Anhoý welaýaty) Kosmos jümmüşini öwrenmegiň halkara assosiasiýasy (International Deep Space Exploration Association, IDSEA) resmi taýdan işe başlady. Ol doly derejede bu ugra ünsi gönükdirýän dünýäde ilkinji ylmy gurama boldy.

Assosiasiýa Hytaýyň öňdebaryjy dört guramasynyň: Kosmos jümmüşini öwrenmek barlaghanasynyň, CNSA-nyň Aý gözlegleri we kosmos maksatnamalary merkeziniň, Hytaý astronawtika jemgyýetiniň we Hytaý kosmos gözlegleri jemgyýetiniň gatnaşmagynda döredildi. IDSEA-nyň döredilmegine Planetary Exploration, Horizon 2061 fransuz başlangyjy hem goşant goşdy.
Iki ýyl taýýarlykdan soň, 20 hytaý akademiginiň we 31 halkara alymyň goldawy bilen gurama HHR-iň Döwlet geňeşiniň tassyknamasyny alyp, Raýat işleri ministrliginde hasaba alyndy.
Assosiasiýany işe girizmek dabarasy 7-nji iýulda boldy. Çärä 100-den gowrak adam, şol sanda CNSA-nyň, Raýat işleri ministrliginiň, ýerli häkimiýetleriň, Hytaýyň ylym we tehnologiýa assosiasiýasynyň, daşary ýurt ilçihanalarynyň, şeýle-de halkara guramalarynyň wekilleri gatnaşdy. 16 daşary ýurt guramalaryndan we 70-den gowrak agentliklerden, uniwersitetlerden we institutlardan gutlag gelip gowuşdy.
IDSEA-nyň prezidenti Hytaýyň inženerlik akademiýasynyň akademigi U Weýžen saýlandy. Beýanda kosmos jümmüşiniň “toparlaýyn adamzat başlangyçlary” hökmünde ähmiýeti nygtalyp, Si Szinpiniň planetara missiýalaryny ösdürmäge çagyryşy bellendi.
Assosiasiýanyň maksady Aý ylmyny, planetar gözlegleri, asteroid howpuny azaltmagy we şuňa meňzeş dissiplinalary öz içine alýar.


düýn 11:41
2.2k+

Alymlar Ýerde Merkuriniň ilkinji bölekleriniň tapylandygyny habar berdiler

Afrikada tapylan iki meteorit Merkuriý planetasynyň ylma mälim bolan ilkinji bölekleri bolup çykdy. Bu barada Icarus ylmy žurnaly habar berýär. Eger ylmy çaklama tassyklansa, bu Ýerde Güne iň golaý planetanyň meteoritleriniň tapylmagyna degişli ilkinji ýagdaý bolar...

09.07.2025 13:33
8.2k+

Hytaýyň täze lazerli enjamy çybynlary üç millisekuntda ýok edýär

Hytaýda Photon Matrix atly enjam döredildi. Bu enjam çybynlary üç millisekundyň dowamynda tapyp, aralygy kesgitläp, lazer arkaly ýok edýär diýip, «New Atlas» neşiri habar berýär. Işläp düzüjileriň maglumatlaryna görä, enjam bir sekuntda 30-a çenli çybyny ýok edip bilýär...

07.07.2025 13:17
1.9k+

ChatGPT kosmos gämisini dolandyrmaga ukyplydygyny görkezdi

ChatGPT kosmos gämisini dolandyrmaga ukyply bolup çykdy. Ol «Kerbal Space Program Differential Games» atly simulýasiýadaky uçuş bäsleşiginde ikinji orny eýeledi. Bu barada «Live Science» neşiri habar berýär. Bäsleşik ilkinji gezek 2023-nji ýylda Massaçusets tehnologiýa institutynyň başlangyjy bilen geçirilip başlandy...

07.07.2025 10:53
3.4k+

Astronomlar ilkinji gezek goşa supernowa partlamasynyň «barmak yzyny» surata aldylar

Çilidäki Ýewropanyň günorta obserwatoriýasynyň (ESO) Örän uly teleskobyndan (VLT) peýdalanan astronomlar «Ia» görnüşli ýaş supernowa galyndysy bolan SNR 0509-67.5-iň suratyny aldylar. Onuň ýaşynyň 300-350 ýyl aralygyndadygy çaklanýar...