Hytaýda kosmos jümmüşini öwrenmek boýunça dünýäde ilkinji assosiasiýa döredildi

  • 10.07.2025 20:55
  • 2.7k+

Hytaýyň Hefeý şäherinde (Anhoý welaýaty) Kosmos jümmüşini öwrenmegiň halkara assosiasiýasy (International Deep Space Exploration Association, IDSEA) resmi taýdan işe başlady. Ol doly derejede bu ugra ünsi gönükdirýän dünýäde ilkinji ylmy gurama boldy.

Assosiasiýa Hytaýyň öňdebaryjy dört guramasynyň: Kosmos jümmüşini öwrenmek barlaghanasynyň, CNSA-nyň Aý gözlegleri we kosmos maksatnamalary merkeziniň, Hytaý astronawtika jemgyýetiniň we Hytaý kosmos gözlegleri jemgyýetiniň gatnaşmagynda döredildi. IDSEA-nyň döredilmegine Planetary Exploration, Horizon 2061 fransuz başlangyjy hem goşant goşdy.
Iki ýyl taýýarlykdan soň, 20 hytaý akademiginiň we 31 halkara alymyň goldawy bilen gurama HHR-iň Döwlet geňeşiniň tassyknamasyny alyp, Raýat işleri ministrliginde hasaba alyndy.
Assosiasiýany işe girizmek dabarasy 7-nji iýulda boldy. Çärä 100-den gowrak adam, şol sanda CNSA-nyň, Raýat işleri ministrliginiň, ýerli häkimiýetleriň, Hytaýyň ylym we tehnologiýa assosiasiýasynyň, daşary ýurt ilçihanalarynyň, şeýle-de halkara guramalarynyň wekilleri gatnaşdy. 16 daşary ýurt guramalaryndan we 70-den gowrak agentliklerden, uniwersitetlerden we institutlardan gutlag gelip gowuşdy.
IDSEA-nyň prezidenti Hytaýyň inženerlik akademiýasynyň akademigi U Weýžen saýlandy. Beýanda kosmos jümmüşiniň “toparlaýyn adamzat başlangyçlary” hökmünde ähmiýeti nygtalyp, Si Szinpiniň planetara missiýalaryny ösdürmäge çagyryşy bellendi.
Assosiasiýanyň maksady Aý ylmyny, planetar gözlegleri, asteroid howpuny azaltmagy we şuňa meňzeş dissiplinalary öz içine alýar.


düýn 17:25
1.8k+

Nanotehnologiýa pudagyndaky patentleriniň sany boýunça Hytaý dünýäde birinji ýerde durýar

2000-nji ýyldan 2025-nji ýyla çenli dünýäde nanotehnologiýa pudagynda 1,07 milliondan gowrak patent hasaba alyndy. Şolaryň 464 müň sanysy Hytaýda hasaba alyndy. Şeýle maglumatlar Pekindäki Nanotehnologiýa forumynda neşir edilen “Hytaýyň nanotehnologiýa senagaty 2025” atly Ak kitapda getirilýär...

04.09.2025 13:09
2k+

Bennu asteroidiniň nusgalarynda Gün ulgamyndan hem gadymy bolan bölekler tapyldy

Alymlar Bennu asteroidiniň nusgalarynda Gün ulgamy emele gelmezden hem ozal ýüze çykan madda bölejiklerini tapdylar. Bu barada Nature Astronomy we Nature Geoscience žurnallarynyň neşirlerindäki makalalarda habar berildi...

03.09.2025 17:13
16k+

Hytaýda dünýäniň iň beýik asma köprüsini 96 sany ýük ulagy bilen synagdan geçirdiler

Hytaýda Guýçžou welaýatynyň Huaszýan Uly kanýonynyň üstünden geçýän täze asma köpriniň soňky synaglary tamamlandy. Gurluş 625 metr belentlikde ýerleşýär we uzynlygy 2980 metrdir. Bu köpri Lýuçži we Anlun etraplaryny birleşdirýär we  kanýonyň üstünden geçmegiň wagtyny 1 sagat bolanlygyndan 1 minut 30 sekunda çenli gysgaldýar...

03.09.2025 16:58
5.2k+

Hytaý dünýäde iň güýçli deňiz ýel turbinasyny işe girizdi

Hytaýyň Dongfang Electric kompaniýasy 26 megawatt kuwwaty bolan dünýäde iň güýçli deňiz ýel turbinasyny oturtdy. Bu barada Interesting Engineering neşiri habar berýär. Mundan ozal Daniýanyň kenarynda oturdylan kuwwaty 21,5 megawat bolan Siemens Gamesa turbinasy öňdeligi eýeleýärdi, emma Hytaýyň täze taslamasy bu görkezijiden ýokary boldy...