Beýik Britaniýanyň premýer-ministri Kir Starmer Hindi ummanyndaky Çagos arhipelagyny Mawrikiý Respublikasyna geçirmegi göz öňünde tutýan ylalaşyga gol çekdi diýip, «BBC» habar berýär.
Arhipelag ýedi adadan ybarat. 1965-nji ýyldan bäri Diego-Garsiýa adasynda Beýik Britaniýa bilen ABŞ-nyň bilelikde ulanýan harby bazasy ýerleşýär.
Ylalaşyga görä, harby baza ýene 99 ýyl Beýik Britaniýanyň kärendeçiliginde galar. Şol döwürde London Mawrikiýe her ýyl 101 million funt sterling tölär (bu möçber Mawrikiýiň JIÖ-niň, takmynan, 1%-ine barabardyr).
Arhipelag 1814-nji ýyldan bäri Beýik Britaniýanyň garamagyndady. 1965-nji ýylda Mawrikiý entek koloniýa wagty, Çagos beýleki adalardan aýrylyp, harby baza gurmak üçin ulanyldy. Şondan soňky ýedi ýylyň dowamynda, tutuş ýerli ilat zor bilen göçürildi.
Mawrikiý Respublikasy 1968-nji ýylda garaşsyzlygyny aldy we şondan bäri arhipelagy yzyna almak üçin tagalla edip gelýär. 2019-njy ýylda BMG-niň Halkara kazyýeti Çagosyň yzyna gaýtarylmalydygy barada karar kabul etdi. Adalaryň yzyna gaýtarylmagy boýunça gutarnykly ylalaşyk 2024-nji ýylyň oktýabrynda gazanyldy.
Diego-Garsiýadaky harby baza ABŞ bilen Britaniýa üçin strategiki ähmiýete eýedir.
